Cierpliwość wobec Boga wyd. 4

Ci ludzie, którzy oddzielili się od innych przez życie surowe i prowadzone na uboczu, wyróżnili się także wśród podobnych sobie wyjątkowymi zaletami i cnotami. Uznani zaś za zdolnych do pouczania i prowadzenia innych, otrzymali tytuł starców, i to niezależnie od ich wieku. Zgodnie ze zwyczajem, który istniał także i w innych środowiskach (na przykład w tradycji żydowskiej wśród uczniów proroków) – ich uczniowie uważali się za ich duchowych synów i nazywali ich ojcami. Słowo jednak, którego normalnie używali, by się do ojców zwrócić albo o nich mówić, jest obce: było to aramejskie słowo abba. Już samo to słowo wystarczyłoby, żeby zasugerować całkowicie wyjątkowy i oryginalny charakter relacji między mistrzem i uczniem. U ludzi, których mową ojczystą był język koptyjski lub grecki, zdumiewa przyjęcie semickiego słowa na wyrażenie synowskiej zależności od mistrzów duchowych.

Pozostawiając na uboczu późniejszy rozwój znaczenia tego słowa (w tym fakt, że w dzisiejszym języku francuskim ‘abbé’ oznacza księdza) zajmijmy się pełnią jego sensu pierwotnego. Mnisi egipscy znaleźli go w Nowym Testamencie, gdzie zjawia się on trzy razy. W przekładzie koptyjskim tak samo jak w tekście greckim słowo to zawsze poprzedza swój przekład, podobnie jak i w łacinie czytamy: ‘Abba – Pater’. W tych trzech miejscach, w których go użyto, słowo to zjawia się zawsze w wołaczu i zwracane jest do Boga bądź przez Jezusa (Mk 14,36), bądź przez Ducha obecnego w naszych sercach (Ga 4,6; Rz 8,15). Z tego pierwotnego kontekstu słowo to musiało zachować skojarzenie ze zwrotem skierowanym do Ojca przez Chrystusa w Duchu Świętym. Można więc niewątpliwie przypuszczać, że uczniowie, którzy ten tytuł nadawali starcom, chcieli przez to wyrazić duchowy charakter ojcostwa, które im przypisywali, i jego głęboki związek z ojcostwem Bożym. Użycie tego tak niezwykłego terminu pozwalało więc w jakiś sposób nie sprzeciwiać się zakazowi Chrystusa: Nikogo też na ziemi nie nazywajcie waszym ojcem, jeden bowiem jest Ojciec wasz, Ten w niebie (Mt 23, 9).

Z chwilą gdy obecność Ducha Bożego ujawniała się w którymś z mieszkańców pustyni, można było szanować go ze względu na Boga i nazywać go abba. Ta obecność okazywała się przede wszystkim przez dar słowa. Ostatecznie więc abba nie znaczy nic innego niż: ojciec duchowy, przez którego Bóg mówi. Św. Hieronim pisał o mnichach egipskich: „Makary, Pambo, Izydor i wszyscy inni, których tam nazywają ojcami, ponieważ Duch Święty mówi przez nich”. Pojmen nazwał Agatona „abba”, chociaż Agaton był jeszcze całkiem młody, gdyż twierdził: „Mowa jego każe go nazywać ‘abba’”. Abba Mojżesz któregoś dnia zobaczył Ducha Świętego zstępującego na jego ucznia Zachariasza; odtąd zaczął zwracać się do niego, jak do swego ojca duchowego: „Powiedz mi, co mam robić... bo widziałem Ducha zstępującego na ciebie i od tej chwili czuję konieczną potrzebę, by się ciebie radzić”.

Po co nam sakramenty? Czym wiara katolicka różni się od protestanckiej? Jakie znaczenie w życiu wierzącego ma Tradycja? Alan Ames, autor bestsellera Oczami Jezusa, odpowiada na pytania nurtujące wierzących w czasach niepewności i zamętu, w których często zaprzecza się istnieniu niezmiennych wartości. Mistyk porusza problemy autorytetu Kościoła, zbawienia poprzez uczynki, zagadnienia dotyczące aborcji, antykoncepcji czy homoseksualizmu. Ta książka to prawdziwy podręcznik obrony wiary przed zagrażającą jej agresywną kulturą grzechu.

Książka powstała na podstawie spotkań ze studentami z duszpasterstwa akademickiego. Biskup Ryś błyskotliwie i konkretnie odpowiada na bardzo aktualne pytania młodych ludzi o Kościół, miłość i życie.

• W jaki sposób Bóg okazywał swoje miłosierdzie w Starym Testamencie?
• Na czym polega nieomylność papieża?
• W jaki sposób powinno się traktować relikwie?
• Gdzie jest granica pomiędzy tolerowaniem naszych bliskich trwających w grzechu, a koniecznością ich upominania?
• Jak się modlić, aby Bóg nas wysłuchał?
• W jaki sposób odczytywać, rozeznawać to, czego Bóg chce ode mnie?
• Jak poznać, że to, co słyszę w swoim sercu to głos Boży a nie mój?
• Jak znaleźć dobrą żonę, dobrego męża?

Co dusza ma do rozpoznania i nauczenia się na kolejnych poziomach świadomości?
Jak wiedzie się duszy, która w młodym wieku opuściła swoje ziemskie ciało? … i wiele więcej.
Wyjaśnienia z królestwa Boga sprawiają, że czujemy się podbudowani, a przede wszystkim przyczyniają się do dojrzewania duszy.

