Czasopiśmiennictwo. Przeszłość i teraźniejszość, t. 4

Publikowany numer czasopisma „Nowa Biblioteka. Usługi, Technologie Informacyjne i Media” poświęcony jest systemom i narzędziom komunikacji naukowej – problematyce, która znalazła już swoje miejsce w obszarze badań humanistycznych i społecznych. Przygotowany tom dotyczy wybranych aspektów tego zagadnienia; składa się na niego siedem oryginalnych prac.
Edyta Gałuszka w pracy Repozytorium instytucjonalne jako narzędzie komunikacji naukowej i promocji nauki przybliża założenia idei Open Access przyczyniającej się do popularyzacji wiedzy oraz jej rozwoju. Na przykładzie Repozytorium Uniwersytetu Jagiellońskiego przedstawia sposób funkcjonowania repozytoriów, korzyści płynące z publikowania w otwartym dostępie oraz wskazuje miejsce, jakie repozytoria instytucjonalne mogą zajmować w komunikacji naukowej. Trwająca obecnie rewolucja informacyjna przenosi masową komunikację społeczną do sieci Internet. Anna Kamińska zwraca uwagę na fakt, że w przypadku społeczności o formalnych związkach współpracy (zwłaszcza badawczych i naukowych) „tradycyjne” narzędzia komunikacji w sieci, jak poczta elektroniczna czy komunikatory społeczne, mogą być niewystarczające i aby zapanować nad ryzykiem powstania chaosu informacyjnego, proponuje wykorzystanie specjalizowanych internetowych narzędzi komunikacji, których przykłady omawia w opracowaniu Internetowe narzędzia komunikacji – czyli jak zapanować nad chaosem informacyjnym. Z kolei Adriana Piechota w artykule Social media – sprawne narzędzie komunikacji w środowisku naukowym, w celu pokazania m.in. możliwości popularyzowania, reklamowania niekomercyjnych działań o charakterze naukowym w Internecie analizuje profile naukowe wybranych instytucji i poddaje ocenie ich konta na dwóch dużych portalach społecznościowych: Instagram oraz Facebook. Najbardziej znanym i uznanym narzędziem komunikacji naukowej są czasopisma naukowe. Anna Matysek w pracy Cytowania dokumentów elektronicznych w wydawnictwach naukowych porusza problematykę stylów cytowania i narzędzi do zarządzania bibliografią. Przedstawia m.in. wyniki analizy stosowania norm i standardów opisów bibliograficznych dokumentów elektronicznych przez wybrane wydawnictwa naukowe; porównuje publikowane na stronach internetowych wydawnictw instrukcje dla autorów, systemy powołań, zasady tworzenia przypisów bibliograficznych i sprawdza ich zgodność z normą PN-ISO 690. W artykule „Nowa Biblioteka. Usługi, Technologie Informacyjne i Media” narzędziem popularyzowania nauki (analiza bibliometryczna czasopisma) Marta Gawlik i Anna Gawinek przedstawiają wyniki przeprowadzonej analizy bibliometrycznej tego periodyku. „Tradycyjny” rodowód cechuje także inne narzędzie ułatwiające komunikację w nauce – bibliografię. Wyniki analizy bibliometrycznej pewnego wycinka bibliografii poloników prezentuje Katarzyna Janczulewicz w pracy Polska bibliologia i informatologia w polonikach zagranicznych wydanych w latach 2001–2014 w krajach sąsiadujących z Polską. Raport z przeprowadzonego badania.
Tom zamyka komunikat Agnieszki Magiery: Retrokonwersja i tworzenie dostępów do pełnych tekstów – stare i nowe zadania dla bibliografii regionalnych. Autorka opisuje architekturę bazy Bibliografia Regionalna oraz przedstawia problemy i rozwiązania związane z trwającą retrokonwersją dawnych opisów bibliograficznych i tworzeniem sieciowych połączeń pomiędzy rekordami bibliograficznymi a pełnymi tekstami – publikacjami w bibliotekach cyfrowych.
Każdy zeszyt „Nowej Biblioteki” uzupełnia przegląd recenzyjny i sprawozdania. W numerze 4/2017 opublikowano siedem sprawozdań z konferencji naukowych odbywających się w Polsce od maja do sierpnia 2017 r. oraz recenzje trzech interesujących książek, które autorki omówień rekomendują czytelnikom.

W książce Badania architektury informacji na przykładzie radia akademickiego. User Experience i User Interface autorka przedstawia badania własne nad AI w Radiu Uniwersytet UKW, obejmujące stronę WWW, software, hardware i społeczność sieciową. Autorka zastosowała własną interpretację metody jakościowo-heurystycznej AI, opierając się na 81 punktowanych kryteriach dotyczących potrzeb i kompetencji użytkowników. Książka została wzbogacona o przegląd obejmujący strony WWW innych akademickich stacji radiowych, takich jak: Radio Sfera, Radio Meteor, Radio Afera, Studenckie Radio Żak Politechniki Łódzkiej, Akademickie Radio LUZ, Akademickie Radio Kampus, UJOT.FM i Radio UWM FM, a także o propozycję projektu nowej wersji strony WWW Radia Uniwersytet. Książka może okazać się pomocna zarówno osobom chcącym rozpocząć działalność w branży UX/UI, dzięki wprowadzeniu do tej problematyki, jak i projektantom stron WWW oraz innym środowiskom informacyjnym.

