Co pożera wszechświat?

Krótkie odpowiedzi na wielkie pytania

Światowej sławy kosmolog i autor bestsellera nad bestsellerami Krótka historia czasu pozostawił nam swoje odpowiedzi na najistotniejsze pytania o nasze miejsce i przyszłość we wszechświecie

Skąd się wzięliśmy? Czy ostatecznie przetrwamy? Czy postęp techniki uchroni nas przed zagładą? W jaki sposób moglibyśmy w pełni rozwinąć skrzydła?

Stephen Hawking został uznany za jeden z największych umysłów naszych czasów, a jego heroiczne zmagania z chorobą, odkąd w wieku dwudziestu jeden lat zdiagnozowano u niego stwardnienie zanikowe boczne, stanowią trwałe źródło inspiracji dla nas wszystkich. Zasłynął zarówno z przełomowych dokonań w dziedzinie fizyki teoretycznej, jak i z nadzwyczajnej umiejętności objaśniania skomplikowanych pojęć w sposób przystępny dla każdego. Uwielbiano go również za szelmowskie poczucie humoru. Bezpośrednio przed śmiercią pracował nad swym ostatnim dziełem – zestawieniem odpowiedzi na „wielkie” pytania, które tak często stawiał, wykraczając poza granice ściśle akademickich badań.

W swojej ostatniej książce Hawking przedstawia poglądy dotyczące najpoważniejszych zagrożeń, przed jakimi stoi ludzkość, oraz tego, jaka przyszłość zarysowuje się przed ziemskim globem. Każdą część rozpoczyna wprowadzenie pióra wybitnego intelektualisty, który nakreśla swoją własną ocenę wkładu profesora Hawkinga do gmachu naszej wiedzy. Książka zawiera również przedmowę laureata Oscara Eddiego Redmayne’a, który grał postać Hawkinga w filmie Teoria wszystkiego oraz posłowie napisane przez córkę Hawkinga, Lucy Hawking, a ponadto prywatne zdjęcia i inne materiały archiwalne.

Astronomia kojarzy się z romantycznym zajęciem uprawianym przez marzycieli i nocnych marków, odzianych w białe fartuchy, wpatrujących się w niebo przez ogromny teleskop. Nic bardziej mylnego, śmieje się Emily Levesque, autorka reportażu Obserwatorzy gwiazd.

Każdy astronom musi mieć żyłkę awanturnika, determinację prawdziwego odkrywcy, stalowe nerwy i refleks samuraja. Przyda się także szczypta dobrego humoru i odrobina szaleństwa. Astronomowie podróżują do stratosfery i na biegun południowy, stawiają czoła niedźwiedziom polarnym i uzbrojonym ludziom, a nawet giną w pogoni za kilkoma cennymi promieniami światła. Zasypiają obok gigantycznych pająków i z drżeniem nasłuchują niepokojących skrzypień obracającego się teleskopu. Oby tylko nic się nie zepsuło!

Mimo wszystko (a może właśnie dlatego) Emily Levesque nigdy nie żałowała decyzji o poświęceniu życia astronomii. Nocne niebo zawsze urzekało ją pięknem i tajemniczością, więc każda chwila spędzona w obserwatorium to wspaniała przygoda.

Na okładce przedstawiono rysunek składający się z sześciu oddzielnych obrazków, które ukazują potencjalne etapy awansowania myślenia ludzkiego, nazwane w kulturze zachodniej „łączeniem kropek”, które w skrócie, wg autora, można opisać jak niżej.

Obrazek pt. Data (Dane) nawiązuje do tego, że w głowie każdego z nas zapamiętane są jakieś informacje, poznajemy też ciągle nowe i przyjmijmy, że są to dane. Ludzie różnie traktują te informacje (dane) lub robią z nich pewien użytek.

Obrazek pt. Information (Informacja) pokazuje, że ludzie, przynajmniej niektóre z tych danych (informacji) jakoś łączą ze sobą, ponieważ uznają, że to poszerza ich poznanie czegoś, tj. mają lepszą wiedzę na określony temat.

Obrazek pt. Knowledge (Wiedza) dotyczy już tylko niektórych ludzi, którzy uznają, że teraz mają lepszą wiedzę na określone tematy i przystępują do jej łączenia, uznając intuicyjnie, że dzięki temu mają lepszy wgląd w coś innego lub pogląd na coś innego.

Obrazek pt. Insight (Wgląd) dotyczy znacznie mniejszej liczby ludzi z tych niektórych, tj. tych, którzy nie poprzestają na tym i usiłują dochodzić, rozpoznawać, jaka teoria („mądrość”) jest z tym związana, jakiej filozofii, ideologii to dotyczy itd.

Obrazek pt. Wisdom (Mądrość) dotyczy pojedynczych ludzi z tych poprzednich niektórych, tj. tych, którzy ustalili, że do rozpoznanych teorii („mądrości”), filozofii, ideologii itd. potrafią od siebie coś wnieść (jakąś „wartość dodaną”) i o tym poinformować innych, żeby się z tym zapoznali i ocenili.

Obrazek pt. Conspiracy Theory (Teoria spiskowa) pokazuje, że są i tacy ludzie, którzy specjalnie nie dochodzą, jaka to jest teoria („mądrość”) lub jaka związana jest z tym filozofia, ideologia, ale są przekonani, że określone dane (informacje) są rozpowszechniane po to, żeby ludziom układały się one w określony „obraz” lub przyczyniały się do powstania „teorii spiskowych”, o których oni powiedzą, że są ich poglądem lub osądem.

