Czas miniony

Kolejne wydanie wielokrotnie wznawianego, klasycznego już, podręcznika do historii filozofii. Autor - filozof i historyk filozofii, estetyk i historyk sztuki, etyk, wykładowca, nauczyciel kilku pokoleń filozofów - przedstawił dzieje myśli filozoficznej jako historię myślicieli. Po omówieniu doktryn każdego okresu zestawił krótko najważniejsze zagadnienia i pojęcia.

Tom pierwszy poświęcony jest filozofii starożytnej i średniowiecznej, tom drugi - filozofii nowożytnej do roku 1830, tom trzeci zaś - filozofii XIX wieku i współczesnej. Każdy z tomów zawiera bibliografię (opracowań ogólnych i szczegółowych, tekstów filozoficznych polskich i obcojęzycznych oraz przekładów polskich). W tomie trzecim zamieszczono indeks nazwisk filozofów, indeks nazwisk autorów prac o filozofach oraz indeks rzeczowy (indeksy odnoszą się do całości).

Autorzy pierwszej polskiej monografii poświęconej Hansowi Blumenbergowi poruszyli podstawowe kwestie sekularyzacji i modernizacji, postawili problem miejsca mitu w kulturze duchowej Zachodu. Zagadnienia te zazębiają się, zmienność mitu rzuca bowiem światło na przyczyny wielkich przełomów epokowych. Tłem analiz jest oryginalna teoria metafory, czyli metaforologia.
Pisząc swoje eseje, autorzy musieli sprostać celowej wieloznaczności połączonej z precyzją i ścisłością myśli Blumenberga, ogromnej erudycji filozofa i nieszablonowości niemczyzny czerpiącej z greki i łaciny.
Książka jest owocem seminarium prowadzonego w Instytucie Filozofii UW w latach 2009–2012 oraz współpracy humanistów warszawskich i krakowskich.
W tomie publikują:
Dagmara Hoduń, Arkadiusz Górnisiewicz, Natalia Juchniewicz, Tomasz Królak, Tomasz Kunicki-Goldfinger, Ewa Łukaszyk, Robert Marszałek, Katarzyna Orlińska, Piotr Rosół, Paulina Sosnowska, Konstanty Szydłowski, Hanna Urbankowska, Maria Zowisło.

Filozofując, zazwyczaj sądzimy, że jest jeden świat fizyczny (monizm), nadbudowany nad rzeczami (substancjalizm), wyposażonymi wyłącznie we własności pozytywne (pozytywizm metafizyczny), w regularny sposób powiązane ze sobą kauzalizm). Nic dziwnego: taka wizja rzeczywistości podyktowana jest przez praktykę życiową ludzi. Poddaje się jej na ogół nauka, a za nią filozofia (głównie współczesna). Wyjątek czynimy tylko dla siebie samych. To człowiek, i tylko on, ma być zdolny do "kreowania” niebywałych światów w swoim „umyśle” (mentalizm). A jego doświadczenie ma być – jedyne – zdolne do rozpoznania, co spośród tego, co „stworzyliśmy”, pokrywa się z rzeczywistością (empiryzm). Wolno przypuszczać, że wszystkie te poglądy są fałszywe. A jeśli nawet tak nie jest, warto wyobrażać sobie alternatywne wizje rzeczywistości poza tą, którą dyktuję nam nasza praktyka życiowa (i nasza pycha). Jedną z możliwych alternatyw próbuje obmyślić ta książka. Próbuje ona również – przepatrując tradycyjne trudności filozoficzne, a także sięgając po inspiracje do innych dziedzin, m.in. do poezji metafizycznej – argumentować, że zadanie takie jest mniej fantastyczne, niż mogłoby się zdawać. Mniej fantastycznej, niż więcej.

Trzeci tom Pragnozy egipskiej i jej wołania w wiecznym Teraz zawiera w sobie orginalne teksty Ksiąg Dziesiątej, Jedenastej i Dwunastej Corpus Hermeticum.

W niniejszej książce Ewa Borowska podjęła się rekonstrukcji Heideggerowskiej wykładni siedmiu podstawowych stanowisk filozoficznych. Rekonstrukcja dokonana została na podstawie wypowiedzi filozofa rozsianych w różnych pismach, także niedostępnych w polskim przekładzie. Heidegger tak gruntownie jak chyba nikt przemyślał przeobrażenia, jakim podlegała zachodnia metafizyka, i ich wpływ na kształt współczesnego świata. Podążanie śladem jego namysłu i zapytania stanowi fascynującą przygodę intelektualną pozwalającą lepiej zrozumieć współczesność.

Niniejsza książka powstała z kilku co najmniej powodów.
Po pierwsze, gdy badacz zajmuje się w swoich dociekaniach szerokim czasowo przedziałem zagadnień (w tym przypadku całościową prezentacją polskiej filozofii dziejów), stwierdza w końcu, iż pomiędzy analizowanymi przez niego koncepcjami różnych myślicieli zachodzą relacje, które zasługują na osobne studia badawcze, których wykład stanowiłby osobne artykuły, jednak zawsze pozostające w pewnej relacji do siebie.
Po drugie, przy wspomnianych badaniach nieraz otwierają się furtki do rozważań nie wchodzących w zakres tematu czynionej pracy, a przecież aż proszących się o poświęcenie im nieco więcej uwagi, o wyciągnięcie wniosków, które stanowiłyby osobne, autonomiczne prace badawcze.
W końcu po trzecie, literatura, z którą ma badacz do czynienia, nieraz sygnalizuje pewne relacje, pewną osmozę ideową doskonale widoczną między konkretnymi systemami, ale też nie poświęca jej zbyt wiele uwagi.
Fragment Wstępu