Dyskurs elit symbolicznych

Książka jest interesującym i bogatym empirycznie i teoretycznie opracowaniem dotyczącym zmian społecznych zachodzących w społeczeństwach proradzieckich, a zwłaszcza w społeczeństwie rosyjskich i narodach syberyjskich.
Zawarte w niej artykuły podejmują ważne kwestie poszukiwania swojej tożsamości i miejsca w ogromnej "przestrzeni" powstałej po rozpadzie ZSRR. Autorzy próbują odpowiedzieć na pytania dotyczące m.in. postaw wobec zróżnicowań etnicznych i kulturowych tych społeczeństw, poszukiwań i budowy ich odrębności kulturowo-etnicznej za pomocą zarówno "tradycyjnych" metod (takich jak pamięć genealogiczna lub odwołań do tradycyjnych kultów religijnych), jak i nowoczesnych środków, związanych z polityką i tworzeniem miejsc pamięci.
Analizowane procesy, zwłaszcza próby tworzenia własnych narracji o przeszłości lub jej zawłaszczania - jak piszą autorzy - nie są łatwe i toczą się zazwyczaj w sytuacji napięć i sporów.
Ważną częścią tej książki są opracowania na temat Polaków w krajach byłego ZSRR, analizy prób odnowienia pełnego życia narodowego oraz trudnych (i czasami zaskakujących) wyzwań związanych z trudami przyjazdu do kraju przodków.

Życie człowieka jest kierowane kolejnymi celami, które wybiera sobie do realizowania. Można określić kierunek życia każdej jednostki jako ciąg realizacji kolejnych celów: od celu do celu. Ten porządek zachwiany jest wraz z przejściem na emeryturę.

Stan zamożności ludzi otrzymujących emeryturę jest bardzo zróżnicowany. Często jest on niezwykle niski. Tymczasem, prawidłowość ekonomiczna mówi: \"im więcej posiadasz, tym większe masz możliwości\". Te, w przypadku osób starszych, zaraz po przejściu na emeryturę, ulegają znacznemu ograniczeniu.

Badania przeprowadzone w Polsce w drugiej dekadzie XXI wieku, a dotyczące sytuacji materialnej starszych osób, pokazały, że pieniądze z emerytury nie wystarczają na cały miesiąc aż 44% osób powyżej 65. roku życia 30% ma taki problem od czasu do czasu a 14% - często. A jednak wiek emerytalny nie jest wyrokiem, ale także szansą na znalezienie dla siebie nowych kierunków działań i realizacji, a także daje czas na poważna refleksję nad własnym życiem.

Niniejsza publikacja to analiza ogólnopolskich badań socjologicznych przeprowadzonych w 2020 r. wśród uczniów liceów, techników i szkół branżowych. Po krótkim wprowadzeniu teoretycznym Autor oddaje głos młodzieży, aby poznać jej opinie na temat duszpasterzy – tych, z którymi mają kontakt na co dzień, i tych, którzy kierują Kościołem. Co młodzi ludzie cenią u księży, a czego nie tolerują? Jakie maja wobec nich oczekiwania? Czy można skuteczniej docierać do nich z przekazem Ewangelii? Które wartości promowane przez Kościół przyjmują, a które odrzucają? Jakie przybierają postawy wobec zinstytucjonalizowanej religii i czym je argumentują?

Wszyscy, którym zależy na tym, by proces emigracji młodzieży polskiej z Kościoła został zahamowany, powinni uważnie przeczytać tę książkę. Jest ona ważna z teoretycznego i empirycznego punktu widzenia, ale zawiera także – przynajmniej pośrednio – ważne rekomendacje wychowawcze dla duchowieństwa, a zwłaszcza dla katechetów.

(Z recenzji ks. prof. dr. hab. Janusza Mariańskiego KUL)

Za ciekawy zabieg metodologiczny należy uznać to, ze dużą część publikacji stanowią obszernie przytoczone wypowiedzi młodych ludzi na temat duchownych, natomiast własne komentarze Autor ogranicza do niezbędnego minimum. Można powiedzieć, że tym samym oddaje głos ludziom młodym, pozwalając, aby wypowiedzieli to, co myślą, własnym językiem, bez ograniczeń i niedomówień, z niekiedy brutalną szczerością. Niektóre z tych wypowiedzi mogą poruszać lub nawet oburzać, ale każda z nich skłania do refleksji. Jak słusznie zauważa Autor, młodzież określa w ten sposób wzór oraz „antywzór” kapłana. Warto przyjrzeć się każdemu z nich.

(Z recenzji dr hab. Agnieszki Zduniak, prof. UKSW)

Życie nie może się ograniczać tylko do tego, że jestem transpłciowa. Wolałabym słyszeć pytania „jak się masz?” i „co słychać?”, jakie zadaje się wszystkim innym ludziom.

Dla nauki transpłciowość nie jest już zagadką, a dla psychiatrii nie jest „chorobą”. Ale w społeczeństwie osoby, które uświadomiły sobie, że urodziły się w ciele niepasującym do tego kim są, wciąż pozostają niezrozumiałe i obce.

