Dzieje kultury chińskiej

Książka Jane Hathaway to nowatorskie przedstawienie historii ziem arabskich w Imperium Osmańskim. Autorka nie skupia się bowiem na elitach władzy centralnej i strategicznych dla imperium decyzjach, ale – sięgając po arabskie archiwa i inne lokalne źródła w państwach zależnych od Turcji – dociera do poddanych imperium i śledzi wszystkie aspekty życia w osmańskich prowincjach. Barwnym i żywym językiem opowiada o miejscowych elitach i zwykłych ludziach, roli kobiet i eunuchów, miastach i wsiach, handlu i uprawie ziemi, mniejszościach etnicznych i religijnych, a także o życiu intelektualnym i religijnym na osmańskich dworach.

Jane Hathaway jest profesorem historii na Uniwersytecie Stanowym Ohio i autorką licznych artykułów oraz książek na temat historii Imperium Osmańskiego.

Kiedyś zakazywano tu minispódniczek u kobiet i długich włosów u mężczyzn. Teraz masowo produkuje się światowej sławy boysbandy, seriale telewizyjne i smartfony. Jak to się stało, że niemal w każdym domu znajdują się dziś produkty marki Samsung? Jak do tego doszło w tak krótkim czasie? Gigantyczna popularność piosenki „Gangnam Style” nie była przypadkowa.

Ten utwór to jedno z wielu narzędzi perfekcyjnie dopracowanej i nieprawdopodobnie skutecznej strategii wypracowanej przez Koreę Południową, która postanowiła zostać największym eksporterem popkultury. Euny Hong jako dziecko przeprowadziła się z USA do dzielnicy Gangnam w Seulu. Na jej oczach Korea Południowa dokonała przyspieszonego rozwoju gospodarczego, przechodząc od dyktatury wojskowej do liberalnej demokracji. Z reporterską wnikliwością autorka opisuje, jak Korea Południowa wkroczyła w XXI wiek, stając się światowym liderem w biznesie, technologii, edukacji i popkulturze.

Starożytne kroniki historyczne zdradzają nam najdawniejsze dzieje Chin, od wielkiego potopu sprzed czterech tysięcy lat i owianej tajemnicą dynastii Xia, poprzez dzieje dynastii Szang i Zhou, okres „Wiosen i Jesieni”, aż do końca chińskiego „żelaznego wieku”, czyli epoki Walczących Królestw. Przez stronnice tej książki przewijają się setki autentycznych postaci: królowie i królowe, faworyci i nałożnice, ministrowie i kanclerze, generałowie, dyplomaci i szpiedzy, mędrcy i głupcy, bohaterowie i zdrajcy (czasami będą nimi ci sami ludzie…). Spotkasz tutaj Konfucjusza i Sun Tzu, ale także postaci mniej znane, ale równie ważne: Pierwszego Hegemona, generała Sun Bin, Lorda Szang, faworytę Xi Shi, dyplomatę Su Qin, kanclerza Li Si. Opisane tu są wielkie dokonania i równie wielkie katastrofy, wojny i bitwy, przewroty pałacowe i skrytobójstwa, negocjacje i debaty, spiski i intrygi, przykłady największej szlachetności i miłosierdzia, ale także bezgranicznej podłości i wyuzdanego okrucieństwa – słowem dzieje wielkiej, tajemniczej cywilizacji targanej namiętnościami ludzi decydujących o jej losach.

Historia kobiety, która poruszyła świat Nie pragnęła tego za wszelką cenę. Każdego dnia była gotowa na wszystko. Nie porzuciła wiary i własnych przekonań. Wybrała śmierć. A jednak – została ocalona. Nareszcie. W jej obronie stanął niemal cały świat. Zapomniały o niej rządy wielkich mocarstw czy wpływowi miliarderzy, ale pamiętało tysiące zwykłych ludzi, którzy z determinacją wołali: uwolnić Asię Bibi. I wstrzymując oddech, każdego dnia śledzili kolejne informacje na jej temat. Jak wyglądała najważniejsza walka jej życia? Czy jest już bezpieczna, czy nadal musi martwić się o przetrwanie swoje i bliskich? Asia Bibi, której życie stało się wołaniem w obronie chrześcijan okrutnie prześladowanych w wielu krajach świata, po raz pierwszy szczerze opowiada o tym, w jaki sposób udało jej się dokonać niemożliwego: przekroczyć próg pakistańskiej celi śmierci i odzyskać wolność.

