Coaching. Złote zasady

Krótka, konkretna, zwięzła książka Piotra Ciacka, to praktyczny przewodnik dla mentorów, psychologów i w ogóle ludzi pracujących z ludźmi. To przewodnik po pułapkach relacji, zasiekach procesów, które każdemu praktykującemu zdarza się niekiedy zastawić na siebie i swojego klienta. Oparta o prawdziwe przypadki może służyć jako „wykrywacz min”, jako inspiracja do autorefleksji nad swoją własną pracą i relacjami z ludźmi. Autor nie tylko diagnozuje i opisuje dysfunkcje procesu/relacji, ale także wskazuje na głębsze ich konsekwencje . Na koniec jednak podaje pomocną dłoń i wskazuje jak im zapobiegać, lub niwelować ich negatywne następstwa.

Wojna jest odrębną dziedziną znaczenia, wyrwaną z codzienności tak dalece, że każde doznanie wojny – i codzienności – stanowi dla poddanej mu jednostki szok poznawczy. Ta nieciągłość doświadczenia powoduje wyrwę w jednostkowej tożsamości, ranę, która zmienia się w traumę. Powojenne traumy jednostkowe – jak również traumy wynikające z powrotu do domu – najczęściej dotyczą całych pokoleń żołnierzy. Weterani połączeni wspólnym doświadczeniem tworzą wspólnoty braterskie, w których zapoczątkowany zostaje proces uspołecznienia traumy. W społeczeństwie stanowią oni szczególne grupy nosicielskie, rozprzestrzeniające narrację o doświadczeniu traumy m.in. za pomocą dzieł kulturowych takich jak filmy, literatura czy dzieła sztuki wizualnej. Uwspólnotowione doświadczenie traumy i winy wywołuje konflikt pamięci społecznej oraz rozbieżne wizje przeszłości. Czarne światło opisuje proces tworzenia się powojennych traum jednostkowych i zbiorowych na przykładzie najnowszej historii Stanów Zjednoczonych.

Uważam, że książka P. Aleksandry Gruszczyk może być wydarzeniem wydawniczym. [...] Czytanie Jej rozważań dostarcza dużo materiału faktograficznego, zmusza do refleksji na temat natury wojny, inspiruje w wielu miejscach. Jest to tekst naprawdę znaczący.
Prof. dr hab. Tomasz Żyro

Zbiór esejów z różnych dziedzin psychologii, a także antropologii kulturowej, paleogeografii i geologii, socjologii, filozofii politycznej, filozofii religii, teologii, historii, orientalistyki, kulturoznawstwa, leksykografii, pedagogiki, genetyki i archeologii, inspirowanych teorią czynności Profesora Tadeusza Tomaszewskiego i powiązanym z nią modelem sytuacji. Autorzy pokazują, co współczesna nauka wnosi do rozumienia pojęcia sytuacji i co niemal pół wieku po ukazaniu się tekstu Profesora (Człowiek w sytuacji, PWN, 1975) możemy powiedzieć nowego o człowieku w wielości sytuacji, których jest on podmiotem.

Oddając do rąk Czytelnika tę monografię, chcemy zwrócić uwagę na jeszcze jeden, ważny aspekt: otóż w warunkach, gdy aktualność obowiązujących paradygmatów naukowych zmienia się sezonowo, propozycja Tadeusza Tomaszewskiego może być przykładem pożytku z trwałości ustaleń opartych na rzetelnej wiedzy. Możliwość odniesienia się do nich (czy to na zasadzie aprobaty, czy negacji) staje się argumentem na rzecz wartości tradycji w nauce.