Chrystus Boży przez Gabriele, prorokinię i ambasadorkę Boga naszych czasów
objawia szczegóły na temat budowy wiecznego stworzenia bytu oraz naszej duszy.

Uaktywnienie w sobie tych poziomów jest zadaniem każdej duszy – tutaj na Ziemi lub w zaświatach.

23 marca 2020 roku Ojciec Święty Franciszek zatwierdził nowe Dyrektorium o katechizacji, które mamy zaszczyt i zadanie przedstawić polskim czytelnikom. Stanowi ono kolejny etap dynamicznej odnowy, jaka dokonuje się w katechezie. Co więcej, dzięki studiom prowadzonym nad katechezą i stałemu zaangażowaniu wielu Konferencji Episkopatów udało się osiągnąć efekty o wielkim znaczeniu dla życia Kościoła i procesu dojrzewania ludzi w wierze. Wszystkie one wymagają nowego usystematyzowania.

W ciągu kilkudziesięciu lat, które minęły od Soboru Watykańskiego II, Kościół wielokrotnie powracał refleksją do powierzonego mu przez Chrystusa wielkiego posłannictwa. O tym ewangelizacyjnym wymogu mówią przede wszystkim dwa dokumenty. Święty Paweł VI w Evangelii nuntiandi i papież Franciszek w Evangelii gaudium kreślą kierunek codziennego zaangażowania w ewangelizację, która jest zadaniem każdego wierzącego – dla jego zaniechania nie ma zaś usprawiedliwienia. „Kościół jest dla ewangelizacji” (EN 14), pisał z mocą św. Paweł VI; „Ja jestem misją na tym świecie” (EG 273), powtarza równie wyraźnie papież Franciszek. Nie ma takiego alibi, które mogłoby znieść odpowiedzialność, jaka spoczywa na każdej osobie wierzącej i na całym Kościele. Ścisła więź między ewangelizacją a katechizacją staje się zatem wyróżnikiem niniejszego Dyrektorium. Pragnie ono zaproponować drogę, w której głoszenie kerygmatu i jego dojrzewanie są ze sobą bardzo blisko związane.

Krótkie spojrzenie wstecz ukazuje, że każde z dyrektoriów, które ukazały się w posoborowej historii, stanowiło pokłosie publikacji ważnych wcześniejszych dokumentów Magisterium. Dla pierwszej instrukcji (18.03.1971 Ogólna Instrukcja Katechetyczna), odniesieniem było nauczanie Soboru Watykańskiego II; dla drugiego dyrektorium (15.08.1997 Dyrektorium ogólne o katechizacji) – Katechizm Kościoła Katolickiego (1992), a dla obecnego dokumentu – Synod poświęcony Nowej ewangelizacji dla przekazu wiary chrześcijańskiej (2012) oraz adhortacja apostolska papieża Franciszka Evangelii gaudium (2013). Te trzy teksty łączy to, że wszystkie upominają się o te same cele i zadania dla katechezy. Rożni je natomiast odmienny kontekst historyczny i uaktualnione Magisterium. Pierwszą instrukcję i kolejne dyrektorium dzieli dwadzieścia sześć lat. Od tego drugiego dokumentu do najnowszego minęły dwadzieścia trzy lata. Chronologia wskazuje poniekąd na historyczną dynamikę, z jaką trzeba się zmierzyć. Z głębszego spojrzenia na kontekst kulturowy wyłania się szereg nowych kwestii, do których przeżycia Kościół jest wezwany. Dwie z nich zasługują na szczególną uwagę. Pierwszą jest zjawisko kultury cyfrowej, które niesie już niejako w sobie i to drugie odniesienie, tj. globalizację kultury. Jedno i drugie są tak ściśle ze sobą powiązane, że wzajemnie się determinują i są źródłem zjawisk, które ukazują radykalną przemianę ludzkiej egzystencji.

W trzech częściach, które składają się na niniejsze Dyrektorium o katechizacji, opisano zatem drogę katechezy podporządkowanej prymatowi ewangelizacji. W opisie procesu katechezy położono nacisk na egzystencjalną stronę doświadczenia poszczególnych kategorii osób, w ich środowisku życia. Obszernie potraktowany został temat formacji katechetów, gdyż naglące wydaje się przywrócenie wymiaru posługi ich działalności w chrześcijańskiej wspólnocie. Zresztą, jedynie katecheci, którzy przeżywają swoją posługę jako powołanie, skutecznie przyczyniają się do katechizacji. Na katechezie, jako realizującej się w perspektywie spotkania, spoczywa wreszcie odpowiedzialne zadanie współdziałania w inkulturacji wiary. W procesie tym wypracowywane są nowe języki i metody, które różnorodnością form wyrazu jeszcze dobitniej ukazują bogactwo Kościoła powszechnego.

Medytacje nad obrazem „Ecce Homo” Brata Alberta.

Medytacje ks. Grzegorza Rysia nad obrazem „Ecce Homo”, który znajduje się w Sanktuarium Ecce Homo Świętego Brata Alberta w Krakowie. To nie jest zwykły obraz, bo też nie malował go zwykły artysta. „Ecce Homo” został namalowany nie po to, żeby cieszyć oczy. Z medytacji nad nim rodzą się pytania: Co wiem o Bogu? Ile wart jest człowiek? Patrząc na ten obraz znajdujemy też odpowiedzi na te pytania.

Ks. Grzegorz Ryś, dr habilitowany Historii Kościoła, wykładowca PAT, rektor Wyższego Seminarium Duchownego Archidiecezji Krakowskiej.