Do domu!!!

Amerykański konserwatyzm na progu XXI wieku

Książka Jacka Koronackiego, który opisuje i analizuje amerykańską myśl konserwatywną na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat, ma za tło z jednej strony szeroki kontekst historyczny, a z drugiej, bieżące wydarzenia polityczne od 1999 r. (naloty na Serbię, debata nad amerykańskim interwencjonizmem). Jej celem nie jest sucha synteza owej myśli, lecz przedstawienie aktualnych konserwatywnych analiz oraz odpowiedzi na współczesne wyzwania polityczne i kulturalne.

Kolejne rozdziały składają się na kronikę niszczącego USA kryzysu cywilizacyjnego, którego początki sięgają całkowitego zlekceważenia tradycji amerykańskiego Południa oraz zdrady idei federalizmu na rzecz budowy imperialnego państwa Lewiatana, by w wieku XX oddać kulturę we władanie postępowych inżynierów społecznych, zaś politykę powierzyć kaście ideologów lub cyników, którym to, co chrześcijańskie i tradycyjnie amerykańskie, jest doskonale obojętne lub wrogie.


Spis treści:

Od Autora

1. Ekspresowe ustawienie konserwatywnej sceny.

2. Bomby, demoliberałowie i menedżerski socjalizm.

3. Okruchy historii, przemiany ustrojowe, czyli od stanów skonfederowanych do federalnego Lewiatana.

4.Buckley o Kuehnelt-Leddihnie, "Chronicles" o problemie islamskim.7

5. Republika czy imperium na zgliszczach kultury.

6. Wydobywanie z zapomnienia, miscellanea.

7. Konserwatyściw XXI wieku, Fukuyama jako nauczyciel zła.

8. Jeszcze o konserwatystach w XXI wieku, w środku liberalnego świata.

9. Konserwatyści o Deklaracji Niepodległości i segregacjonizmie Lincolna

10. Nauka i postęp.

11. Ameryka w zapaści.

12. Sarajewo, a nie Pearl Harbor, miscellanea.

13. Jubileusz "Chronicles", czyli zwycięstwo Tyrmanda.

14. Imperium amerykańskie grzmi.

15. Śmierć Zachodu według Buchanana.

16. Imperium zaatakowało, konserwatyści pod pręgierzem, protestancka prawica za Izraelem.

17. Imperium światowe czy supermocarstwo wśród maluczkich, ale niepozbawionych znaczenia.

18. Przypominanie myśli Orestesa Brownsona.

19. Wszyscy o Iraku, konserwatyści o (nie)swojej Ameryce.

20. Rodneya Starka Na chwałę Boga.

21. 75-lecie manifestu południowych agrariuszy.

22. Realiści kontra neokonserwatyści.

23. "Modern Age" przeciw fałszywemu konserwatyzmowi.

24. Wiek Żydów, nowe "religie" i co dalej.

25. Rewolucja informacyjna i koniec historii czy powrót do odkrywania Boga.

26. Tyrania liberalizmu.

27. Śmierć Zachodu na własne życzenie?

28. Ponowoczesny konserwatyzm Lawlera w wieku ignorancji.

29. Po Tocqueville`u - obietnica i porażka demokracji.

30. O naturze naukowego wyjaśnienia.

31. Sekularyzacja wiedzy.

32. James Kalb o antyświecie, w którym żyje Zachód.

33. Maccartyzm da capo al fine - zamiast epilogu.

Indeks osób

„Uwolnienie kobiecości nie oznacza uwolnienia ciała. Celem jest uwolnienie boskości ciała, boskich, archetypowych, podobnych do boga aspektów ciała.” Niezwykła podróż w głąb ludzkiej duszy i kultury, pozwalająca odkryć to, co czasem najgłębiej schowane.

Przywołana w książce klasyczna rumuńska baśń staje się punktem wyjścia do opowieści o ludzkiej duszy, zanurzonej w kulturze. Autorka odczytuje bogaty i skomplikowany język symboli jako język ludzkiego doświadczenia na drodze do poznania. Powiązanie motywów baśniowych, mitologicznych i religijnych jest często zaskakujące i nad wyraz aktualne dla rozumienia zachodzących w świecie przemian, ale też – jak każda opowieść psychoanalityczna – w odczytywaniu własnego życia i jego znaczeń.

„W tak zwanym życiu cywilizowanym, odpędzamy noc za pomocą światła elektrycznego i sądzimy, że jesteśmy „oświeceni”, chronieni wewnątrz i na zewnątrz przed takim rzeczami, ale jeśli tylko mieszkacie na wsi, gdzie, by wrócić do domu, musicie przejść kawał drogi w ciemnościach, drzewa szumią, ciemno choć oko wykol, a wy wypiliście jeden czy dwa kieliszki za wiele, wszystko jeszcze może się wam przydarzyć! Tak samo, jak zawsze działo się to w dawnych czasach. Tak więc, w podaniach znajdujemy spotkania z nieświadomym, które opowiedziane są dokładnie tak, jak się zdarzyły.”

Marie Louise von Franz (1915 – 1998), doktor filologii klasycznej swoje życie naukowe związała z Carlem Gustavem Jungiem, współpracę z nim rozpoczęła już w roku 1934 i towarzyszyła mu aż do jego śmierci w roku 1961, a następnie, przez niemal czterdzieści lat, rozwijała myśli własne i mistrza prowadząc praktykę psychoanalityczną i wydając bibliotekę książek poświęconych zagadnieniom kultury, takim jak między innymi alchemia chrześcijańska, archetypy, symbole (w tym seria Jungiana).

