Daktyloepitryty Bakchylidesa na tle wczesnej kolometrii greckiej

«Второй» древнерусский перевод Апофегмат Беняша Будного Исследование и издание текста

Piąty tom serii BIBLIOTEKI PRZEKŁADÓW ROSYJSKICH XVII-XVIII WIEKU Z LITERATURY STAROPOLSKIEJ, który oddajemy właśnie do rąk czytelników, zamyka cykl publikacji poświęconych recepcji najważniejszego dzieła Bieniasza Budnego, czyli Krótkich a węzłowatych powieści, które po grecku zową Apoftegmata u naszych wschodnich sąsiadów. Tym razem przedmiotem naszej uwagi jest tłumaczenie najstarsze (choć umownie nazwane „drugim staroruskim”), powstałe – jak udało się ustalić – w latach 1670-tych, najprawdopodobniej w Urzędzie Poselskim, z którego wywodzi się wielu tłumaczy literatury staropolskiej.
Na monografię tradycyjnie składa się część analityczna i Aneks. W części analitycznej, podsumowującej i weryfikującej dotychczasowe badania nad przekładem Apoftegmatów, ustalono rzeczywistą liczbę zachowanych odpisów i redakcji najstarszego tłumaczenia, omówiono strategie translatorskie, a także ujawniono wiele ciekawych świadectw jego recepcji w Rosji XVII-XVIII w. Aneks zawiera edycję krytyczną tego przekładu, znanego dotychczas z kilkunastu zaledwie niewielkich fragmentów.

Introduction / 9

A. General issues (Viara Maldjieva)

Chapter I
A model for a comparative study of word-formation in Balkan languages / 13
1. A comparative study of word-formation / 13
2. The basic concepts of the description / 15
3. Basic assumptions of the model of a comparative description of word-formation / 20
3.1. General assumptions / 20
3.2. Specific assumptions / 22

Chapter II
Semantic properties of derivatives in Balkan languages / 27
1. Semantic derivation / 27
2. Semantic structure of derivatives. Derivational meaning / 33
2.1. Lexical meaning and derivational meaning of a derived lexeme / 33
2.2. Components of the semantic structure of a derivative / 35
2.3. Derivational paraphrase / 42
3. Types of meaning relations between the concepts in the semantic structure of derived words. Derivational categories / 44
3.0. Derivational category / 44
3.1. Argument categories / 46
3.2. Argument categories in structures with an unexpressed predicate / 52
3.3. Predicative categories / 59
3.4. Summary / 76

Chapter III
Formal and functional properties of derivatives in Balkan languages / 79
1. Formal properties of derivatives / 79
1.1. Synchronic derivational division / 79
1.2. Types of base / 83
1.3. Types of formant / 86
1.4. Variation of bases and formants / 92
1.5. Distribution of formants / 96
1.6. The formal structure of derivatives / 97
2. Functional properties of formants / 104
2.1. Functions of formants in the structure of derivatives / 104
2.2. Formants with semantic function – exponents of derivational categories / 105
2.3. Homonymy and polyfunctionality of formants / 105

B. The detailed analysis (Viara Maldjieva, Anna Cychnerska, Artur Karasiński, Tomasz Cychnerski)

Chapter I
Argument categories / 117
1. Bulgarian (V. Maldjieva) / 118
2. Macedonian (A. Cychnerska) / 149
3. Serbian (A. Cychnerska) / 177
4. Albanian (A. Karasiński) / 208
5. Romanian (T. Cychnerski) / 227
6. Summary (V. Maldjieva) / 245

Chapter II
Structures with an unexpressed predicate / 249
1. Bulgarian (V. Maldjieva) / 250
2. Macedonian (A. Cychnerska) / 252
3. Serbian (A. Cychnerska) / 255
4. Albanian (A. Karasiński) / 258
5. Romanian (T. Cychnerski) / 261
6. Summary (V. Maldjieva) / 263

Chapter III
Predicative categories / 265
1. Bulgarian (V. Maldjieva) / 265
2. Macedonian (A. Cychnerska) / 319
3. Serbian (A. Cychnerska) / 371
4. Albanian (A. Karasiński) / 432
5. Romanian (T. Cychnerski) / 453
6. Summary (V. Maldjieva) / 480

Chapter IV
Variation of formants / 483
1. Bulgarian (V. Maldjieva) / 484
2. Macedonian (A. Cychnerska) / 488
3. Serbian (A. Cychnerska) / 494
4. Albanian (A. Karasiński) / 500
5. Romanian (T. Cychnerski) / 503
6. Summary (V. Maldjieva) / 506

Chapter V
The distribution, homonymy, and polyfunctionality of formants / 507
1. Bulgarian (V. Maldjieva) / 508
2. Macedonian (A. Cychnerska) / 526
3. Serbian (A. Cychnerska) / 542
4. Albanian (A. Karasiński) / 560
5. Romanian (T. Cychnerski) / 567
6. Summary (V. Maldjieva) / 575

Chapter VI
Formal structures of single-stem derivatives / 579
1. Bulgarian (V. Maldjieva) / 580
2. Macedonian (A. Cychnerska) / 581
3. Serbian (A. Cychnerska) / 583
4. Albanian (A. Karasiński) / 585
5. Romanian (T. Cychnerski) / 587
6. Summary (V. Maldjieva) / 589

