Dziedzictwo kulturowe w regionach europejskich

Autor opowiada w książce o zjawisku w Polsce mało znanym: nowojorskim kinie undergroundowym od połowy lat pięćdziesiątych do końca wieku, analizując je przez pryzmat transgresji – „manifestacji wolności człowieka”. Wkracza na obszar wypowiedzi artystycznych, które nie znają granic, tabu, świętości, nie stronią od przemocy czy seksu.

Genius loci tej książki to Nowy Jork, który po czasach ekonomicznej prosperity zaczął w latach sześćdziesiątych XX wieku podupadać, by w latach siedemdziesiątych stać się ekonomicznym i społecznym bankrutem. Jego codziennością były „morderstwa, handel narkotykami, prostytucja, gwałty, napady, rozboje, przemoc wobec dzieci, korupcja i bieda”. W tej atmosferze i w tej rzeczywistości rodziły się bezkompromisowe zjawiska artystyczne.Anioły nie znają wstydu. Transgresja w kinie Nowego Jorku to opowieść o ludziach, których twórczość kwestionowała porządek tego świata, o artystach, filmowcach, buntownikach z nurtu nowojorskiej kontrkultury i kinowego undergroundu (Kenneth Anger, Jonas Mekas, Jack Smith, Andy Warhol, Barbara Rubin, Carolee Schneemann), no wave cinema (Amos Poe, Eric Mitchell, James Nares, Vivienne Dick, Beth B.), partyzanckiej telewizji (RainDance Corporation) i kina transgresji (Nick Zedd, Richard Kern, David Wojnarowicz, Tommy Turner, Lydia Lunch, Tessa Hughes-Freeland, Casandra Stark).

Marcin Borchardt – reżyser, scenarzysta, filmoznawca, doktor nauk humanistycznych w dyscyplinie nauk o sztuce. Wykładowca Gdyńskiej Szkoły Filmowej i Uniwersytetu Gdańskiego. Autor monografii Awangarda muzyki końca XX wieku. Przewodnik dla początkujących (2014), filmów dokumentalnych (między innymi Beksińscy. Album wideofoniczny, 2017), reklam, wideoklipów, programów telewizyjnych. Członek Polskiej Akademii Filmowej (PAF) i Europejskiej Akademii Filmowej (EFA).

Zbiór NAJWIĘKSZYCH, NAJGROŹNIEJSZYCH, NAJSZYBSZYCH, NAJDŁUŻSZYCH, NAJGORĘTSZYCH, NAJTWARDSZYCH I NAJWYŻSZYCH rzeczy na świecie! Dzięki temu przepięknie ilustrowanemu przewodnikowi zaznajomisz się z najbardziej niewiarygodnymi rekordami świata. Poznaj nadzwyczajne rośliny i zwierzęta, oszałamiające krajobrazy i niesamowite dzieła ludzkich rąk. Poczuj respekt przed najdłuższą burzą w historii, odważ się odwiedzić najgorętsze miejsce na świecie, udaj się z wyprawą do najgłębszego podziemnego miasta i poznaj niektóre z najszybszych, najgłośniejszych i najbardziej niebezpiecznych istot na Ziemi…
Na każdej z ponad trzydziestu przedstawionych scen młodzi miłośnicy przyrody odkrywają setki faktów i dowiadują się mnóstwa ciekawych rzeczy.

Emily Hawkins jest pisarką i redaktorką, autorką „Oceanologii”, która została bestsellerem „New York Timesa". Ukończyła Nottingham University, mieszka z rodziną w Winchester. Lucy Letherland ukończyła Manchester School of Art (ilustracja i animacja), mieszka w Londynie. Jej prace są pełne humoru, akcji i szczegółów. Tworząc je, łączy rysunek ręczny z techniką cyfrową.

Publikowana w oryginale i w paralelnym przekładzie miniatura – List o filozofii ewangelicznej Erazma z Rotterdamu – jest dziełem tyleż doniosłym, co w twórczości niderlandzkiego humanisty niezwykłym. Pośród innych jego tekstów o podobnej treści, a całkowicie odmiennej poetyce tworzy swoisty analogat do śmiałej Erazmowej myśli o niezwykłości misji Chrystusa i Nowego Testamentu. Epistola Erazma jest compendium jego wcześniejszych — zwłaszcza z Paraclesis i z Ratio verae theologiae — refleksji o chrześcijaństwie jako philosophia Christi, ujętym w raczej rzadko obecnej gdzie indziej perspektywie historiozoficznej. List… ma w formowaniu się i ekspresji myśli Erazma rangę niewspółmierną ani do swych nikłych rozmiarów, ani do swej przypadkowej genezy. Przekład dokonany przez profesora Juliusza Domańskiego czyta się z przyjemnością i filologiczną satysfakcją. Imponuje biegłość językowa Tłumacza, świetnie oddającego Erazmową semantykę. Tekstowi towarzyszą przypisy, które pozwalają wytropić cytaty i kryptocytaty pojawiające się w Epistola oraz dostarczają niezbędnych dla odbiorcy informacji edytorskich i translatorskich.