Styczniowy numer rozpoczyna tekst Jacka Wojciechowskiego Zbliżają się goście, w którym autor przedstawia refleksje i przemyślenia dotyczące włączania się bibliotek publicznych w przygotowywanie oferty bibliotecznej dla przebywających w Polsce imigrantów. Dr hab. Andrzej Mężyński w kolejnym artykule omawiającym historię bibliotek w Polsce kontynuuje analizę rzeczywistości społecznej i bibliotekarskiej w minionych latach. Biblioteki w PRL. Lata 1956-1989. Cz. II to tekst opisujący system informacji naukowej, technicznej i ekonomicznej przełomu lat 70. i 80. oraz działalność Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich w tym okresie. Autorka następnego tekstu Groza nie czytać! Barbara Maria Morawiec z Lustra Biblioteki omawia rezultaty Nocy Bibliotek 2015. Monika Simonjetz z Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Zielonej Górze, autorka czwartego artykułu Zakochani w bibliotece stawia pytanie Czy bibliotekarze mogą kochać swoje miejsce pracy? W dziale „Wspomnienia” zamieszczamy tekst autorstwa Aliny Nowińskiej poświęcony Barbarze Eychlerowej, wieloletniej kierowniczce Zakładu Teorii i Organizacji Bibliografii Instytutu Bibliograficznego Biblioteki Narodowej. W dziale „Z bibliotek” prezentujemy tekst Sukces ma wielu ojców… Bolesława Howorki omawiający powołanie i początki działalności Konferencji Problemowej Bibliotek Medycznych. Drugi tekst 110 lat biblioteki publicznej w Szczecinie Władysława Michnala przedstawia uroczystości jubileuszowe, które odbyły się w Książnicy Pomorskiej z tej okazji. Bartosz Suwiński z Miejskiej Biblioteki Publicznej w Opolu w tekście Po stronie kultury i sztuki omawia bogatą działalność biblioteki w 2015 r. W dziale „Sprawozdania i relacje” zamieszczamy relację Przemysława Kasperkiewicza z konferencji „Systemy biblioteczne nowej generacji. Platformy usług”, której organizatorem była Biblioteka Główna Politechniki Śląskiej. Drugi tekst prezentuje sprawozdanie z II Forum Bibliotek Szkolnych Województwa Lubuskiego. Tegoroczny temat spotkania to „Komputer w bibliotece. Biblioteka w komputerze”. W dziale „Prawo biblioteczne” Rafał Golat w artykule Biblioteki cyfrowe omawia budowanie bibliotek cyfrowych, na przykładzie tworzenia archiwów historii lokalnej. Styczniowy numer „Bibliotekarza” uzupełniają stałe działy „Przegląd piśmiennictwa”, „O bibliotekach w prasie”, „Z życia SBP”, „Postaktualia” oraz „W kilku słowach”. Zajmującej lektury, Pomyślności w 2016 roku życzy Redakcja „Bibliotekarza”

Publikacja zawiera 22 teksty poświęcone ekslibrisowi. Ich autorami są polscy i zagraniczni badacze, kolekcjonerzy i miłośnicy proweniencji, reprezentujący różne instytucje nauki i kultury – uniwersytety, muzea, biblioteki, galerie. Prace nad publikacją rozpoczęto w roku 2016, w tym roku przypadało 500-lecie pierwszego znanego polskiego ekslibrisu – wykonanego dla biskupa Macieja Drzewickiego w wiedeńskiej oficynie Hieronima Wietora. Nie mniej istotny – i dla ekslibrisu, i dla Krakowa – był rok 2017, w którym minęło 500 lat od powstania drugiego co do kolejności datowania polskiego znaku – wykonanego również dla wspomnianego biskupa, lecz w krakowskiej oficynie Jana Hallera. Bardzo ważnym elementem pozycji jest materiał ilustracyjny – każdy tekst zamykają karty z reprodukcjami omawianych ilustracji

Ukazujący się od 2013 roku periodyk jest kontynuacją wydawanego w latach 2009-2010 „Rocznika Biblioteki UJK”. W prezentowanym tomie zamieszczono dziesięć artykułów, które podzielono na trzy bloki tematyczne: 1.Biblioteka, książka, czytelnictwo; 2.Społeczeństwo, historia, kultura; 3.Z życia biblioteki.

Książka stanowi reedycję klasycznej już publikacji J. Dunina z 1982 r., która wpłynęła na dalszy rozwój badań historycznoliterackich i historycznobibliologicznych w Polsce, w opracowaniu i ze wstępem Jacka Ladoruckiego. Jest odpowiedzią na głosy środowiska naukowego mówiące o jej roli w XX-wiecznym dorobku dyscypliny oraz o potrzebie jej funkcjonowania w dydaktyce badaniach, zwłaszcza w czasach „przełomu cyfrowego”.
„Opracowanie weszło do kanonów lekturowych na studiach bibliologicznych w większości uniwersytetów w Polsce. Opisana w publikacji morfologia udokumentowana charakterystyką ewolucji poszczególnych elementów składowych druków, wzbogacona uwagami o historii czytelnictwa i instytucji wydawniczych, daje obraz przemian form edytorskich i odbioru tekstów w przeszłości. Parateksty opisane przez Dunina tworzą system i odgrywają ważną rolę w społecznym funkcjonowaniu literatury”.
Ze Wstępu Jacka Ladoruckiego