Książka Pauli Szewczyk pozwala je zrozumieć, zbliżyć się do nich tak bardzo, że zaczynamy słyszeć ich wyznania i dramaty, choć wyrażane są szeptem. Słyszymy Stasia, który zanim wyprowadził się z domu, prowadził podwójne życie – wśród znajomych był sobą, dla rodziców pozostawał “córką”. Słyszymy Kornela zmagającego się ze stanami lękowymi, depresją i myślami samobójczymi – chłopaka, którego w szpitalu psychiatrycznym wysłano na oddział dla młodych kobiet. Słyszymy Tima, usiłującego nie tylko ułożyć się z ciałem, które mu doskwiera, ale i z losem migranta. Przyjechał do Polski, bo w rodzinnej Białorusi osobom takim jak on żyć jest jeszcze trudniej. Słyszymy i Klarę, usiłującą przezwyciężyć lęk graniczący z obsesją, że ktoś odkryje zmianę danych w jej dowodzie i dla otoczenia nigdy nie będzie kobietą. Słyszymy także wiele innych głosów, dzięki którym każda z osób występujących w książce staje się nam bliska.

Bohaterkami i bohaterami „Ciał obcych” są osoby transpłciowe, ale też ich partnerzy, partnerki oraz rodzice. Tacy, którzy wciąż nie pogodzili się z faktem, że ich ukochany syn wcale nie jest chłopcem czy ci, którzy tożsamość dziecka zaakceptowali łatwo, choć rodzicielskie wsparcie to za mało, by dziecku chciało się żyć.

Ale jest to też opowieść pełna miłości i wiary w to, że przełamanie bariery nieakceptacji i niezrozumienia to tylko kwestia czasu. Czytający książkę Pauli Szewczyk mają szansę przekroczyć tę barierę już teraz.

Pytanie „Co, jeśli” kieruje naszym życiem i motywuje ludzi do działania. Co, jeśli zabrało nas na Księżyc i do świata cząstek elementarnych. Co, jeśli doprowadziło nas również do ludobójstwa i katastrofy gospodarczej. Roland Paulsen, profesor socjologii odpowiada na wiele trudnych pytań, które zadają sobie niemal wszyscy na świecie: Co, jeśli zrobimy za mało, by opanować COVID-19? Co, jeżeli zrobimy za dużo? Co, jeśli świat pogrąży się w kryzysie gospodarczym? Co, jeżeli nie wiem, że mam wirusa i przypadkiem przekażę chorobę moim najbliższym? Do tych pytań dochodzą kolejne, które zadajemy sobie każdego dnia: Co, jeśli zostawiłam włączone żelazko i mój dom spłonie? Co, jeśli wybrałam niewłaściwego partnera? Co, jeśli stracę pracę? Zadając pytanie, „co, jeśli”, nasz mózg kalkuluje ryzyko, wyobrażając sobie rzeczy, które mogą się przydarzyć, ale według autora nie jesteśmy obecnie przystosowani do życia w takiej niepewności. W ciągu ostatniej dekady liczba ludzi z depresją wzrosła na całym świecie o 20 procent, a depresja jest niechlubnym numerem jeden na liście przyczyn słabego zdrowia ludzkości. Nie zawsze tak było. Co się zmieniło? Teoretycznie sytuacja finansowa globalnie cały czas się poprawia, podobnie jak warunki życia. Jednak poziom lęku stale wzrasta i ludzie nieustannie zadają sobie pytania: „co, jeśli”. Książka Rolanda Paulsena jest porywająca – to nie tylko spojrzenie na kulturową i historyczną ewolucję lęku, ale także wezwanie do działania, by walczyć ze społeczną epidemią. Roland Paulsen (ur. 1981) jest szwedzkim profesorem socjologii. Wykłada na Uniwersytecie w Lund. Jest autorem kilku książek. Napisał m.in. Empty Labor (Pusta praca), gdzie wyjaśnia dlaczego jedni pracują mniej, po podczas gdy inni cierpią z powodu stresu i nadmiaru pracy. Regularnie pisuje artykuły do szwedzkiej prasy.

Świat współczesny, to świat dynamicznych przemian niemal we wszystkich sferach ludzkiej egzystencji. Proces globalizacji, a w tym technik komunikowania, niemal całkowicie zatarł różnice w dotarciu do informacji, do wiedzy, pozwalając jednocześnie ludziom na poznawania innych, odmiennych państw i krain, kultur i obyczajów, religii i tradycji. To wszystko wymusza na człowieku i społecznościach konieczność systematycznego dokształcania się, rozwijania i zmiany profili zawodowych, a nade wszystko uczestniczenia w zmianach. Dlatego często zadajemy sobie pytania o istotę współczesnego społeczeństwa, o miejsce i rolę człowieka w globalnym świecie, ale także , a może nawet przede wszystkim, o to, czy człowiek we wspólczesnej organizacji może funkcjonować w ramach pewnej idei, idei związanej z humanizmem. To zaś wiąże się z pytaniem o bycie i funkcjonowanie współczesnych organizacji począwszy od małych firm, przez koncerny, ale także struktury samorządowe i stricte polityczne. Czy współcześnie istnieją jeszcze elity, czy ich ethos powoli zamiera? Czy etyka i wartości moralne dalej znajdują poważanie w działaniach ludzkich, czy też następuje powolne odejście od tradycyjnych kanonów moralnych? Niejako w tle takiego podejścia pojawiają się problemy związane z bezpieczeństwem człowieka oraz innych bytów, a co z tym się wiąże, z zagrożeniami dla współczesnego świata. Czy nadal grożą nam wojny i jakie?