Dziady Część II

Słobodzianek pisze o Grotowskim! Autor tak znanych dramatów jak „Prorok Ilia”, „Car Mikołaj”, czy – przede wszystkim – Nasza klasa (jedyny tekst dramatyczny nagrodzony Nagrodą Literacką „Nike”, 2012), zaliczany do najwybitniejszych polskich dramatopisarzy współczesnych, napisał cykl sztuk o teatrze, których głównym bohaterem jest twórca Teatru Laboratorium. Już sama ta sensacyjna informacja mogłaby służyć za wystarczającą rekomendację tomu „Kwartety otwockie”, na który składa się pięć dramatów: „Geniusz”, „Sztuka intonacji”, „Powrót Orfeusza”, „Krzew gorejący” i „Helsinki”. Jeśli zaś dodać, że na scenie jego kart pojawiają się też Konstanty Stanisławski i Józef Stalin (to wyjątkowo oni, a nie Grotowski, są bohaterami pierwszego Kwartetu), Jurij Zawadski, Tadeusz Kantor, Ludwik Flaszen, Kazimierz Dejmek, Konrad Swinarski, to już nawet z prostej ciekawości, co też między nimi się zdarza, warto sięgnąć po najnowszą książkę Tadeusza Słobodzianka, jeszcze zanim Kwartety trafią na deski teatru (a trafią na pewno, bo kompozycyjnie to bardzo sprawna robota).
Zręcznie napisane, inteligentne, chwilami zabawne sztuki na czworo wykonawców, grając z biografią Grotowskiego, legendą i plotką o nim (i nie tylko), wciągają stopniowo w coraz głębszą i wcale niekoniecznie zabawną refleksję o sztuce we współczesnym świecie, sensie jej uprawiania i relacji między artystami a władzą. Skomponowane w czasie pandemii, przynoszą niejednoznaczną i gorzką prawdę o teatrze, nawet może mniej z czasów Grotowskiego, a bardziej współczesnym. Pytają o skuteczność teatru, o jego wpływ na życie, o relację między teatrem – sztuką gry dążącej do mistrzostwa – a prawdą, w świecie, który sam staje się coraz bardziej teatralny, choć (to tylko pozorny paradoks) sztuką teatru niespecjalnie się interesuje. A także o to, czy naprawdę „tylko w teatrze możemy być wolni”.

„Wie pan, że te wschodnie techniki ciała, na które pan się powołuje, włącznie z metodą działań fizycznych, są technikami niewolników służących zabawianiu Cesarza? A sztuka intonacji, która wywodzi się z Zachodu, z demokratycznej Grecji czy elżbietańskiej Anglii, jest techniką ludzi wolnych, którzy mówią na scenie, co myślą? Co będzie, kiedy piękne młode i wysportowane ciała pańskich aktorów zawiodą? Kiedy się zestarzeją? Bez sztuki intonacji pańscy aktorzy będą bezradni”. „Sztuka intonacji”

Zadaniem dramaturgów i reżyserów jest zadawanie pytań, a także pisanie oraz wystawianie historii i dramatów, zadaniem historyków – dociekanie, co stoi za takimi dramatami. Obydwa te zawody muszą się uczyć wzajemnej współpracy. Moim zdaniem monodramy Włodzimierza Hermana mieszczą się w tej tradycji tak samo jak dramat Dochodzenie Petera Weissa.
Hans Henning Hahn, z Przedmowy

Opinie osobiste Włodzimierza Hermana, świadectwo jego doświadczeń, są ważnym źródłem dla badacza historii, a dla reżysera czy aktora – materiałem do pracy.
Ryszard Stemplowski, z Posłowia

Włodzimierz Herman, ur. w 1937 r., reżyser i kierownik artystyczny Studenckiego Teatru Kalambur we Wrocławiu (1962–1968) oraz reżyser etatowy Teatru Polskiego we Wrocławiu (1967–1970). W 1970 r. w związku z falą politycznego antysemityzmu w Polsce wyemigrował i osiadł ostatecznie w Danii, gdzie zrealizował ponad sto produkcji na scenach eksperymentalnych i w większych teatrach (również w Duńskim Teatrze Królewskim w Kopenhadze). Reżyserował gościnnie w Nowym Jorku, Moskwie i Budapeszcie. W 2000 r. został odznaczony przez Prezydenta RP Krzyżem Kawalerskim Orderu Zasługi RP za wkład w polską kulturę i promowanie polskiego teatru za granicą. Uhonorowany również Nagrodą Międzynarodowego Instytutu Teatralnego ITI za rok 2017. Autor kilku książek, m.in. Filozof na scenie, czyli moja przygoda teatralna z Kierkegaardem. Wrocławska nostalgia (2015) oraz Mój Dybuk. W poszukiwaniu tożsamości: drogi, bezdroża, dygresje (2017). To drugie opracowanie zawiera nowe autorskie tłumaczenie dramatu Dybuk An-Skiego.

