Continuity and Change

Nowe, uaktualnione wydanie znakomitego reportażu

Po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku Polska cierpiała na gigantyczny głód mieszkaniowy. Problem ten przez całe dwudziestolecie próbowali rozwiązać różnego rodzaju zapaleńcy, społecznicy, ludzie z misją. Bezskutecznie.

Po 1989 roku Polska znów znalazła się w punkcie wyjścia. Tanich mieszkań jak nie było, tak nie ma. Kolejne pomysły na rozwiązanie problemu mieszkaniowego okazują się gorsze od poprzednich, a luki prawne w istniejącym systemie bezwzględnie wykorzystują banki, deweloperzy i czyściciele kamienic. Wielu obywateli radzi sobie więc, jak może, wegetując, oszukując, adaptując się. Umowy kredytowe podpisały prawie dwa miliony Polaków. Przyjęty z entuzjazmem projekt Mieszkanie Plus również okazał się mrzonką.

Słowo „dom” odmieniane przez wszystkie przypadki przez bohaterów tej książki nie kojarzy się im ze stabilizacją ani spokojem, a większość opowiedzianych tu historii jest tragiczna. Żeby ich wysłuchać, Filip Springer trafił do mieszkania w piwnicy, kontenerze, garażu i małej gastronomi na piątym piętrze kamienicy. I przekonał się, jak rzeczywistość może różnić się od marzeń.

Przygotowanie materiału do analizy w formie dokumentów tekstowych to etap każdego badania jakościowego. Autor w praktyczny sposób omawia podstawowe strategie analityczne, skupiając się na 3 wątkach: kodowaniu i kategoryzowaniu danych, analizie narracji i biografii oraz wykorzystaniu dostępnych programów komuterowych do wspomagania analizy jakościowej. Jak w każdym tomie, sporo uwagi poświęcono kwestiom jakości oraz etyki badań.

Gdy wieczorami czytamy dzieciom bajki, z reguły nie zdajemy sobie sprawy, że tuż pod powierzchnią opowieści kryją się kryzysy ekonomiczne, drenaże mózgów, operacje plastyczne, fetysze kulturowe oraz wyzysk w kolonialnej Afryce.
Książka dokonuje błyskotliwej analizy dzisiejszych zjawisk społecznych przez pryzmat znanych baśni i bajek. To wyjątkowe podejście z jednej strony obnaża liczne utajone absurdy współczesności, a z drugiej pokazuje prawdziwą ponadczasowość klasycznych opowieści.
Kto i dlaczego staje się wilkiem w bajce o trzech świnkach? Czy na zmywaku w Londynie pracują potomkowie niegdysiejszych rewolucjonistów? Czy nieświadomie wskazujemy marketingowym wilkom drogę do domku własnej babci? Kto rzeszom współczesnych Kopciuszków jawi się jako dobra wróżka? I dlaczego Święty Mikołaj, skoro ponoć żył w ciepłej Turcji, przybywa z bieguna północnego?

Fascynująca opowieść o współczesnych drag queens, drag kings i drag queers.
Dla jednych to miłość od pierwszego wejrzenia, ujście dla fascynacji skrywanych przez lata. Dla drugich trudna droga docierania do siebie, wewnętrzna walka z krzywdzącymi stereotypami. Niektórzy wiedzą od razu. Błyskawicznie opanowują techniki makijażu, a na scenie czują się jak ryby w wodzie. Innym proces odkrywania swojej tożsamości zajmuje długie lata. Jedni się ukrywają, drudzy wręcz przeciwnie – manifestują swój sposób wyrażania siebie. Na złość szerzącej się nietolerancji. Niektórzy wybierają scenę, inni ulicę, na której każdego dnia w krzykliwych kostiumach demonstrują płynność płci i celebrują różnorodność. Jakub Wojtaszczyk zabiera czytelnika i czytelniczkę za kulisy niecodziennych widowisk. Wielobarwnych, nieokiełznanych, fascynujących. Tworzonych przez ludzi, których wyobraźnia nie ma granic. Towarzyszy artystom i artystkom podczas przygotowań do występów, podgląda w czasie akcji, słucha ich historii. Cudowne przegięcie to wnikliwy reportaż o współczesnej scenie dragowej, jej czołowych performerach i performerkach, ich dziełach oraz działaniach.
To także wyjątkowa opowieść o akceptacji i pasji, ale przede wszystkim – o wolności.