******

The Letter About Evangelical Philosophy by Desiderius Erasmus of Rotterdam

A bilingual edition of the Epistola de philosophia evangelica by Erasmus of Rotterdam, with the preface dedicated to the origin of the Letter, the history of the dispute with Martin Luther and Erasmus’s philosophia Christi. A profound study of the text, unique not only to Polish scientific literature.

Początek lat dziewięćdziesiątych nie był łatwy dla dorastających dziewcząt. Feministyczne hasła wydawały się przestarzałe i kojarzyły się z pokoleniem matek, a pop- i kontrkultura wciąż pełne były narcystycznych mężczyzn przekonanych o własnej nieomylności. Amerykańskie nastolatki powiedziały „dość!”. Chcąc zmienić skostniały układ sił, postanowiły rozsadzić system od środka. Tak narodził się punkowy ruch Riot Grrrl, który przez kilka lat z małej lokalnej inicjatywy urósł do rozmiarów subkultury i rozlał się na całe Stany.
Bikini Kill, Bratmobile, Heavens to Betsy i wiele innych dziewczyńskich zespołów grało w końcu tak, jak miały ochotę, sekretnie powielane ziny wypełniały skrzynki pocztowe nastolatek w całym kraju, a nieformalny sojusz kobiet rósł w siłę. I choć wspólnotowe działania ustały, a krąg buntowniczek zaczął trawić wewnętrzny konflikt, zaangażowane reprezentantki Riot Grrrl wciąż stanowią autorytet w sprawach związanych z równością, sprawiedliwością i feminizmem oraz inspirują kolejne pokolenia młodych kobiet do walki o własne miejsce i własny głos.
Do przodu, dziewczyny! to pasjonująca kronika kultowych lat dziewięćdziesiątych oraz niezwykła historia dziewczyńskiej rewolucji, której siła rozwaliła szowinistyczny mur dzielący od dekad alternatywną scenę. „Idziesz na koncert, ale pod sceną kotłują się faceci, którzy uważają, że bez siniaków i wstrząsu mózgu nie ma sensu słuchać muzyki? Dość tego, dziewczyny, do przodu! My też mamy prawo się bawić. Jak wszędzie, tak również w kulturze alternatywnej kobiety musiały walczyć o swoje miejsce, sprzeciwiając się seksizmowi i kultowi macho. Tworząc własne zespoły punkowe lub grupy aktywistyczne, wypracowały powoli własny, również muzyczny, styl. Połączenie wściekłości, feminizmu i refleksji nad osobistym doświadczeniem dało nam Riot Grrrl – warczące pokolenie tych, którym znudziło się już po raz setny tłumaczyć, czemu patriarchalna wizja świata jest po prostu kiepskim pomysłem. Nowa rewolucja na scenie zjednoczyła dziewczyny z ruchu punk, a manifest Riot Grrrl, który powstał na początku lat dziewięćdziesiątych, jest nadal jednym z ważniejszych dokumentów ruchu feministycznego (a Bikini Kill najlepszym zespołem!)” Sylwia Chutnik „Feminizm wydaje się zmieniać co pięć lat. Trudno ten ruch uchwycić. […] „Do przodu, dziewczyny!” to książka, która strzeże płomienia, ale także doprowadza czytelniczkę do jej własnego ognia.” Kim Gordon „Książka Marcus znakomicie ukazuje reprezentantkom feminizmu drugiej fali, do których sama się zaliczam, jak następne pokolenie chłonęło obietnicę i karę feministycznej świadomości. Mówiąc w skrócie: niezwykle poruszająca opowieść.” Vivian Gornick „To nie tylko dokument opisujący Riot Grrrl – rewolucyjny ruch kontrkulturowy z lat dziewięćdziesiątych, który dał początek feministycznej scenie punkowej DIY – lecz także porywająca inspiracja dla nowego pokolenia buntowniczek: łapcie gitary w garść i przywalcie facetom.” „Vanity Fair” „Świetnie udokumentowana opowieść, na którą ruch Riot Grrrl w pełni zasługiwał. […] Marcus pisze z zaangażowaniem, lekkością i zarazem rozwagą – niczym dobra korespondentka wojenna. […] Jej książka bez wątpienia da inspirację do działania całemu nowemu pokoleniu nastolatek.” „Los Angeles Times” „Efektem sumiennych badań i przemyśleń jest hołd złożony czasom punkowego feminizmu – epoce, którą Sara Marcus najwyraźniej ceni. […] Zasłużyła na pochwałę za niezwykle wnikliwe ukazanie motywacji i sposobu działania ruchu Riot Grrrl.” Allison Wolfe, „New York Press” „Ambitna i przekonująca. […] „Do przodu, dziewczyny!” nadaje narracyjny sens wydarzeniom, które do tej pory były zapisane jedynie w formie mitycznej, niezweryfikowanej i fragmentarycznej.” Johanna Fateman, Bookforum „„Do przodu, dziewczyny!” Sary Marcus to wspaniała, szczera i prawdziwa historia. Dzięki Bogu. Nareszcie!” Eileen Myles „Bezczelna, odważna kronika inspirującej muzyki i ruchu ”