[…] monografia […] pobudza ciekawość, ale i ją zaspokaja w dużym stopniu. Pozwala także stawiać nowe pytania, a w nauce sytuacje takie należą do najcenniejszych. Okazuje się też, […], że koncepcja czynności i związana z nią koncepcja sytuacji Tomaszewskiego pozostaje użytecznym narzędziem wyjaśniania […] nie tylko złożonych zjawisk psychologicznych, że jest heurystycznie płodna i pojemna, ponieważ wolna od zbędnego psychologizmu. Widać też, jakie dyscypliny naukowe mogłyby najwięcej wnieść, ale i najwięcej skorzystać z zastosowania pojęć teorii aktywności człowieka w sytuacji. (Z recenzji prof. dr hab. Zofii Ratajczak)

Eseje zebrane w tomie Człowiek w sytuacji tematycznie wzajemnie ze sobą korespondują, układają się w zróżnicowany dyskurs ukazujący, jak cenne we współczesnej humanistyce jest podejście wielodyscyplinarne. (Z recenzji prof. dr. hab. Adama Grzelińskiego)

*********

Humans in Situations – Not Only from a Psychologist’s Perspective. Studies Inspired by the Theory of Tadeusz Tomaszewski

A collection of essays from various fields of psychology, as well as cultural anthropology, paleogeography and geology, sociology, political philosophy, philosophy of religion, theology, history, oriental studies, cultural studies, lexicography, pedagogy, genetics and archeology – inspired by Professor Tadeusz Tomaszewski’s theory of activity and related to the underlying situational model. The authors demonstrate what contemporary science brings to the understanding of the concept of a situation, and now, nearly half a century after the publication of Professor Tomaszewski’s text (Humans in situation, PWN 1975) what new insights we have about a human being in the multiplicity of situations he or she finds themselves in.

*********

Prof. zw. dr hab. Barbara Bokus – psycholog, psycholingwista. Prowadzi badania dotyczące rozwoju kompetencji językowej i kompetencji komunikacyjnej człowieka. Szczególnie interesuje się dyskursem narracyjnym, procesami konstruowania wspólnego znaczenia w różnych układach interakcyjnych, metaforyczną konceptualizacją pojęć oraz rozumieniem wypowiedzi ironicznych przez dzieci i dorosłych. Inicjatorka i redaktor naczelna (w latach 1997–2014) czasopisma Psychology of Language and Communication (obecnie honorowa redaktor naczelna). Kierownik Katedry Psychologii Poznawczej na Wydziale Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego. Profesor wizytujący w SWPS Uniwersytecie Humanistycznospołecznym. Współtwórca Międzywydziałowych Indywidualnych Studiów Humanistycznych (MISH) na Uniwersytecie Warszawskim, w latach 1994–2008 zastępca Dyrektora Kolegium MISH UW. Współtwórca Programu Akademia »Artes Liberales« (AAL). Kierownik Międzyuczelnianego Programu Interdyscyplinarnych Studiów Doktoranckich AAL. Członek Komitetu Psychologii Polskiej Akademii Nauk. W latach 2014–2018 prezes Zarządu Fundacji na Rzecz Rozwoju Polskiej Psychologii im. Tadeusza Tomaszewskiego. Członek Rady Konsultacyjnej International Pragmatics Association (IPrA). Autorka, współautorka i redaktor naukowy wielu książek i artykułów, zob. http://psych.uw.edu.pl/o-nas/pracownicy/prof-dr-hab-barbara-bokus/

Prof. zw. dr hab. Ewa Kosowska – filolog i kulturoznawca, członek Komitetu Nauk o Kulturze Polskiej Akademii Nauk, w latach 2013–2017 prezes Polskiego Towarzystwa Kulturoznawczego. Pracuje w Zakładzie Teorii i Historii Kultury w Instytucie Nauk o Kulturze i Studiów Interdyscyplinarnych na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach. Uczestniczy w pracach rad naukowych czołowych polskich czasopism kulturoznawczych. Zajmuje się problemami z obszaru teorii i historii kultury, ze szczególnym uwzględnieniem możliwości wykorzystywania tekstu literackiego w badaniach antropologiczno-kulturowych. Autorka i redaktor naukowy kilkunastu książek oraz licznych artykułów. Opublikowała m.in.: Postać literacka jako tekst kultury. Rekonstrukcja antropologicznego modelu szlachcianki na podstawie „Potopu” Henryka Sienkiewicza (1990), Negocjacje i kompromisy. Antropologia polskości Henryka Sienkiewicza (2002), Antropologia literatury (2003), Antropologia kultury – antropologia literatury (red., 2005), Stąd do Teksasu (2006), Antropologia kultury – antropologia literatury. Na tropach koligacji (red., 2007), Wstyd w kulturze (red., 1998, 2008), Eurosarmata. O postawach i wyborach Henryka Sienkiewicza (2013), zob. http://inksi.us.edu.pl/struktura/pracownicy/ewa-kosowska/

