Depozytorium Leksykalne Języka Polskiego. Tom XLIV. Fotoprzegląd frazematyczny (4)

Plik pdf jest zamknięty w postaci rastrowej złożonej ze skanów.
Reprint tomu 2 publikacji, której pierwsze wydanie ukazało się w 2004 r. Zawiera szczegółowe informacje bibliograficzne o poszczególnych wyrazach zaczerpniętych z tekstów języka polskiego końca XVIII ─ pocz. XXI w. w przedziale literowym D–G.

Dotyczą one cech gramatycznych, semantycznych i pragmatycznych tych wyrazów i ─ po części ─ ich związków (z innymi wyrazami). Materiały cenna dla językoznawców, ale też badaczy literatury i kultury polskiej.

Niniejszy słownik gwary sandomierskiej, który opracował Andrzej Cebula, to publikacja bezwzględnie potrzebna, chociaż mocno spóźniona. Winna bowiem ona powstać, co najmniej pięćdziesiąt lat temu, kiedy jeszcze nie wymarło pokolenie osób posługujących się tą gwarą na co dzień. Wtedy komuś, kto chciałby taki słownik stworzyć byłoby o wiele łatwiej dokonać tego przedsięwzięcia. Tak czy inaczej, autora należy jednak podziwiać i sam pomysł przygotowania takiego słownika, jak i za niemały trud weń włożony.
Oczywiście słownik niniejszy doskonały nie jest, bo – jak już wspomniałem wyżej – jego przygotowanie było o co najmniej półwiecze spóźnione. Niemniej znajdują się w nim słowa i zwroty, których znaczenie ma bardzo starą metrykę, jak choćby w ‘nawi’ – w zaświatach, co można odnieść do czasów pogańskich, przedchrześcijańskich.
Ale mamy tu też słowa i zwroty, które niejako wtórnie, z języka literackiego trafiły do współczesnej gwary sandomierskiej czy raczej podsandomierskiej, a i można tu natrafić na przekręcone rusycyzmy czy germanizmy, a jakby się dobrze wczytać w tenże słownik to i czechizm by się trafił. W związku z tym, co napisałem wyżej trzeba uznać, że praca autora jest potrzebna, a dla przyszłych badaczy języka polskiego bardzo cenna, ponieważ oddaje stan – o ile można użyć takiego określenia – gwary sandomierskiej, jaka była, a gdzieniegdzie jeszcze jest, w użyciu w wieku XX i w pierwszej ćwierci wieku XXI.

Słownik interpunkcyjny języka polskiego z zasadami przestankowania PWN

W nowym, zaktualizowanym wydaniu publikacji trudne zagadnienia przestankowania przedstawiono w postaci słownika (podobnie jak w słownikach ortograficznych). Jest to pierwsza w Polsce próba takiego ujęcia interpunkcji. Ponieważ jednak funkcje znaków interpunkcyjnych są inne niż funkcje pisowni, inne też jest opracowanie poszczególnych haseł i ich zestaw.

Słownik zawiera około 600 wyrazów i wyrażeń. Są to:
• przede wszystkim spójniki, zaimki oraz inne słowa łączące zdania i składniki wypowiedzeń,
• wykrzykniki oraz wyrazy dźwiękonaśladowcze,
• najważniejsze znaki nieliterowe,
• różne inne wyrażenia i zwroty.

Pierwsza część książki zawiera wiadomości ogólne: najważniejsze przepisy z zakresu interpunkcji oraz wyjaśnienie pojęć składniowych, niezbędnych do formułowania i rozumienia zasad przestankowania. W części drugiej – przy poszczególnych hasłach – uwzględniono sprawy szczegółowe, a także subtelności interpunkcyjne.

Jerzy Podracki, prof. dr hab. (językoznawstwo polonistyczne), em. prof. zwyczajny na Uniwersytecie Warszawskim (Katedra Języka Polskiego, potem Instytut Języka Polskiego, następnie Instytut Polonistyki Stosowanej). Autor wielu publikacji z zakresu składni języka polskiego, ortografii oraz interpunkcji, dydaktyki języka polskiego, kultury języka.

W Słowniku znalazły się nie tylko terminy prawne, ale i ogromna liczba innych haseł spoza zakresu prawa. Ze względu na specyfikę niektórych terminów technicznych autor opatrzył je dodatkowym komentarzem, często o charakterze encyklopedycznym. Dzięki temu Słownik, zalecany dla prawników i historyków, może także służyć przedstawicielom innych dyscyplin naukowych.

- ponad 100 000 haseł
- kompletna terminologia prawna z epoki antyku
- podstawowe terminy prawne z okresu średniowiecza
- obszerne, encyklopedyczne wyjaśnienia terminów prawnych
- słownictwo wykraczające poza terminologię używaną przez prawników
- także dla przedstawicieli innych dyscyplin naukowych
- niezastąpiona pomoc dla studentów

Wszystko razem w wydaniu książkowym i na CD

Trzecia edycja naszego słownika, wzorem poprzednich, adresowana jest nie tylko do filologów klasycznych i neogrecystów, ale także do szerszego kręgu osób, których kontakt z antykiem, zwłaszcza z jego grecką postacią, jest częstszy niż sporadyczny. Okazjonalnie zaś może z niego skorzystać każdy, kto ciekaw jest obecności w języku polskim, i w wielu innych współczesnych językach, słów wywodzących się w prostej linii z języka starogreckiego, albo ktoś, kto na przykład poszukuje oryginalnego brzmienia znanych mu skądinąd imion własnych związanych z historią, mitologią, topografią i kulturą starożytnej Grecji.

Słownik postaci dramatycznych zawiera podstawowe informacje o bohaterach najbardziej znanych utworów dramatycznych. Jest on przeznaczony zarówno dla miłośników literatury i teatru, jak i wszystkich, którzy z racji swych zainteresowań czy obowiązków potrzebują informacji zwięzłych i dających się szybko odnaleźć. Słownik omawia 1218 sylwetek postaci występujących w 351 dramatach polskich i obcych.



Spis treści



Uwagi wstępne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . V

Słownik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1

Bibliografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 287

Alfabetyczny spis autorów i sztuk . . . . . . . . . .293

Indeks aktorów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .301