Doświadczenie Dwóch Totalitaryzmów. Interpretacje

Jednym z najbardziej kontrowersyjnych wydarzeń w stosunkach polsko-niemieckich ery najnowszej był spór historiograficzny dotyczący oceny wydarzeń bydgoskiego września 1939 roku. Po obydwu stronach powstało na ten temat wiele książek i opracowań. W ujęciu badawczym sprawami z tym związanymi zajmowałem się ja - prof.. Włodzimierz Jastrzębski. U schyłku Polski Ludowej, w 1988 roku ukazała się drukiem moja praca pt.: "Dywersja czy masakra? Cywilna obrona Bydgoszczy we wrześniu 1939 roku".

Rotmistrz Witold Pilecki był postacią niezwykłą. W ostatnich latach coraz więcej osób inspiruje się postawą ochotnika do Auschwitz. ,,Duchowość i charakter Witolda Pileckiego” to jedyna książka, która opisuje naszego bohatera nie jako postać historyczną, ale jako człowieka, którego życie było pełne wiary, uczyć i trudnych wyborów. Skąd rtm. Pilecki czerpał siłę do podejmowania tak odważnych decyzji? Jakimi ideami się kierował? O czym marzył? Czy miał jakieś wady? Czy jego postawa zasługuje na beatyfikację?

W książce znajduje się wiele niepublikowanych do tej pory dokumentów takich jak: listy Witolda Pileckiego czy odezwa ,,Do działaczy młodzieżowych”, którą Pilecki rozpowszechniał przed aresztowaniem. Autorka rozmawiała z rodziną rtm. Pileckiego, a także dotarła do tekstów źródłowych z Instytutu Pamięci Narodowej, Studium Polski Podziemnej i Muzeum Auschwitz-Birkenau. W książce umieściła również nieznany do tej pory dokument, w którym, Pilecki wyjawia sekret związany z jego awansami wojskowymi.

Przejmujące wspomnienia dwunastu kobiet, które przeżyły piekło niemieckiego nazistowskiego obozu zagłady Auschwitz-Birkenau. Książka jest efektem rozmów autorki z każdą z bohaterek. Leokadia Rowińska do obozu trafiła w trzecim miesiącu ciąży. Wspomina, jak okrutnie traktowane były kobiety oczekujące potomstwa. Ireneusz, bo takie imię nadała swojemu synkowi, stał się najmłodszą ofiarą Marszu Śmierci. Pochowała go w pudełku po makaronie. Zofia Wareluk urodziła się w Auschwitz. Swoją smutną historię opowiada na podstawie wspomnień matki. Poród Zosi odbierała Stanisława Leszczyńska. Urszula Koperska do obozu trafiła jako 8-letnie dziecko. Opowiada o głodzie, tęsknocie i strachu. Jej wspomnienia to historia każdego dziecka w Auschwitz. W baraku, w którym się znajdowała, więzień artysta, rysował dzieciom na ścianie obrazki, które przetrwały do dziś. Wiesława Gołąbek w obozie przebywała prawie trzy lata. W tym samym baraku co ona znalazła się Seweryna Szmaglewska. Pisarka wspomina 16-letnią Wiesię w swojej książce Dymy nad Birkenau. Walentyna Nikodem była w Auschwitz świadkiem wielu bestialskich poczynań esesmanek. To ona pod koniec wojny spotkała jedną z najokrutniejszych morderczyń i doprowadziła do jej egzekucji. To tylko niektóre z historii, ale każda z nich zasługuje na pamięć.

Bestsellerowa autobiografia Krystyny Chiger, która w czasie II wojny światowej wraz z grupą uciekinierów z getta przetrwała 14 miesięcy we lwowskich kanałach. Tytułowy zielony sweterek istnieje do dziś. Jest eksponatem w waszyngtońskim Muzeum Holocaustu. Dziewczynka to autorka książki, wówczas ośmioletnia Krysia Chiger, której życie ocalił Leopold Socha – polski kanalarz ze Lwowa, katolik, grzesznik, drobny złodziejaszek… Przez 14 miesięcy pomagał i dawał schronienie ukrywającej się w kanałach grupie uciekinierów z getta. Za pieniądze. Jednak to, co wydawało się okazją do zarobku, stało się heroiczną walką o życie ludzkie… Książka w poruszający sposób oddaje niewyobrażalną codzienność życia pod ziemią widzianą oczami dziecka. Jest w niej wszystko: strach, rozpacz, miłość, modlitwa, zdrada, nadzieja, intymność.

Piękne i piekielnie niebezpieczne - kobiety w akcjach likwidacyjnych polskiego podziemia. Opowieść o Kedywiankach: żołnierkach podejmujących się najtrudniejszych zadań, ryzykantek niecofających się przed największymi niebezpieczeństwami, niezłomnych saperkach, sabotażystkach i dywersantkach w służbie ojczyzny. W Kedywie obok mężczyzn działały kobiety - na równi z nimi dzieliły niebezpieczeństwa i trudy. Szybko okazało się, że mogą być nie tylko świetnymi wywiadowczyniami czy agentkami, ale także saperkami, które bez trudu poradzą sobie z wysadzeniem w powietrze niemieckiego pociągu lub nawet koszar. Odwaga, determinacja i niezłomność, których wymagano od ochotniczek, sprawiały, że agentki i łączniczki często osiągały lepsze wyniki niż mężczyźni.

Książka przedstawia historię kpt. Stefana Kuliga, ps. „Gorol” i „Wicher”. Niezłomnego Wyklętego Żołnierza ZWZ-AK, więźnia KL Auschwitz-Birkenau, Sachsenhausen, Ravensbrück, partyzanta PPAN, więźnia stalinowskiego.