Debiut sceniczny dwudziestoośmioletniego pisarza, wystawiony na scenie Teatru Dramatycznego w 1958 r. Choć autor we wstępie napisał: „Sztuka ta nie zawiera niczego poza tym, co zawiera, to znaczy nie jest żadną aluzją do niczego, nie jest też żadną metaforą i nie trzeba jej odczytywać.”, publiczność wiedziała swoje i odczytała opowieść o państwie tak idealnym, że nie potrzebna jest już w nim policja jak najbardziej aluzyjnie, a Sławomir Mrożek odniósł swój pierwszy sceniczny sukces.
„Każdemu neurotykowi, który stale się trapi swoim nędznym losem, polecam napisanie sztuki i wystawienie jej w teatrze” – ironizował później w „Baltazarze”.

Prezentujemy klasykę literatury polskiej i światowej w starannym wydaniu z przypisami i ilustracjami. To książka, którą warto mieć w swojej domowej biblioteczce i do której warto wracać.

"Dramaturgia Jarosława Jakubowskiego reprezentuje (...) oczekiwany powrót do opowieści i postaci w dramaturgii. Wiele utworów z tego najnowszego tomu dramatów zaczęło już swoje życie publiczne. Pięć tekstów (Pogrzeb – pod tytułem Nieodwołalne, Człowiek z lodu, Buława, Witaj Barabaszu, Królestwo), napisanych jako słuchowiska radiowe, miało premiery w doskonałej obsadzie i reżyserii, jak również opracowaniu dźwiękowym przez wybitnych specjalistów". ze wstępu Jagody Hernik Spalińskiej Jarosław Jakubowski - ur. 6 marca 1974 roku w Bydgoszczy, poeta, prozaik, dramatopisarz, dziennikarz. Członek Polskiej Kompanii Teatralnej i Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Czterokrotny laureat konkursów na Bydgoską Książkę Roku "Strzała Łuczniczki". Zwycięzca ogólnopolskiego konkursu na komedię współczesną "Komediopisanie" w Łodzi, XI Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych "Raport" w Gdyni, Ogólnopolskiego Konkursu Dramaturgicznego "Metafory Rzeczywistości" w Poznaniu, laureat nagrody za scenariusz oryginalny spektaklu telewizyjnego na festiwalu "Dwa Teatry". Jego dramat Incydent znalazł się w 2020 roku w finale Gdyńskiej Nagrody Dramaturgicznej.

Zemsta Aleksandra Fredry inspirowana jest autentycznymi wydarzeniami, które miały miejsce na zamku w Odrzykoniu. W ostatecznej wersji utworu Fredro osadza czas i miejsce akcji w świecie szlachty sarmackiej, a bohaterów odziewa w szlacheckie żupany i kontusze. Rejent i Cześnik to przedstawiciele Polaków-Sarmatów, aż do przesady przywiązanych do tradycji, którym obce jest wszelkie nowatorstwo. Na tle ich groteskowej kłótni o mur graniczny rozgrywa się historia pełnego uniesień uczucia Wacława i Klary. Utwór ten to komedia omyłek i niezwykłych intryg, a jego lektura z pewnością zarówno rozbawi, jak i zachęci do refleksji. Aleksander Fredro (1793-1876) – polski komediopisarz, poeta, pamiętnikarz. Artysta pełen sprzeczności wewnętrznych, społecznik, który jednocześnie nieustannie poszukiwał samotności i miał skłonność do popadania w melancholię. Autor wielu komedii obyczajowych, ośmieszających głównie życie i zwyczaje szlachty prowincjonalnej. W komediach osiągnął mistrzostwo w budowaniu postaci bohaterów, kształtowaniu i rozwijaniu akcji, operowaniu dowcipnym, rubasznym językiem. Jego utwory zajmują stałe miejsce w kanonie literatury polskiej i znajdują się w repertuarze wielu teatrów. Najbardziej znane są komedie: Zemsta, Śluby panieńskie, Pan Jowialski, Mąż i żona, Dożywocie, a także wiele bajek, np. Małpa w kąpieli, Paweł i Gaweł, Zupa na gwoździu...