Co je łączy?

Christoph Drösser wprowadza czytelnika w świat poprawnego wnioskowania, poczynając od sylogistycznej logiki klasycznej, poprzez nowoczesne teorie, autorstwa np. George’a Boole’a lub Bertranda Russella, od teorii dowodu i teorii mnogości i informatyki teoretycznej aż do logiki rozmytej.
W zajmujących i pouczających opowiadaniach, w niewymuszony sposób przekazuje podstawy, osobliwości i zasadzki logiki. Drösser pokazuje, jak nauka potrafi być bliska codzienności, ale też jak uczeni kiedyś i dziś zdobywali i zdobywają wiedzę. Pozycja ta, tak jak poprzednie publikacje Drössera, prezentuje czytelnikowi także zadania i ich rozwiązania, łamigłówki dla każdego.

Publikacja stanowi kompleksowe opracowanie do nauki i powtórki przed egzaminem. W książce zostały zawarte najważniejsze zagadnienia z zakresu logiki.

W części pierwszej umieszczone zostały podstawowe informacje z zakresu semiotyki logicznej.
Część druga poświęcona jest przede wszystkim dwóm podstawowym systemom logiki formalnej: rachunkowi zdań oraz sylogistyce.
W części trzeciej znajduje się krótkie omówienie dwóch tematów: zbiorów oraz relacji.
Ponieważ zarówno na zajęciach, jak i na egzaminach z logiki główny nacisk kładziony jest na rozwiązywanie zadań, to właśnie zadaniom poświęcono najwięcej miejsca. Wprowadzana w kolejnych rozdziałach teoria ilustrowana jest zawsze praktycznymi przykładami, a część zagadnień tłumaczona jest przy okazji rozwiązywania typowych zadań z logiki.

Publikacja przeznaczona jest dla studentów mających zajęcia z logiki na takich kierunkach humanistycznych i społecznych, jak: prawo, psychologia, socjologia, pedagogika, politologia, historia itp.

Bodaj najdziwniejsza z książek Helga, a także dotycząca najbardziej fundamentalnych zagadnień, które autor określa jako nauki o bycie, istocie i pojęciu. Po z górą 50. latach przedstawiamy czytelnikowi wydanie drugie tego wręcz legendarnego dzieła. Nie jest to proste wznowienie, a tekst starannie przejrzany i skolacjonowany, unowocześniony i odświeżony. Klasyczny przekład Adama Landmana, tak zakorzeniony w polskiej recepcji Hegla, zyskuje tu na jasności i ożywa.

Formy myślenia przejawiają się i utrwalają przede wszystkim w języku ludzkim. W naszych czasach nie można za często przypominać, że tym, co różni człowieka od zwierzęcia, jest myślenie. Język przeniknął we wszystko, co staje się stroną wewnętrzną człowieka, wyobrażeniem w ogóle, we wszystko, co człowiek czyni czymś własnym. A to, co człowiek ujmuje w języku i w nim wypowiada, zawiera w sposób ukryty i pogmatwany lub wyraźny jakąś kategorię – tak bardzo naturalny jest dla człowieka moment logiczny, albo – tak bardzo moment ten jest samą jego swoistą naturą. Jeśli jednak naturę w ogóle jako to, co fizyczne, przeciwstawimy temu, co duchowe, będziemy musieli powiedzieć, że moment logiczny jest raczej czynnikiem nadnaturalnym, który wciska się w całe życie naturalne człowieka, w jego uczucia, poglądy, pragnienia, potrzeby i popędy, przeobrażając je w ten sposób – choć tylko od strony formalnej – w coś ludzkiego, w wyobrażenia i cele.

(Fragment z tekstu)

Retoryka jako instrument wywierania wpływu i sztuka wymowy pozostaje bardzo atrakcyjną dziedziną wiedzy. Różnorodność tekstów zgromadzonych w cennej merytorycznie publikacji Rhetorica regina artis scientiaeque (dedykowanej prof. Jakubowi Z. Lichańskiemu) wskazuje na jej ponadczasowość oraz szerokie zastosowanie środków perswazji. Zaproszeni do współpracy badacze pokazują, jak politycy wyzyskiwali ją w praktyce, by przekonywać odbiorców do swoich racji, zdobywać poparcie czy usprawiedliwiać swe postępowanie, literaci - by przełamywać tabu i manipulować odbiorem, zaś mówcy - by motywować do działania, nawet w najtrudniejszych okolicznościach.

Klasyczna w światowej literaturze filozoficznej praca słynnego austriackiego filozofa i logika. Choć niewielka rozmiarem, wywarła bardzo silny wpływ na pozytywizm logiczny Koła Wiedeńskiego oraz atomizm logiczny Russella. Jest to najważniejsze dzieło Wittgensteina.

Traktat napisany został z wielką troską o jasność i ścisłość wypowiedzi. Pełen aforyzmów oznaczonych numeracją dziesiętną miał przynieść odpowiedź na pytanie: co istnieje? Została ona zawarta w siedmiu tezach stanowiących osnowę Traktatu. I tak: świat jest wszystkim, co jest faktem; to co jest faktem, jest istnieniem stanów rzeczy; logicznym obrazem faktów jest myśl; myśl jest to zdanie "sensowne"; zdanie jest funkcją prawdziwości zdań elementarnych; szósta teza dotyczy ogólnej formy funkcji prawdziwościowej; siódma zaś, najsłynniejsza, głosi – o czym nie można mówić, o tym trzeba milczeć.

Podręcznik ten przeznaczony jest dla osób, które zamierzają przyswoić sobie podstawowe wiadomości z dziedziny logiki formalnej, a nadto dowiedzieć się, jaki wkład wnosi ta dyscyplina do współczesnej wiedzy o języku. Wykład zagadnień i metod logiki nie różni się tu istotnie od ujęć stosowanych w innych elementarnych podręcznikach. Sposób natomiast, w jaki przedstawiono związki między logiką formalną i językoznawstwem teoretycznym, a także rozwiązania niektórych problemów logicznych, z jakimi musi się uporać opis języka naturalnego, wyrażają stanowisko autorki w tych dyskusyjnych kwestiach. Różni się ono w pewnych punktach nie tylko od poglądów większości językoznawców, lecz także od rozwiązań preferowanych przez wielu logików. Różnice te sygnalizuje ona w odpowiednich miejscach tekstu, nie referuje jednak szczegółowo odmiennych stanowisk w poruszanych sprawach.

Książka omawia:
logiczne własności zdań,
rachunek zdań,
rachunek kwantyfikatorów,
granice logiki - język a komunikacja,
rachunek zbiorów i relacji.

Nowe, rozszerzone wydanie opisuje aktualną w ostatnich dziesięcioleciach problematykę granic logiki i jej rolę w komunikowaniu się:
języki naturalne i sztuczne,
pytania, rozkazy, oceny,
nieekstensjonalność,
wieloznaczność,
okazjonalność,
implikatury konwersacyjne,
interpretacja a znaczenie językowe,
antynomia kłamcy,
problem poprawności wnioskowania.

Mimo, iż semantyka rachunku kwantyfikatorów została wyrażona w terminach struktury, nie zaś w terminach modeli, stosunkowo często używa się tu podstawowych pojęć teorii zbiorów i relacji. Czytelnik nie znający tych pojęć teoriomnogościowych znajdzie ich wyjaśnienie w dołączonym na końcu Dodatku.

Książka polecana studentom nauk humanistycznych i społecznych na zajęcia z logiki.