Conclusion / 591
References / 593

Książka jest pierwszym w Polsce zbiorem przykładów i wzorów korespondencji dyplomatycznej w języku arabskim wraz z jej tłumaczeniem i omówieniem w języku polskim. Charakter publikacji jest naukowy oraz popularyzatorski, aby mógł być wykorzystany przez jak największą ilość potencjalnych odbiorców. Z jednej strony książka ma być podręcznikiem dla arabistów, pomocą dla tłumaczy, ale także wnosić wkład do studiów międzynarodowych, ponieważ odzwierciedla sposób myślenia Arabów, konstruowania wypowiedzi w obszarze dyplomacji, polityki międzynarodowej, terminologii specjalistycznej oraz pokazuje kulturowy aspekt tychże treści. Książka to także leksykon specyficznej terminologii, która zdaje się być współcześnie popularna. Stara się ona porządkować i tłumaczyć pewne zjawiska poprzez nie tylko zamieszczone tłumaczenie na j. polski, ale właśnie ukazanie kontekstów danych terminów i haseł. Książka dostarcza gotowych i sprawdzonych współczesnych arabskich rozwiązań językowych w obszarze dyplomacji i polityki, co powoduje możliwość wzbogacenia przez osoby władające j. arabskim słownictwa i nabrania naturalności językowej. Odbiorcą publikacji są absolwenci i studenci studiów arabistycznych, tłumacze tego języka, ale również osoby i instytucje zajmujące się szeroko pojmowaną problematyką bliskowschodnią.

Niniejsza praca ma klasyczny układ treści, składa się z dziewięciu rozdziałów. W rozdziale pierwszym zaprezentowano antropolingwistyczną płaszczyznę wyłonienia się u ludzi języka. W rozdziale drugim opisano przyjęte rozstrzygnięcia terminologiczne dotyczące kompetencji językowej i komunikacyjnej. W kolejnym rozdziale skupiono się na rozwoju języka dziecka w ontogenezie, a przede wszystkim na etapach rozwoju intencji komunikacyjnej, przywołując teorię Hallidaya (1970) i Brunera (1977). Dalsza część pracy zawiera charakterystykę języka i komunikacji osób ze spektrum autyzmu (autyzm wczesnodziecięcy oraz zespół Aspergera). Następnie przedstawiono autorskie założenia koncepcji reorientacji intencji komunikacyjnej oraz zarys programu związanego z rozwijaniem kompetencji komunikacyjnej osób ze spektrum autyzmu. W przedostatnim rozdziale o charakterze metodologicznym przedstawiono własne badania nad interakcją językową dzieci ze spektrum autyzmu, skupiając się przede wszystkim na funkcji fatycznej, wyłaniającej się w sytuacjach komunikacyjnych. W świetle powyższych zagadnień podjęto próbę odpowiedzi na pytanie, jakie czynniki mechanizmu interakcji stanowią bazę do rozwoju komunikacji, zanim rozwinie się mowa werbalna, i jak przedstawia się ich rozkład w wybranych zaburzeniach ze spektrum autyzmu, takich jak autyzm wczesnodziecięcy oraz zespół Aspergera. W tej części pracy zaprezentowano również wnioski, które wyłoniły się z owych badań, oraz dokonano ich omówienia. Publikacja adresowana jest do językoznawców, logopedów, terapeutów, osób które zawodowo zgłębiają tajemnice języka i komunikacji, jak również studentów planujących pomagać dzieciom dotkniętym zaburzeniami autystycznymi oraz ich rodziców i opiekunów.

Opowieść o celibacie. O zakonie tłumaczy.

Biserka Rajčić, była przez pięćdziesiąt lat notariuszem polskiej literatury. Adwokatem, gońcem, tłumaczem przysięgłym. Przerywa milczenie, po pięćdziesięciu latach w cieniu autorów, których przekłada i spraw o których pisze. Serbka. Laureatka nagrody „Transatlantyk” dla najlepszego tłumacza literatury polskiej (2009). W dorobku, liczącym przeszło 1500 pozycji bibliograficznych, ma ponad 70 książek z zakresu poezji, prozy, filozofii, teorii literatury, eseju i reportażu.

"Nawiązuję kontakt z autorem do końca życia. Te przyjaźnie są specyficzne, bo rzadko się widzimy, ale często rozumiemy bez słów."
B.R.

Monografia zbiorowa zatytułowana Current Developments in English Historical Linguistics: Studies in Honour of Rafał Molencki to festschrift dla prof. Rafała Molenckiego złożony z 16 artykułów autorstwa przyjaciół i współpracowników jubilata z Polski i z zagranicy. Znajdziemy tu artykuły z zakresu językoznawstwa historycznego, które wpisują się w szeroki nurt badań nad historią języka angielskiego i szkockiego. Publikację otwiera artykuł Jerzego Wełny o żartobliwym charakterze, prezentujący zarazem sylwetkę prof. Molenckiego, jak i garść rozważań natury etymologiczno-kulturowej na temat jego imienia i nazwiska. Pozostałe teksty zostały rozdzielone pomiędzy tematyczne części zatytułowane odpowiednio Medieval English Syntax, Semantics/Lexis/Translation oraz Phonology. Tom stanowi świetną publikację przeglądową, dokumentującą różnorodność tematyki badawczej, metodologii i danych językowych, jakimi zajmują się obecnie językoznawcy historyczni badający historię języka angielskiego. Można w nim znaleźć studia nad gramatykalizacją, badania w skali mikro i makro, teksty o nachyleniu teoretycznym i materiałowym, poświęcone semantyce, fonologii, składni, a nawet przekładowi.