Należy zauważyć jeszcze i to, że gdy z danych (informacji) ktoś zrobi jakiś użytek, tj. jakoś „połączy kropki”, to efekt tego może być różny i zależy on od tego, ile własnej pracy dany człowiek w to włoży. Istotne jest też to, że niektórzy ludzie nie wkładają w to żadnej pracy własnej. Stąd także wynika, że każdy sam potrafi siebie ocenić, tj. jak „łączy kropki”, a to znaczy, że ma samoświadomość.

Jedna z największych wschodzących gwiazd w światowej astrofizyce w przystępny i błyskotliwy sposób przedstawia pięć sposobów, w jaki Wszechświat może się zakończyć, oraz w trakcie fascynującego opisu każdego z tych scenariuszy omawia najważniejsze pojęcia w kosmologii.
Wiemy, że Wszechświat miał początek. Wraz z Wielkim Wybuchem zmienił się ze stanu niewyobrażalnej gęstości w wszechobejmującej kosmicznej kuli ognia do gotującego się płynu materii i energii, kładąc podwaliny dla wszystkiego, od czarnych dziur po pewną skalistą planetę krążącą wokół gwiazdy w pobliżu krawędzi galaktyki spiralnej, na której narodziło się jedyne życie, jakie dotąd znamy. Ale co stanie się z Wszechświatem na końcu historii? I co to dla nas znaczy teraz?
Prowadząc nas przez najnowsze ustalenia astrofizyki i główne koncepcje w mechanice kwantowej, kosmologii, teorii strun i wiele innych, Koniec wszystkiego w szalenie zabawny i zaskakująco optymistyczny sposób dociera do najdalszych zakątków wszystkiego, co wiemy o kosmosie.
„Niezwykła książka, niebywale poszerzająca umysł. Katie Mack przypomina o naszym miejscu w nieogarnionym kosmosie”.
James Gleick, trzykrotny zdobywca Nagrody Pulitzera
„Ekscytująca wycieczka po potencjalnych scenariuszach kosmicznej zagłady... Zaraźliwy entuzjazm dr Mack do przekazywania w przystępny sposób trudnych zagadnień kosmologii czyni tę książkę absolutnie wyjątkową”.
„Wall Street Journal”

Kosmologiczne koany to książka, która zaprasza czytelnika do udziału w intelektualnej przygodzie najwyższych lotów. Wykorzystując ponad pięćdziesiąt koanów – ciekawych i jednocześnie paradoksalnych opowiastek zgodnych ze starożytną tradycją zen – czołowy fizyk Anthony Aguirre, zabiera czytelnika w podróż z Zachodu na Wschód poprzez idee obejmujące wiek, wielkość i głębię Wszechświata. Autor podejmuje kosmiczne pytania, z którymi borykali się naukowi giganci od Arystotelesa przez Galileusza do Heisenberga, obejmujące szeroki wachlarz zagadnień: od natury czasu i powstania wielu wszechświatów po znaczenie teorii kwantowej. Aguirre, w zabawny i lekki sposób, prezentuje czytelnikowi obszar pomiędzy głęboką strukturą świata fizycznego a osobistym odbieraniem rzeczywistości, dzieląc się tym, co sam Einstein nazwał „najpiękniejszym i najgłębszym doświadczeniem” jakiego można zakosztować: poczuciem tajemniczości. „To wyjątkowe i pięknie napisane arcydzieło autorstwa wiodącego kosmologa przemienia najgłębsze tajemnice naszego Wszechświata w urzekające i przystępne poszukiwanie osobistego oświecenia”. - Max Tegmark, autor Życie 3.0. Anthony Aguirre - profesor fizyki na Uniwersytecie Kalifornijskim w Santa Cruz i współzałożyciel Foundational Questions Institute.

Co to jest Nic?
Czym była próżnia dla Greków, a czym jest dla współczesnej kosmologii?
Czy zero Babilończyków, Hindusów i Majów to jedno i to samo zero?
John D. Barrow, brytyjski kosmolog i autor wielu znanych książek popularnonaukowych, tym razem poświęcił się Niczemu. Błyskotliwa, napisana z humorem i erudycją książka prowadzi Czytelnika od religijnych i poetyckich rozważań nad naturą nicości i przemijania, przez zmagania Babilończyków i Majów z zerem matematycznym, aż po najnowsze odkrycia naukowe na temat próżni kwantowej. Barrow szczegółowo opisuje przygodę Ludzkości z zerem, nicością i próżnią, komentując przy tym starożytne teksty i źródła archeologiczne, rozprawy teologiczne, notatki z eksperymentów oraz anegdoty i wiersze.
Książka o Niczym pokazuje, że Nic stanowi węzłowe zagadnienie w historii idei. Każda rewolucja w naszym myśleniu o świecie przynosi też odmienne spojrzenie na Nic w jego rozmaitych przejawach. W ostatnich rozdziałach Barrow szczegółowo opisuje rolę, jaką we współczesnej nauce odgrywa próżnia, która w XX wieku stała się jednym z najważniejszych pojęć kosmologii i teorii kwantowej.
John D. Barrow jest kosmologiem, matematykiem i fizykiem teoretycznym na Uniwersytecie Cambridge. Autorem wielu książek naukowych i popularno-naukowych. W języku polskim zostały wydane m.in.: Księga wszechświatów, Pi razy drzwi oraz Początek wszechświata. Wielokrotnie nagradzany za swoją działalność popularyzatorską, jest m.in. laureatem Nagrody Templetona w 2006 roku.