Rzym, 1946 rok. Niemcy pokonane, okupowane przez aliantów. Polska w nowych granicach określonych przez Stalina. Europa podzielona w Jałcie na strefy wpływów. Rok zero Europy. Czterdziestoletni Jerzy Giedroyć przebywa w Rzymie. Co robić? Przyszłość kraju i Europy pozostaje nieznana. W klasztorze na Awentynie zaczyna od pisania kilkudziesięciu listów dziennie. Dział wód w jego biografii…

Klub trzeciego miejsca Mistrz reportażu tym razem o zależnościach w jakie uwikłany jest nasz kraj. Poglądy głoszone przez Wańkowicza były wówczas bardzo niepopularne. Napisał on, że „chociaż Polska należy kulturowo do Zachodu, geopolitycznie jest uzależniona od Wschodu”. To w takim kontekście umiejscawia on Polskę w tytułowym klubie trzeciego miejsca. Utwór powstał podczas pobytu w Stanach Zjednoczonych i wydano go w 1949 nakładem Instytutu Literackiego w Paryżu. Czyta Michał Breitenwald

Kiedy oddajemy ten numer do druku, gazety donoszą o kolejnych państwach wznoszących fizyczne lub prawne mury w obronie przed falą uchodźców. Czym jednak są biurokratyczne zasieki z przepisów lub te realne z drutu żyletkowego dla ludzi, którzy przepłynęli Morze Śródziemne na kawałku nadmuchanego kauczuku? I przede wszystkim: co wznoszenie tych zasieków oznacza dla nas, Europejczyków? Czy doświadczamy właśnie transformacji europejskich wartości? Czy te wartości, które przyświecały projektowi Unii Europejskiej – solidarność, otwartość, współpraca – ustępują właśnie miejsca innym, związanym z odradzającym się nacjonalizmem? Staramy się prześledzić najpopularniejszą trasę, którą trafiają do UE uchodźcy. Z Abdulem-Ahadem podróżujemy z Iraku na greckie wyspy i do Macedonii, z Jakubem Dymkiem sprawdzamy, jak funkcjonowało największe dzikie obozowisko uchodźców w Atenach, z Pawłem Pieniążkiem doświadczamy chaosu na granicy UE, a z Dawidem Krawczykiem słuchamy opowieści berlińskich uchodźców, którzy od lat walczą z niemieckimi władzami o godne warunki pobytu. Pokazujemy, jak wygląda sytuacja uchodźców w Polsce. Z Agatą Diduszko-Zyglewską analizujemy skuteczność polskich mechanizmów integracyjnych. Zastanawiamy się nad szeroko używanym w dyskusji o uchodźcach pojęciem „kulturowej obcości” i śledzimy stare zachodnioeuropejskie korzenie napędzającej sprzeciw wobec imigracji islamofobii polskiej prawicy. Rozmawiamy z ekspertami, dziennikarzami, uchodźcami. Poza tym przedstawiamy pierwszy polski przekład Ellis Island Georges’a Pereca, pokazujemy Króciaków, czyli ludzi odsiadujących krótkie wyroki kradzież batona lub rzucenie jabłkiem, zajmujemy się podejmującą sprawę przesiedleń po II wojnie światowej pracą Chwasty Karoliny Grzywnowicz, rozmawiamy z Anselmem Franke o globalnym Południu, a z Markiem A. Cichockim i Peterem Pomerantsevem o najbliższym nam wschodzie. Bartosz Kuźniarz opisuje śmierć liberała. Na koniec zapraszamy też do lektury dziennika Cezarego Michalskiego, tym razem to dziennik z podróży przez „zalewane falami imigrantów” Polskę i Europę, i kontynuujemy cykl Więcej Adelki Truścińskiej.

Co dla Krzysztofa Czyżewskiego oznacza „praktykowanie idei”?
Jeśli ideą jest współistnienie, a praktyką – komunikacja, to współtworzone przez niego sejneńskie „Pogranicze” jest warsztatem porozumienia – gdzie szuka się środków wyrazu, dociera do głębokich pokładów pamięci, odkrywa archiwa, komunikuje się z Innym. W tym sensie Małe centrum świata jest przewodnikiem po praktykach pogranicznego współistnienia.
Oczywiście pisanie o dialogu kultur w czasach Brexitu jest obarczone zwiększonym ryzykiem. Temu, co powszechne
– rozpadowi, konfliktom, agresji – Czyżewski przeciwstawia kulturę obejmującą i zakorzeniającą, która zaprasza do współudziału, włącza do wspólnoty i pomaga w odnajdywaniu drogi do własnej tożsamości. Zadanie Ośrodka „Pogranicze” nie polega rzecz jasna na tym, by zażegnać konflikt na Bliskim Wschodzie albo zszyć rozdartą Unię Europejską. Polega natomiast na tym, by uczyć się od każdego, kto do „Pogranicza” zawita, jak nazywać zerwanie i razem z przybyszem pracować nad „tkanką łączną”. Kiedy to się udaje, niewielkie Sejny i Krasnogruda na moment stają się małym centrum świata.

Przemysław Czapliński