Człowiek i społeczeństwo Studia politologiczne

Życie człowieka jest kierowane kolejnymi celami, które wybiera sobie do realizowania. Można określić kierunek życia każdej jednostki jako ciąg realizacji kolejnych celów: od celu do celu. Ten porządek zachwiany jest wraz z przejściem na emeryturę.

Stan zamożności ludzi otrzymujących emeryturę jest bardzo zróżnicowany. Często jest on niezwykle niski. Tymczasem, prawidłowość ekonomiczna mówi: \"im więcej posiadasz, tym większe masz możliwości\". Te, w przypadku osób starszych, zaraz po przejściu na emeryturę, ulegają znacznemu ograniczeniu.

Badania przeprowadzone w Polsce w drugiej dekadzie XXI wieku, a dotyczące sytuacji materialnej starszych osób, pokazały, że pieniądze z emerytury nie wystarczają na cały miesiąc aż 44% osób powyżej 65. roku życia 30% ma taki problem od czasu do czasu a 14% - często. A jednak wiek emerytalny nie jest wyrokiem, ale także szansą na znalezienie dla siebie nowych kierunków działań i realizacji, a także daje czas na poważna refleksję nad własnym życiem.

Oddajemy do rąk Czytelników książkę, w której staramy się uchwycić i zinterpretować nowe zjawisko pobudzenia obywatelskiego miast przez aktywizm miejski. Z jednej strony usiłujemy wskazać pewne dominujące tendencje występujące w obszarze aktywizmu miejskiego, z drugiej zaś pokazać odmienność jego typów, z którymi spotykamy się obecnie w polskich miastach.

Pierwsza część prezentowanej książki poświęcona jest wykorzystaniu przez ruchy miejskie protestu jako głównego narzędzia wpływu i sposobu zasygnalizowania nowego problemu lub potrzeby. W drugiej części ukazane są popularne praktyki społeczne polegające na samoorganizacji w myśl hasła „róbmy swoje”, w nadziei, że otoczenie (społeczne, instytucjonalne) albo nie będzie przeszkadzać, albo się zmieni zmuszone do tego siłą dobrego przykładu. Część trzecia opisuje zaś procesy instytucjonalizacji zmiany społecznej wnoszonej przez ruchy miejskie i obejmuje teksty, w których pokazane są zarówno przykłady modelowych rozwiązań ustanawiających formalną kooperację między władzą a mieszkańcami, jak i upowszechnione narzędzia, za pośrednictwem których dokonuje się wpływ społeczny.

Redaktorki naukowe

W monografii prezentowane są badania nad przekonaniem o antagonistycznym charakterze relacji społecznych, które objęły prawie 15 000 osób pochodzących z 60 krajów. Antagonizm społeczny analizowany jest na dwóch poziomach - poszczególnych jednostek (poprzez analizę związków z cechami osobowości, aspiracjami życiowymi, stylami funkcjonowania w relacjach interpersonalnych, roszczeniowością, sposobami rozwiązywania konfliktów, negatywną wizją świata społecznego), jak i całych społeczeństw (poprzez związki z wymiarem indywidualizmu i kolektywizmu, dochodem i poziomem rozwoju kraju, jakości demokracji, a także poziomem wydatków na zbrojenia). Podsumowaniem badań jest profil psychologiczny osoby o tendencji do antagonistycznego spostrzegania relacji oraz charakterystyka kultury (ideologii) antagonistycznej.
.
Izomorfizm był od dziesięcioleci ważnym pojęciem w metodologii nauk społecznych, przy czym należał do tzw. filozofii nauko, a nie do jej warstwy operacyjnej. W przypadku pracy dr Różyckiej-Tran, izomorfizm staje się metodą dwupoziomowej analizy danych: jednostkowych i zagregowanych na poziomie krajów. Uważam, że jest to pierwsza tak udana próba w polskiej literaturze, a także należąca wciąż do rzadkości w światowej.
[z recenzji prof. Pawła Boskiego]
.
Autorka w udanyc sposób łączy różne wątki psychologii społecznej i międzykulturowej, ale także socjologii, ekonomii i politologii. Praca ma więc charakter zarówno międzykulturowy, jak i interdyscyplinarny, choć pozostaje rygorystyczna metodologicznie (co jest dość rzadkim zjawiskiem wśród prac takiego rodzaju).
[z recenzji prof. Bogdana Wojciszke]

