De Musica Vol VII - VIII

Jak żyło się w czasach, gdy w sklepach brakowało wszystkiego, a do kawalerek, zamieszkałych przez całe rodziny, kupowało się na raty komplety mebli, którymi można by obdzielić kilka mieszkań? W czasach, gdy co drugie mieszkanie wyglądało identycznie i można było się pomylić, czy jest się u siebie, czy w gościach? Albo który polski projektant grał w filmie, co tworzono w oparach alkoholu, kto wiódł prym w „Biurze Niewyżytych Erotycznie Panien” i czyje ciepłe majtki uratowały polskie wzornictwo?
Chociaż popularność wzornictwa od kilku lat przybiera na sile, wciąż trudno zdobyć informacje na temat jego twórców. Niektóre nazwiska pozostaną na zawsze tajemnicą, wiele jest jednak takich, które ustrzegły się przed anonimowością i o nich dzisiaj warto mówić. Jak choćby o Wandzie Telakowskiej, organizatorce powojennego polskiego wzornictwa, założycielce Instytutu Wzornictwa. Przemysłowego.
To opowieść o tym, w jakich okolicznościach powstawały meble, szkło, ceramika, tkaniny, oświetlenie dostępne – czy raczej wiecznie niedostępne – w polskich sklepach po 1945 roku, ale także o tym, kto tworzył te, które nigdy nie trafiły na sklepowe półki. Wciągająca historia, przywołująca filmy, w których grają ikony designu, i mówiąca o wydarzeniach, bez których wiele wspaniałych obiektów nigdy by nie powstało. Katarzyna Jasiołek (ur. 1982) – absolwentka Filologii Polskiej na Uniwersytecie Warszawskim. Pisała o nowych technologiach do „Komputer Świata” i na potrzeby innych projektów RASP, a wcześniej także o mediach do „Pressu”, o technologii od strony biznesowej. Obecnie regularnie pisze do tytułu branżowego „Szkło i Ceramika”, pisuje katalogi, których tematyką jest design i wzornictwo. Prowadzi blog Heliotrop (heliotropvintage.pl) o wydarzeniach związanych z wzornictwem, architekturą, fotografią, modą, a także pod marką bloga – podcast, do którego zaprasza twórców, rzemieślników, kolekcjonerów i inne osoby związane z designem. Pisze książki o wzornictwie.

Nowy minialbum w serii „Malarstwo” prezentuje dorobek artystyczny Stanisława Baja (ur. 1953) – malarza, rysownika, pedagoga, profesora Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, laureata wielu nagród, m.in. prestiżowej nagrody malarskiej im. Kazimierza Ostrowskiego. W twórczości Baja dominują portrety chłopskie, inspirowane wsią sceny rodzajowe oraz pejzaże przedstawiające głównie nadbużańskie krajobrazy. Na uwagę zasługują również liczne portrety matki, stanowiące szczególne studium przemijania. Tomik, opatrzony wstępem autorstwa Anny Wachty, zawiera blisko sześćdziesiąt najsłynniejszych prac artysty.

Wyjątkowy zestaw czterech minialbumów „Beksiński. Rysunek”, „Beksiński. Grafika”, „Beksiński. Malarstwo” oraz „Beksiński. Fotografia” w eleganckim etui. Komplet ten to niepowtarzalna edycja bestsellerowych wydań albumowych prezentujące wszystkie z dziedzin, którymi zajmował się niezwykle utalentowany sanocki artysta, Zdzisław Beksiński.

Podczas gdy tematem tej książki są rezonanse między sferą wizualną, muzyczną i filo­zoficzną na początku XX stulecia, a także migracje idei i pojęć pomiędzy tymi sferami, podejmowanym problemem jest współczesne wycofanie się z narracji i dyskursów spajających, scalających i dokonujących syntezy doświadczenia bycia człowiekiem w obrębie poszukiwań estetycznych. Dzięki takiemu zestawieniu tematu i problemu jednocześnie wydobyty zostaje kontrast pomiędzy utopijnymi nadziejami wobec projektu i idei człowieka w awangardach początku XX wieku a współczesnym dyskursem wokół sztuki jako dziedziny odnoszącej się do tego, co ludzkie i nieludzkie, w sposób zdystansowany, chłodny, często ironiczny bądź sceptyczny.

Książka przywołuje twórczość awangardowych artystów początku XX wieku oraz ich romantycznych prekursorów, Euge`ne’a Delacroix, Fryderyka Chopina, Wassilego Kandinskiego, Paula Klee, Antona Scho¨nberga, Pierre’a Bou­leza. A jednak im bardziej spoglądamy na nich z dystansem, tym bardziej rola pojedynczych osób zaczyna przypominać dyrygowanie falom, bo myśl ma siłę żywiołu.

Kiedy czternastego dnia dwunastego miesiąca piętnastego roku ery Genroku (30 stycznia 1703 roku) rezydencja dworzanina Kiry Yoshinaki rozbrzmiewała szczękiem oręża, żaden z uczestników tych dramatycznych wydarzeń nie przypuszczał, jak szerokim echem odbiją się one w historii i kulturze. Jednak opowieść o bezpańskich wojownikach z Ako szybko rozpaliła umysły współczesnych, a co ważniejsze zapłodniła wyobraźnię drzeworytników, dramatopisarzy i innych artystów, którzy w niezliczonych dziełach nawiązywali do ich czynów. Album „Dzieje 47 roninów w obrazach” przedstawia ich historię na pięćdziesięciu kolorowych ilustracjach, którym towarzyszą teksty prowadzące czytelnika poprzez kolejne etapy spisku. Całość – opatrzona obszernym wstępem, blisko dwiema setkami przypisów ułatwiających poruszanie się w świecie feudalnej Japonii oraz portretami roninów autorstwa Utagawy Kuniyoshiego – będzie ozdobą biblioteki nie tylko miłośników samurajów, ale wszystkich japonofilów.

Książka stawia sobie za cel próbę wyznaczenia nowej estetyki dramatycznej opartej na lustrzano-ekranowej grze. Autorka prezentuje możliwie szerokie podejście, łącząc wszelkie ścieżki interpretacji, które zmierzają ku literaturze i teoriopoznawczej scenie dramatu istnienia. Próbuje nakreślić sytuację, w której obecność luster i ekranów w dramacie współczesnym charakteryzuje kryzys technik mimetycznych odwołujących się do metafory „powieści – zwierciadła przechadzającego się po gościńcu”, a zmierza w kierunku prezentacji procesu zanikania lustrzanej głębi. Świat stał się jednocześnie przemierzanym traktem i drugą stroną lustra, wygodnym gościńcem i trudną opowieścią o nim. Autorka wprowadza własne koncepcje – kolażowej tożsamości medialnej, obrazów masek pustki, idei ekranowego modelu komunikacyjnego, wreszcie zarysu lustrzano-ekranowej estetyki. Pokazuje, jak z pozoru genologiczne pojęcia stają się określeniami teoriopoznawczymi, jednocześnie wyznaczając lustrzano-ekranową estetykę dramatów współczesnych. W opisie tej nowej estetyki przywoływane są najnowsze dramaty, czasem prawie nieznanych dramaturgów, jak np. Krzysztofa Rudowskiego, Pawła Sali, Roberta Kucharskiego, Pawła Jurka czy Jacka Suta, a także klasyków, takich jak Tadeusz Różewicz, Witold Gombrowicz, Witkacy, Samuel Beckett i Jean Genet.