Porywająca podróż przez dzieje kultury europejskiej! Wielotomową syntezę kontynuuje wędrówka po średniowieczu.
Autor pokazuje Czytelnikowi fascynującą i kontrowersyjną epokę, która głównie dzięki chrześcijaństwu niosła rewolucję cywilizacyjną, zachowując jednocześnie tradycje świata antycznego i przekazując je nowym krajom Europy spoza strefy śródziemnomorskiej. Epoka kojarzona często z zacofaniem, wiarą w czary i inkwizycją jest ukazana w świetle wielkich tradycji średniowiecznej kultury, w tym wartości etycznych kultury rycerskiej, literatury oraz architektury i sztuki zarówno romańskiej, jak i gotyckiej.
Książka jest odzwierciedleniem autorskiej interpretacji procesów, wydarzeń i faktów. Nie zaniedbując zachodnich tradycji średniowiecza, autor sięga po mało znane tradycje Bizancjum, w tym roli pandidakterionu, najstarszego uniwersytetu europejskiego funkcjonującego od 425 roku do upadku Konstantynopola w roku 1453. Publikacja ukazuje kulturę krajów słowiańskich, które do zniszczenia Rusi Kijowskiej przez Tatarów oraz tureckiego podboju Bałkanów były wysoko rozwiniętymi państwami Europy. Opisuje miejsce Polski w kulturze europejskiej średniowiecza, a wyznaczają je m.in. mecenat roztaczany nad artystami jak Wit Stwosz czy udział uczonych Akademii Krakowskiej w kreowaniu prawa międzynarodowego w zwycięskim sporze z Krzyżakami.
Wojciech Lipoński (ur. 1942), anglista i historyk sportu; pracownik naukowy (od 1973), profesor Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza (od 1991) oraz Uniwersytetu Szczecińskiego (2014–2018); członek prezydium Komitetu Neofilologicznego Polskiej Akademii Nauk (1999–2002). Autor 19 książek, m.in.: Narodziny cywilizacji Wysp Brytyjskich (2017, wyd. 4), Landmarks in British History and Culture (2016, wyd. 2), Historia sportu (2012; nagrodzona Złotym Wawrzynem Olimpijskim PKOl.). Pod auspicjami UNESCO ukazała się jego Encyklopedia sportów świata (2001; wyd. ang. 2003 i franc. 2005). Laureat nagrody Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w 2006 roku za Dzieje kultury brytyjskiej (2003). W 2013 roku wykładem Kultura europejska a historiografa zachodnia ignorująca Europę na wschód od Łaby – wygłoszonym w Collegium Europaeum w Gnieźnie (druk w cyklu Opuscula Gnesnensia, 2014) – zapoczątkował badania nad dziejami kultury europejskiej, rozwijając je serią wykładów Identity of European Culture na Uniwersytecie Szczecińskim (2016–2018).
Ukazały się:
Dzieje kultury europejskiej. Prehistoria – starożytność
W przygotowaniu:
Dzieje kultury europejskiej. Renesans
Dzieje kultury europejskiej. Barok – oświecenie
Dzieje kultury europejskiej. Wiek XIX

Na przekór ugruntowanym w Polsce stereotypom pogańskiej litewskiej kniei czy tropom Mickiewicza i Miłosza autorzy spoglądają na Litwę od nietypowej strony, od morza. Dlatego w większym stopniu piszą o Mierzei Kurońskiej, Połądze, Nidzie i Kłajpedzie. Dotarłszy do Wilna, proponują inną wędrówkę w poszukiwaniu zabytków mniej znanych niż ubitym traktem ku Ostrej Bramie, za przewodników obierając Jana Krzysztofa Glaubitza, Wawrzyńca Gucewicza i Mikalojusa Vorobjovasa.
W tym Herito staramy się spojrzeć znacznie szerzej.
Numer zawiera także przełożony po raz pierwszy na język polski Mein Sommerhaus, esej.