Wojna z Państwem Islamskim zwróciła uwagę międzynarodowej opinii publicznej na naród, który najdzielniej stawia opór tym terrorystom: Kurdów. Ich ojczyzna podzielona jest na cztery części, między Turcję, Irak, Syrię i Iran. Książka „Nazywam się Kurdystan” to spojrzenie na ten kraj z perspektywy podróży autora, zwłaszcza tych odbytych w burzliwych latach 2014 – 2016 do Iraku, Syrii i Turcji. To opowieść o walce Kurdów z Państwem Islamskim, dążeniu do niepodległości, o przemilczanej przez dłuższy czas syryjskiej Rożawie, a także o krwawej jatce urządzanej Kurdom tureckim przez tamtejsze wojsko. Autor opowiada też kim są Kurdowie, jaką mają historię i dlaczego zabrakło dla nich miejsca na mapie. Rozprawia się z wieloma stereotypami, w tym dotyczącymi kurdyjskich uchodźców, przedstawiając własne doświadczenia z pobytu w trzech spośród czterech części Kurdystanu (z wyjątkiem irańskiej) oraz rozmowy z mieszkańcami, uchodźcami, politykami i żołnierzami. Pokazuje również piękno kurdyjskiego świata: góry, cytadele, zamki, a także legendy z nimi związane. Nie brak tu również opowieści o dzielnych Kurdyjkach w tym męskim przecież świecie Bliskiego Wschodu.

Witold Repetowicz (ur. 1975 r.), niezależny dziennikarz, ekspert ds. międzynarodowych, współpracownik Geopolitical Inteligence Services oraz Defence24.pl, prawnik. Autor licznych reportaży z podróży na Bliski Wschód i do Afryki. Szczególnie zainteresowany problemami wojen i konfliktów etnicznych oraz religijnych, a także terroryzmu. Od czasu wybuchu „Arabskiej Wiosny” wielokrotnie przebywał w krajach Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej, w tym w Iraku i Syrii.

"13 lipca 2017 roku, po ponad ośmiu latach chińskiego aresztu i więzienia zmarł Liu Xiaobo - laureat Pokojowej Nagrody Nobla, pierwszy od czasów Carla von Ossietskyego - więźnia Hitlera - który po przyznaniu Nobla nie został wypuszczony na wolność i którego rodzinie nie pozwolono odebrać nagrody w jego imieniu. Zmarł ledwie miesiąc po ujawnieniu ostatniego stadium raka wątroby - choroby, która kilka lat wcześniej zabiła jego ojca. Dwa dni po śmierci Liu jego popioły w pośpiesznie urządzonym pogrzebie wrzucono do morza.

Liu Xiaobo nie był zwykłym dysydentem - był legendą protestów na Placu Tiananmen, jednym z czworga szlachetnych, dzięki którym tysiące studentów uniknęło śmierci, współautorem i spiritus movens wzorowanej na czechosłowackiej Karcie 77 chińskiej Karty 08, prezesem niezależnego Chińskiego PEN Clubu.

Liu Xiaobo łączył w sobie kilka wyjątkowych cech: przenikliwość, niesamowitą ciętość języka i literacki polot krytyka literackiego, doktora filologii chińskiej, eseisty i poety, który przeniósł swe narzędzia i umiejętności z literatury na pole polityki, wsparte analitycznym umysłem znawcy i pasjonata zachodniej filozofii, zmysłem organizacyjnym i charyzmą lidera. Wszystkie te talenty połączył z nieprzejednaną postawą moralną i wewnętrznym imperatywem mówienia prawdy.

Teksty Liu palą niczym rozżarzone żelazo. Zarzucano mu, że nie jest tak dogłębny jak np. Bao Tong, że inni powinni dostać Nobla, bo są bardziej radykalni, krytykowano zbytnią prozachodniość, a najbardziej chyba jego głęboko humanitarny, zadeklarowany antynacjonalizm, który w Chinach Ludowych, opętanych wzniecanym przez Partię wojowniczym patriotyzmem, służącym jej za mandat do sprawowania władzy i narzędzie do zawłaszczania państwa i ludzi, godził w rozdętą dumę narodową. Prawda jest jednak taka, że tak przenikliwego, ciętego i celnego krytyka społecznego nie widziały Chiny od czasu Lu Xuna".

Ze Wstępu tłumacza, Piotra Dubickiego


Liu Xiaobo (1955-2017) – był symbolem walki o przyszłe, demokratyczne, wolne Chiny. Spędził dwa lata w więzieniu za udział w studenckich protestach na Tiananmen, gdzie wynegocjował z wojskiem opuszczenie placu przez protestujących; był też wielkim wsparciem dla Matek z Tiananmen, organizacji założonej przez matki ofiar masakry 4 czerwca 1989; w 1996 roku skazano go na trzy lata reedukacji przez pracę między innymi za napisanie petycji w obronie Tybetańczyków. W grudniu 2009 roku został skazany na jedenaście lat więzienia za udział w pracach nad Kartą 08 – publicznym apelem o reformy polityczne, rządy prawa i demokratyzację w Chinach; 8 października 2010 otrzymał Pokojową Nagrodę Nobla. Siedem lat później, 26 czerwca 2017 roku, media poinformowały, że został warunkowo zwolniony z więzienia i przewieziony do szpitala „w terminalnym stadium raka wątroby”. Zmarł 13 lipca 2017 roku, ostatnie słowa kierując do ukochanej żony, Liu Xia.