Duży słownik polsko-arabski. Tom II [P – Ż]

Z przedmowy Zielona podseria Depozytorium leksykalnego języka polskiego to mój prywatny (w zamierzeniu kilkunastotomowy) rejestr frazeologii, której czarowi uległem wiele lat temu, wziąwszy do rąk dwutomowy Słownik frazeologiczny języka polskiego Stanisława Skorupki, dzieło bezcenne, obfite, inspirujące, klasyczne. Frazeologię traktuję szeroko, tak, jak na to zasługuje, tak, jak ją ujmował S.Skorupka. W języku naturalnym w pewnym sensie wszystko jest frazeologiczne, nie ma języka bez frazeologii, nie ma znajomości języka bez znajomości jego frazeologii. Wszechobecność i uniwersalizm frazeologii nie ułatwia jej opisu, a chciałbym przedstawić w Fotoprzeglądzie frazematycznym choć część pejzażu frazeologicznego polszczyzny XIX-XXI w., część dostatecznie dużą, by ilościowo była ona porównywalna z wielkim dziełem Skorupki, jednocześnie jakościowo różniąc się odeń zasadniczo w jednym istotnym punkcie: nie pozostawię żadnego wyrażenia bez ilustracji źródłowej, udokumentuję użycie owego wyrażenia przez konkretnego człowieka (nosiciela polszczyzny) w kontekście, przy czym dokumentacja-ilustracja nie będzie mieć postaci tradycyjnego wypisku, będzie bowiem fotokopią odpowiedniego fragmentu tekstu źródłowego. Fotokopia, e-kopia tekstu oryginału gwarantuje absolutną wierność cytatu słownikowego, jest to e-cytat. Taka prezentacja frazeologii jest nowością na polu lingwistyki; wierność cytatu dokumentacyjnego ma znaczenie pryncypialne w każdym opisie naukowym.

Kontynuacja opracowania Hipersłownika języka polskiego, opublikowanego w 2020 r. przez Wydawnictwo BEL Studio w Warszawie. Zawiera materiał dokuentacyjny w przedziale literowym Pri-R.

W odróżnieniu od wydanych już dwu pierwszych tomów, tomy 3–10 zawierają także hasła - w odpowiednich przedziałach literowych - obecne w «Narodowym Fotokorpusie Języka Polskiego», dostępnym w Internecie (na stronie www.nfjp.pl). Z przyczyn technicznych i ekonomicznych to wzbogacenie e-brudnopisów materiałów Hipersłownika języka polskiego stało się możliwe dopiero w sierpniu 2020 r.
Opis zbioru internetowego zawiera publikacja: J. Wawrzyńczyk, P. Wierzchoń, Ł. Borchmann, Sześciolecie Narodowego Fotokorpusu Języka Polskiego, która ma się ukazać w IV kwartale br. nakładem Wydawnictw Uniwersytetu Warszawskiego.

Jest to pierwsza wersja Leksykonu zawierająca 578 haseł, bez ich przetłumaczenia na języki obce, np. angielski i rosyjski, i bez zamieszczenia źródłowej literatury pod hasłami.

Książka stanowi swoiste uzupełnienie monografii (Nazwy miejscowe ziem ruskich Rzeczypospolitej XVI-XVIII w., Bydgoszcz 1998), ale jednocześnie jest koncepcyjnie dziełem osobnym. To propozycja słownika onomastycznego, rejestrującego i porządkującego bogaty materiał źródłowy. Tom jest imponującą, autorską próbą
panoramicznego spojrzenia na przemiany nazewnicze w ojkonimii Ukrainy w ujęciu leksykograficznym. Słownik liczy około 8 tysięcy nazw, wyekscerpowanych z licznych, różnorodnych źródeł, zarówno opublikowanych, jak i pozostających w rękopisach w archiwach Polski i Ukrainy. Systematycznemu uporządkowaniu materiału z okresu od XVI do XVIII wieku towarzyszy odniesienie do nazewnictwa z końca wieku XIX.

Słownik postaci dramatycznych zawiera podstawowe informacje o bohaterach najbardziej znanych utworów dramatycznych. Jest on przeznaczony zarówno dla miłośników literatury i teatru, jak i wszystkich, którzy z racji swych zainteresowań czy obowiązków potrzebują informacji zwięzłych i dających się szybko odnaleźć. Słownik omawia 1218 sylwetek postaci występujących w 351 dramatach polskich i obcych.



Spis treści



Uwagi wstępne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . V

Słownik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1

Bibliografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 287

Alfabetyczny spis autorów i sztuk . . . . . . . . . .293

Indeks aktorów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .301

Słownik terminologii wojskowej polsko-niemiecki i niemiecko-polski – zawierający kluczowe pojęcia z zakresu wojskowości i techniki wojskowej – jest próbą wyjścia naprzeciw oczekiwaniom dużej liczby osób zainteresowanych terminologią wojskową. Brak dokładnej znajomości polskich czy niemieckich określeń z tej problematyki często utrudnia lekturę opracowań z zakresu wojskowości. Autor starał się zawrzeć w Słowniku przede wszystkim terminy z zakresu wojskowości XX wieku. Nie mógł jednak pominąć kluczowych pojęć używanych w dobie nowożytnej. Swoiste wyzwanie badawcze stanowiło dążenie do ujęcia w publikacji określeń używanych w trzech armiach: austriackiej (austro-węgierskiej), niemieckiej czy szwajcarskiej. Utrudnieniem było niekiedy znalezienie odpowiedniego polskiego znaczenia czy – odwrotnie – niemieckiego odpowiednika dla określeń typowych dla polskiej terminologii wojskowej.

„Koncepcję wydania niemiecko-polskiego oraz polsko-niemieckiego słownika terminologii wojskowej należy uznać za w pełni uzasadnioną. Szczególnie dla języka polskiego istotne były i nadal są terminy pochodzenia niemieckiego, które w znacznym stopniu zostały zaadaptowane (często w postaci daleko idących oboczności) do rodzimej terminologii wojskowej. Wieloletnie kontakty, w tym także krwawe konflikty, z wojskami państw niemieckich/niemieckojęzycznych (Niemcy, a wcześniej Prusy, Austria, Saksonia) spowodowały nie tylko import znacznej części fachowego słownictwa, lecz także konieczność zrozumienia trudnych, a często niejednoznacznych niemieckich terminów wojskowych. […] recenzowany słownik jest bez wątpienia bardzo wartościową pomocą dla historyków oraz znawców i badaczy wojskowości czasów współczesnych”.
Z recenzji prof. dr. hab. Michała Baczkowskiego, Uniwersytet Jagielloński

dr hab. Piotr Mikietyński – adiunkt w Instytucie Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego. Zainteresowania badawcze koncentrują się na historii wojskowości Europy Środkowo-Wschodniej, ze szczególnym uwzględnieniem pierwszej i drugiej wojny światowej.