Guru terapii odkrywa, co nas kształtuje, dlaczego to ważne, oraz podpowiada praktyczne sposoby na szczęśliwsze życie. Czy wiecie, w jaki sposób wasze dzieciństwo wpływa na wasze postrzeganie siebie i związki z innymi? Jak szkoła, bycie ofiarą nękania, oczekiwania związane z płcią, reklamy, a nawet media, z którymi stykacie się na co dzień, oddziałują na wasze samopoczucie? Czy chcecie dowiedzieć się, czym tak naprawdę są emocje, skąd się biorą i jak sobie z nimi radzić, gdy boicie się, że was przytłoczą?
Psycholożka kliniczna Sophie Mort, znana w internecie jako dr Soph, pomoże ci uporządkować trudne emocje i rozprawić się z błędnymi przekonaniami na swój temat. Rzeczowo tłumaczy, skąd biorą się największe problemy współczesnych ludzi: strach przed oceną, odrzuceniem, wikłanie się w toksyczne relacje, sabotowanie własnych działań i dokonań. Wskazuje, co nas hamuje i nie pozwala nam rozłożyć skrzydeł, pomaga rozpoznać szkodliwe schematy zachowania i negatywne nawyki, które nie dają nam ruszyć do przodu, oraz radzi, co możemy zrobić, aby rozwijać nasz potencjał i w pełni cieszyć się życiem.
Dr Soph pozwoli wam dokładnie poznać samych siebie i wyposaży was w zestaw narzędzi obejmujących sprawdzone techniki terapeutyczne takie jak ćwiczenie uważności, okazywanie współczucia samym sobie, walkę z wewnętrznym krytykiem oraz metody oddychania i relaksacji, które pozwolą wam żyć pełnią życia. Jesteśmy bowiem czymś więcej niż tylko sumą swoich doświadczeń.
Doktor Soph to terapeutka i najlepsza przyjaciółka, na jaką wszyscy zasługujemy. Świat profesjonalnej pomocy psychologicznej wciąż pozostaje niedostępny dla wielu ludzi, a ta książka jest tak istotna i zmieniająca życie, że każdy powinien ją mieć. To niesamowita lektura i dar dla świata. Scarlett Curtis, autorka bestsellerowej książki Feminists Don't Wear Pink (and Other Lies) Nareszcie! Książka, dzięki której wiedza o tajemnicach dobrego samopoczucia w każdym wieku opuszcza gabinet terapeutyczny i staje się szeroko dostępna. Ciepły, dodający otuchy i szczery głos doktor Soph sprawi, że zrozumiesz siebie, swoje zachowanie i związki bez wydawania ciężkich pieniędzy na terapię. Dr Karen Gurney, autorka książki Mind the Gap Psychologia w najbardziej dostępnej i przydatnej formie! Sophie zabiera nas w podróż przez życie, aby wyjaśnić, w jaki sposób myślimy, czujemy i się zachowujemy, a następnie pomaga nam zbudować solidną drogę, którą ruszymy naprzód i na której dobrze przeżyjemy resztę życia. Dr Emma Hepburn, autorka książki A Toolkit for Modern Life: 53 Ways to Look After Your Mind

