Człowiek Rynek Sprawiedliwość Szkice

Czy katastrofa w Czarnobylu przyczyniła się do upadku komunizmu? Skąd wziął się polski ruch ekologiczny i dlaczego po 1989 roku nie stworzył silnej politycznej reprezentacji? Niniejsza monografia umiejscawia antyatomowe protesty, które przetoczyły się przez Polskę w latach 1985–1990, w szerszym kontekście. Energetyka jądrowa była przez kilka dekad symbolem nowoczesności, jednak od początku budziła kontrowersje przez skalę związanego z nią ryzyka. Wybuch w Czarnobylu był iskrą, która zapaliła zupełnie nowe ognisko społecznego protestu wobec władz PRL. Autorzy, korzystając między innymi z drugoobiegowych źródeł i wywiadów z uczestnikami wydarzeń, pokazują, jak pozorna apolityczność ekologii, szeroki rezonans kwestii zdrowia obywateli, nośność antyjądrowych haseł i nowe formy protestu wytworzyły jakościowo nowe zjawisko na opozycyjnej scenie. Zielony wkład w rozmontowywanie systemu w drugiej połowie lat 80. pozostawał dotąd mało zbadany. Jednocześnie najostrzejsze protesty wokół budowy Elektrowni Jądrowej „Żarnowiec” doczekały się kulminacji już po wyborach czerwcowych. Tym samym historia protestów ekologicznych wymaga opowieści o roku 1989 jako początku procesu, a nie błyskawicznym przejściu z komunizmu w demokrację. Każe też zadawać pytania o zderzające się wizje demokracji i jej jakość. Historia projektu jądrowego, który wznowiono po 2010 roku, pokazuje, jak silne pokusy autorytaryzmu idą w parze z tą specyficzną technologią energetyczną.

Pierwsza dekada członkostwa Polski w UE skłoniła autorów książki do podjęcia próby identyfikacji oraz oceny wybranych ekonomicznych i społecznych zmian, jakie dokonały się w naszym kraju.
Oszacowanie tzw. czystego efektu unijnego i uchwycenie skali jego wpływu na poszczególne segmenty polskiej gospodarki nie zawsze były możliwe, ponieważ oddziałuje na nią zbyt wiele czynników zarówno o charakterze wewnętrznym, jak i zewnętrznym.
Dlatego też Autorzy książki dokonali wyboru obszarów analizy, skupiając się przede wszystkim na "mierzalnych" efektach członkostwa Polski w UE.

Przełom lat 80. i 90. opowiedziany przez pryzmat przedmiotów i obyczajów.
Olga Drenda zbiera artefakty czasu polskich przemian: fotografie, kolorowe magazyny i czasopisma ezoteryczne, kalendarze, reklamy, kasety wideo, okładki książek. Widać na nich przeobrażającą się rzeczywistość; współistnienie dwóch kulturowych i estetycznych porządków. Widać także marzenia i aspiracje Polaków, którzy za wszelką cenę pragną być nowocześni i „dogonić Zachód”. Obok barów mlecznych pojawiają się fastfoody, adidasy wypierają sofiksy, telewizja emituje pierwsze reklamy (prusakolep!), ludzie z wypiekami na twarzy uczestniczą w seansach spirytystycznych Kaszpirowskiego. Pisząc o tamtej rzeczywistości, autorka nie popada w nostalgię ani ironię. Z antropologiczną wrażliwością i wyczuciem analizuje to, co udało jej się zdokumentować. Rezultatem jest fascynujący zapis polskiej codzienności okresu transformacji – rzecz, którą najpierw czyta się z zapartym tchem, a potem trzeba przemyśleć.

Skąd wziął się plan Balcerowicza? Czy w 1989 r. można było wybrać inną drogę transformacji ekonomicznej? Kto wchodził w skład zespołu zmieniającego polską gospodarkę socjalistyczną w rynkową? Dlaczego w 1990 r. tak istotna okazała się cena jaj na targu w Lublinie? Kto pierwszy zakrzyknął „Balcerowicz musi odejść!”?

Odpowiedź na te i inne pytania można znaleźć w książce „Dylematy. Intelektualna historia reform Balcerowicza”. To zapis relacji złożonych przez pierwszego i ósmego ministra finansów III Rzeczpospolitej Leszka Balcerowicza oraz grupę jego najbliższych współpracowników. Relacje te zostały wzbogacone o liczne komentarze historyczne, pokazujące kontekst opisywanych wydarzeń. Książka jest efektem projektu naukowo-dokumentacyjnego, prowadzonego przez zespół Katedry Historii Gospodarczej i Społecznej Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie.

Współwydawca: Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

Książka podejmuje temat roli dyplomacji obronnej w kształtowaniu i realizacji polityki bezpieczeństwa Rzeczypospolitej Polskiej. Jest on istotny ze względów tak naukowych, jak i praktycznych, zważywszy na względnie nowy rodowód pojęcia „dyplomacja obronna” oraz słabe rozpoznanie zagadnienia w toku badań naukowych. Podjęty w książce wysiłek ma w znacznym stopniu charakter pionierski i nie doczekał się do tej pory w Polsce monograficznego opracowania w obszarze polskiego segmentu nauk o bezpieczeństwie. Również w literaturze obcojęzycznej opracowania dotyczące bezpośrednio dyplomacji obronnej prezentują się nad wyraz skromnie. Rola dyplomacji obronnej w kształtowaniu i realizacji polityki bezpieczeństwa RP ujęta została w dwóch aspektach – pierwszy to ewolucja dyplomacji obronnej jako narzędzia, a z drugiej strony – jej rola w procesie kształtowania i realizacji polityki bezpieczeństwa RP. W publikacji uwzględniona została historyczna ewolucja tej problematyki oraz jej współczesne wymiary i dylematy. Przedstawione wnioski i propozycje mogą być użyteczne dla działań państwa, które powinny służyć lepszemu zrozumieniu roli i znaczenia dyplomacji obronnej w kształtowaniu i realizacji polityki bezpieczeństwa RP.

Najsłynniejszy kabaret w sercu Krakowa, kultowa Piwnica pod Baranami, świętuje jubileusz sześćdziesięciolecia nieustannej zabawy. To właśnie z wygłupów i dowcipów kilku osób składało się pierwsze przedstawienie, którego premiera odbyła się w majowy wieczór 1956 roku w zasypanej węglem piwnicy. Głowy piwniczne to rozmowy Wacława Krupińskiego z legendarnymi artystami. Są wśród nich m. in. Piotr Skrzynecki, Zygmunt Konieczny, Halina Wyrodek, Zbigniew Preisner, Anna Szałapak, Jan Kanty Pawluśkiewicz, Grzegorz Turnau. Pełno tu anegdot, humoru, niekiedy osobistych wspomnień. Książkę wzbogacają teksty piosenek i monologów, zdjęcia i rysunki piwnicznych artystów, w tym niepublikowane nigdy wcześniej rysunki Grzegorza Turnaua. Z książki Wacława Krupińskiego wyłania się Piwnica, jakiej jeszcze nie znacie… To historia miejsca opisana poprzez losy niezwykłych ludzi. "Podejrzewam, że należę do ostatniego pokolenia pamiętających Piwnicę pod Baranami. Dlatego ta wspomnieniowa książka pełna anegdot i cytatów, w której autor nie wolny od krakowskiej gwary i powiedzonek, prezentuje po kolei wszystkich ważnych uczestników tej wielkiej przygody, jest bezcenna." - Wacław Krupiński