Dla Szczęścia. Złote Runo. Goście. Matka. Śnieg.. Dzieła Literackie. Edycja Krytyczna. Tom 8

Balladyna jest tragedią romantyczną należącą do kanonu polskiej literatury pięknej. Utwór utrzymany jest w konwencji baśniowej. Pojawiają się w nim postacie i motywy fantastyczne wywodzące się z polskich wierzeń ludowych. U źródła rozgrywającego się dramatu znajduje się żądza sukcesu i władzy za wszelką cenę, którą opętana jest tytułowa bohaterka. Balladyna trafi z ubogiej chatki w lesie do królewskiego pałacu, ale jej kariera opłacona będzie zbrodniami, których piętna nie da się zmyć, a za złe czyny nie ustrzeże się przed gniewem Boga.

Zaskakująco współczesna postać Balladyny przyczynia się do niegasnącej popularności utworu Juliusza Słowackiego. Utwór był i jest przedmiotem wielu głośnych inscenizacji teatralnych, adaptacji operowej a także adaptacji filmowej z udziałem amerykańskiej gwiazdy Faye Dunaway.

Lektura dla klasy VIII i szkół średnich

"Dramat Juliusza Słowackiego, opublikowany w 1839 r., to opowieść o żądzy władzy i niepohamowanych ambicjach, które popychają do najokrutniejszych postępków; to historia wielkiej namiętności i nieoczekiwanej zdrady. Dwie siostry, Alina i Balladyna, rywalizują o miłość księcia Kirkora, jednak właśnie ta miłość doprowadza je do wielkiej tragedii. Balladyna przedstawia tragiczną walkę człowieka z przeznaczeniem, którego nie można zmienić i które wplątuje go w bezskuteczne zmagania z sobą samym i otaczającym światem. Dzieło Słowackiego to również opowieść o początkach państwa polskiego. Autor dokonał rekonstrukcji prehistorycznych dziejów Polski, tworząc baśniowy świat fantastycznych zjaw i postaci."

Jeden z najsłynniejszych dramatów Karola Huberta Rostworowskiego, w którym ukazuje brutalne i świętokradcze oblicze rewolucji francuskiej i bezradność konserwatywnych elit. Król Ludwik XVI zostaje zgilotynowany, po nim zaś przedstawiciele arystokracji, a wreszcie sami rewolucjoniści. Autor nakreślił w swym dramacie obraz ludu wplątanego w mechanizm rewolucji, której owocem staje się nienawiść i strach, a w konsekwencji nędza i głód.

“Na końcu łańcucha” to dyptyk, w skład którego wchodzą sztuki:
“Na końcu łańcucha” i “Na końcu łańcucha II Twardy gnat, martwy świat”.

To dyptyk o Tytusie Andronikusie i o Hiobie. To dyptyk o człowieniu.

Nie-Boska komedia to dramat opowiadający historię hrabiego Henryka. W dwóch pierwszych aktach autor przedstawia sytuację rodzinną hrabiego oraz dokonuje rozrachunku z poezją romantyczną – to ona właśnie powoduje, że poeta, będący również mężem i ojcem, zatraca się w akcie twórczym i zaniedbuje rodzinę, to za jej sprawą ucieka w świat fantazji i złudnych marzeń, za które przyjdzie mu drogo zapłacić. W aktach trzecim i czwartym natomiast Krasiński porusza problem rewolucji mającej doprowadzić do upadku starego porządku społecznego i doprowadzić do zmian.

Zygmunt Krasiński (1812-1859) – poeta i dramatopisarz; na jego poglądy i postawę życiową duży wpływ miał ojciec – uczestnik kampanii napoleońskich i generał-adiutant w wojsku cara. W 1843 r. ożenił się z polską malarką Elizą Branicką. Zadebiutował w 1828 r. zbiorem pt. Powieści gotyckie, w którym można dostrzec jego zainteresowanie zagadnieniami cierpienia, śmierci i zagłady. Ponadto napisał również powieść historyczną: Agaj-Han (1833 r.), dramaty: Nie-Boską komedię (1835 r.) i Irydiona (1836 r.), poemat mesjanistyczny Przedświt (1843 r.), utwory poetyckie Psalmy przyszłości (1845 r.).

Arystokracja kontra rewolucjoniści, stary świat kontra nowy, który jednak wciąż pozostaje w marzeniach przyszłych panów świata, to podstawowy problem dramatu artysty, który krytycznie podchodził do przewrotów wszelkiego rodzaju. Rewolucjoniści pragną zburzenia starego porządku i budowania na gruzach. Henryk już wie, że to niemożliwe, bo istnieją wartości, których unicestwienie zniszczy zarazem. Jakby na potwierdzenie tych poglądów na scenę świata zalanego przez rewolucję wkracza Chrystus Mściciel...