Guru terapii odkrywa, co nas kształtuje, dlaczego to ważne, oraz podpowiada praktyczne sposoby na szczęśliwsze życie. Czy wiecie, w jaki sposób wasze dzieciństwo wpływa na wasze postrzeganie siebie i związki z innymi? Jak szkoła, bycie ofiarą nękania, oczekiwania związane z płcią, reklamy, a nawet media, z którymi stykacie się na co dzień, oddziałują na wasze samopoczucie? Czy chcecie dowiedzieć się, czym tak naprawdę są emocje, skąd się biorą i jak sobie z nimi radzić, gdy boicie się, że was przytłoczą? Psycholożka kliniczna Sophie Mort, znana w internecie jako dr Soph, pomoże ci uporządkować trudne emocje i rozprawić się z błędnymi przekonaniami na swój temat. Rzeczowo tłumaczy, skąd biorą się największe problemy współczesnych ludzi: strach przed oceną, odrzuceniem, wikłanie się w toksyczne relacje, sabotowanie własnych działań i dokonań. Wskazuje, co nas hamuje i nie pozwala nam rozłożyć skrzydeł, pomaga rozpoznać szkodliwe schematy zachowania i negatywne nawyki, które nie dają nam ruszyć do przodu, oraz radzi, co możemy zrobić, aby rozwijać nasz potencjał i w pełni cieszyć się życiem. Dr Soph pozwoli wam dokładnie poznać samych siebie i wyposaży was w zestaw narzędzi obejmujących sprawdzone techniki terapeutyczne takie jak ćwiczenie uważności, okazywanie współczucia samym sobie, walkę z wewnętrznym krytykiem oraz metody oddychania i relaksacji, które pozwolą wam żyć pełnią życia. Jesteśmy bowiem czymś więcej niż tylko sumą swoich doświadczeń. Doktor Soph to terapeutka i najlepsza przyjaciółka, na jaką wszyscy zasługujemy. Świat profesjonalnej pomocy psychologicznej wciąż pozostaje niedostępny dla wielu ludzi, a ta książka jest tak istotna i zmieniająca życie, że każdy powinien ją mieć. To niesamowita lektura i dar dla świata. Scarlett Curtis, autorka bestsellerowej książki Feminists Don't Wear Pink (and Other Lies) Nareszcie! Książka, dzięki której wiedza o tajemnicach dobrego samopoczucia w każdym wieku opuszcza gabinet terapeutyczny i staje się szeroko dostępna. Ciepły, dodający otuchy i szczery głos doktor Soph sprawi, że zrozumiesz siebie, swoje zachowanie i związki bez wydawania ciężkich pieniędzy na terapię. Dr Karen Gurney, autorka książki Mind the Gap Psychologia w najbardziej dostępnej i przydatnej formie! Sophie zabiera nas w podróż przez życie, aby wyjaśnić, w jaki sposób myślimy, czujemy i się zachowujemy, a następnie pomaga nam zbudować solidną drogę, którą ruszymy naprzód i na której dobrze przeżyjemy resztę życia. Dr Emma Hepburn, autorka książki A Toolkit for Modern Life: 53 Ways to Look After Your Mind

Przymiotnikiem, który chyba najczęściej towarzyszy słowu „decyzja”, jest przymiotnik „racjonalna”, bądź „nieracjonalna”. Ten pierwszy przymiotnik chętnie stawiamy wtedy, gdy mówimy o decyzjach własnych, ten drugi – wtedy, gdy mówimy o decyzjach innych. Ale to nie ta stronnicza praktyka zadecydowała o tytule obecnej książki. Zadecydował powszechnie przyjęty podział teorii decyzji na normatywną i opisową. Pierwsza formułuje zasady racjonalnego podejmowania decyzji, druga pokazuje błędy popełniane przy podejmowaniu decyzji.

Poza zatarciem ostrych granic między teorią normatywną i opisową, w badaniach nad podejmowaniem decyzji nastąpiła ostatnio jeszcze jedna charakterystyczna zmiana. Tradycyjnie normatywną teorią decyzji zajmują się ekonomiści, matematycy lub logicy, a teorią opisową – przede wszystkim psycholodzy. Ostatnio jednak, w ramach tzw. ekonomii eksperymentalnej (zwanej także behawioralną), coraz więcej ekonomistów zaczęło zajmować się nie tylko normatywną, ale także opisową teorią decyzji.

(…) nie wykluczając studentów innych kierunków nauk społecznych (socjologii, politologii, zarządzani, czy marketingu), książka ta była pisana przede wszystkim z myślą o studentach psychologii i ekonomii. To z ich strony oczekiwałbym nie tylko przyswojenia sobie, lecz także kontynuacji badań opisanych w tej książce. Ilekroć się to zdarzy, wysiłek włożony w tę pracę uznam za opłacalny.
(ze Wstępu)