Tom 1 skupia się na głównych teoriach w ramach badań jakościowych, prezentując również podstawowe problemy, jakie może napotkać badacz w trakcie projektowania, a następnie realizacji badań. Dokładnie omówiono w nim takie podejścia, jak antropologia wizualna, badania w działaniu, etnografia czy teoria ugruntowana.

Grupa nastolatków zbiera śmieci na poboczu autostrady – flirtując, pieszcząc się i ignorując potencjalnie agresywnego samotnika w swoim gronie. Studentka college’u przyprowadza swojego chłopaka na fatalną imprezę domową, w której uczestniczą jej znajomi z liceum. Młoda kobieta doświadcza traumatycznego incydentu w pizzerii, w której pracuje, a jego skutki ujawniają napięcia rasowe, które kumulują się pod powierzchnią. Fasada ucywilizowanego podmiejskiego krajobrazu i pastelowych bohaterów ze Środkowego Zachodu raz po raz pęka w obliczu przemocy i cichej brutalności.

Ponura satyra społeczna Drnaso ujawnia błyskotliwą znajomość współczesnego społeczeństwa. Pobrzmiewają w niej echa czarnego humoru filmów Todda Solondza, czy komiksów Daniela Clowesa. Każdy rozdział „Beverly”, precyzyjnie i przejmująco opowiedziany, ujawnia coś nowego – a zarazem znajomego – na temat świata, w którym żyjemy.

Gdyby „Beverly” było filmem Drnaso zostałby okrzyknięty „nowym, oszałamiającym głosem”. Gdyby to była powieść, stałby się „literacką sensacją”. Jednak chłodne spojrzenie Drnaso na spowitą mgłą amerykańską psychikę nie jest karykaturalną kopią filmu czy literatury. To coś zupełnie nowego. „Beverly” to dzieło młodego pisarza-artysty, który nie tylko zna tradycję komiksu, ale także wychodzi poza nią. „Beverly” to najlepsza i najbardziej elektryzująca powieść graficzna, jaką czytałem od lat, objawiająca twórcę inteligentnego, bystrego, niepokojącego. Z talentem nie tylko do komiksu, ale także do literatury i sztuk wizualnych. „Beverly” wbije w ciebie swoje kły i nie puści (Chris Ware)

Artykuły zamieszczone w tej części książki zawieraj ą refleksje teoretyczne oraz wyniki badań oparte na założeniach decyzyjnych modeli racjonalnych wyborów. Pierwsze trzy teksty to prace teoretyczne, opisujące modele racjonalnego wnioskowania i zwracające szczególną uwagę na dokonywane przez ludzi wybory, które - z niejednego punktu widzenia - są sprzeczne z postulatami racjonalności. Prace prezentuj ą teorie alternatywne, tworzone przez psychologów i ekonomistów, bazujące na pojęciu racjonalności ograniczonej, społecznej i ekologicznej.
W pozostałych tekstach części pierwszej autorzy relacjonują wyniki badań nad przedsiębiorczością, mechanizmami podejmowania i realizowania działań zawodowych w środowisku pracy, uwarunkowaniami efektywności pracy oraz osiąganiem sukcesów przez polskich przedsiębiorców w dobie transformacji ustrojowej i glo-balizacji. Równocześnie podejmują dyskusję nad zmianami w warunkach zaspokajania potrzeb przez polskich konsumentów w tym okresie, a także nad zmianami poziomu życia społecznego (cechującego się teraz większą otwartością) oraz sposobów komunikacji międzyludzkiej.