Jakub Wojtaszczyk – ur. w 1986 roku w Błaszkach, dziennikarz i pisarz. Autor powieści Portret trumienny, Kiedy zdarza się przemoc, lubię patrzyć, Dlaczego nikt nie wspomina psów z Titanica?, Słońce narodu. Związany z redakcjami portalu kulturaupodstaw.pl i magazynu „Replika”. Współprowadzi podcast o serialach „Nie spać, słuchać”. Żyje filmami. Mieszka w Poznaniu.

Świat współczesny, to świat dynamicznych przemian niemal we wszystkich sferach ludzkiej egzystencji. Proces globalizacji, a w tym technik komunikowania, niemal całkowicie zatarł różnice w dotarciu do informacji, do wiedzy, pozwalając jednocześnie ludziom na poznawania innych, odmiennych państw i krain, kultur i obyczajów, religii i tradycji. To wszystko wymusza na człowieku i społecznościach konieczność systematycznego dokształcania się, rozwijania i zmiany profili zawodowych, a nade wszystko uczestniczenia w zmianach. Dlatego często zadajemy sobie pytania o istotę współczesnego społeczeństwa, o miejsce i rolę człowieka w globalnym świecie, ale także , a może nawet przede wszystkim, o to, czy człowiek we wspólczesnej organizacji może funkcjonować w ramach pewnej idei, idei związanej z humanizmem. To zaś wiąże się z pytaniem o bycie i funkcjonowanie współczesnych organizacji począwszy od małych firm, przez koncerny, ale także struktury samorządowe i stricte polityczne. Czy współcześnie istnieją jeszcze elity, czy ich ethos powoli zamiera? Czy etyka i wartości moralne dalej znajdują poważanie w działaniach ludzkich, czy też następuje powolne odejście od tradycyjnych kanonów moralnych? Niejako w tle takiego podejścia pojawiają się problemy związane z bezpieczeństwem człowieka oraz innych bytów, a co z tym się wiąże, z zagrożeniami dla współczesnego świata. Czy nadal grożą nam wojny i jakie?

Książka Deindywiduacja. Socjologia zachowań zbiorowych pod redakcją Marka Krajewskiego jest powrotem do porzuconego przez nowoczesne nauki społeczne paradygmatu wyjaśniania życia zbiorowego. W tej perspektywie w jego centrum nie znajduje się autonomiczny, racjonalny podmiot, ale naśladowca, dla którego jednym źródłem informacji są zachowania innych. To właśnie naśladowca działa w czasie pogromów i linczów; dzięki niemu upowszechniają się mody i internetowe memy; to on podtrzymuje i zmienia obyczaje. Naśladowca nigdy nie działa sam, zawsze z innymi i chociaż zachowują się oni w sposób podobny to tworzą coś, czego nikt z nich nie planował, co zaskakuje i często zagraża ich egzystencji.

Proponowany w książce model wyjaśniania życia społecznego dziś wydaje się szczególnie aktualny. Im bardziej złożony jest świat, im gęstsze jest społeczeństwo i sieci komunikacyjne, tym większą rolę zdają się odgrywać właśnie zachowania zbiorowe. Zachowania, w których każdy z nas uczestniczy, ale których nikt nie kontroluje.

Pierwsza część książki poświęcona jest opisowi przykładów procesu deindywiduacji o odmiennej społecznej doniosłości, zachodzących w bardzo różnych sferach życia, ale podobnych do siebie pod względem mechanizmu, który je uruchamia, i skutków, które wywołują. Wśród opisywanych zjawisk znalazły się tak ważne społecznie zdarzenia, jak pogrom kielecki w 1946 roku czy cud fatimski, ale i współczesne, pozornie marginalne zjawiska, takie jak moda na ugg boots, flash moby czy bransoletki Power Balance. Zapis analizy rezultatów badań, przeprowadzonych w oparciu o te przypadki, zostały zamieszczone w drugiej części książki, zatytułowanej Analizy deindywiduacji.