Dzieje medycyny w Polsce Tom 1

Na podstawie nieznanych dotychczas dokumentów Ernst Klee odkrywa historię katów w białych fartuchach, lekarzy, którzy swoim pacjentom, jeńcom wojennym, więźniom obozów koncentracyjnych wyznaczyli rolę królików doświadczalnych. Ich zleceniodawcami były znane w świecie firmy, instytuty uniwersyteckie, a przede wszystkim Wehrmacht. Klee opisuje rolę lekarzy obozowych, po raz pierwszy publikuje ich listę - wielu z nich po wojnie nadal pracowało w zawodzie.

Profesor Tadeusz Tołłoczko – nestor polskiej chirurgii, który mówi o sobie, że „jako chirurg urodził się w 1957 roku w I Katedrze i Klinice Chirurgicznej AM w Warszawie”– dzieli się wywołującymi uśmiech, ale też pobudzającymi do refleksji wspomnieniami. Napisane ze swadą anegdoty i spostrzeżenia ukazują, jak wyglądała w XX wieku nieznana prywatność zawodowa chirurga.

Profesor i Pan Profesor

Poprawiając pracę jednego z kolegów, prof. Tadeusz Butkiewicz powiedział:

– Kulego! Jak kulega pisze nazwisko swojego nauczyciela, to należy pisać: „Pan Profesor”. Jeśli wymieniana osoba nie jest lub nie była kulegi nauczycielem, to może kulega napisać tylko „Profesor”.

Nic na to nie poradzę

W dniu 23 listopada 1963 roku na porannej odprawie lekarz dyżurny przekazał raport z przebiegu dyżuru, po czym zwrócił się z pytaniem:

– Czy pan profesor [Jan Nielubowicz] wie, że prezydent Kennedy nie żyje?

– Co kolega mówi? Niemożliwe! Co się stało?

– Został zastrzelony.

– Zastrzelony, kolega mówi. To tragedia – rzekł Profesor, a po chwili głębokiej zadumy dodał: – Kolego, to rzeczywiste nieszczęście, ale ja już na to nic nie poradzę.

(Fragmenty książki)

Czy można przeszczepić ludzką duszę? Początki zimnej wojny przyniosły światu nie tylko wyścig kosmiczny, ale także zacięte współzawodnictwo w dziedzinie medycyny. Chirurdzy po obu stronach żelaznej kurtyny rywalizowali o to, kto pierwszy dokona udanej transplantacji nerki czy serca. Pewien amerykański naukowiec miał jednak ambitniejszy pomysł: przeszczepić mózg. Robert White przeprowadził tysiące operacji, wypracował ratujące życie techniki neurochirurgiczne, do dziś stosowane w szpitalach. Doktor White, podobnie jak doktor Jekyll, miał również drugą tożsamość. W swoim laboratorium toczył zawziętą batalię, planując operację, która pozwoliłaby duszy żyć pomimo śmierci ciała. Jego wieloletnie próby, w tym przeszczepy głów małp, przysporzyły mu sławy, ale też wrogów, zwłaszcza wśród obrońców praw zwierząt. Książka Doktor White i jego głowy uświadamia, jak skomplikowane i mroczne było oblicze innowacji, które dziś pozwalają ocalić życie pacjentów. To intrygująca opowieść o śmiałych eksperymentach na granicy fantastyki naukowej i praktyki medycznej. „Brandy Schillace wzięła na warsztat najcudaczniejszy i najbardziej skomplikowany etycznie epizod w historii medycyny i wyrzeźbiła z niego pełną niuansów, przemyślaną opowieść. Właściwie nie sposób się od niej oderwać. Zaręczam wam: jeśli macie w głowie (czy gdzie bądź) mózg, uznacie tę książkę za fascynującą”. Mary Roach, autorka książki Sztywniak. Osobliwe życie nieboszczyków, zamieszczonej na liście bestsellerów „New York Timesa” „Porywająca opowieść o doktorach bawiących się w Boga, o nauce idącej w szranki z ideologią oraz o losie kuszonym na każdym kroku”. Robert Kolker, autor książki W ciemnej dolinie. Rodzinna tragedia i tajemnica schizofrenii „Frapujące i niepokojące spojrzenie na skomplikowany świat badań naukowych oraz na jednego z najbardziej kontrowersyjnych praktyków w dziedzinie medycyny”. „The Columbus Dispatch” „Schillace ukazuje złożoną osobowość doktora Roberta White’a. Był on religijnym, ambitnym, egotycznym innowatorem, który rzucił wyzwanie nieomal każdej normie – w tym samej definicji życia – dążąc do wypracowania nowej, niesamowitej procedury chirurgicznej”. Luke Dittrich, autor książki Eksperyment. Opowieść o mrocznej godzinie w dziejach medycyny Dr BRANDY SCHILLACE, wcześniej muzealniczka i wykładowczyni uniwersytecka, dziś jest redaktorką naczelną czasopisma „Medical Humanities”, należącego do „British Medical Journal”. W jego ramach prowadzi podcast poświęcony zagadnieniom sprawiedliwości społecznej. Jest autorką dwóch książek: Death’s Summer Coat: What the History of Death and Dying Teaches Us About Life and Living oraz Clockwork Futures: The Science of Steampunk. Jej badania zaprowadziły ją do katakumb, na cmentarze ofiar cholery, do laboratoriów badawczych i muzeów medycyny, od Nowego Jorku po Londyn, od Oslo po Moskwę.

Medycyna, choć niekoniecznie w dzisiejszym rozumieniu, towarzyszyła człowiekowi od zarania dziejów. Ludzie od zawsze chorowali i starali się ulżyć sobie w cierpieniu. Badali, testowali, eksperymentowali i obserwowali. Niektóre metody zwalczania dolegliwości okazywały się skuteczne, inne szkodliwe i niebezpieczne – wszystkie zaś w jakiś sposób przyczyniły się do rozwoju medycyny.

Kto pierwszy odważył się zajrzeć w głąb ciała zmarłego pacjenta?
Z czego wykonywano pierwsze narzędzia chirurgiczne?
Czym były teatry anatomiczne?
Z jakich elementów zbudowany jest człowiek?
Do czego stosowano gaz rozweselający?
Jakie badania utrudnia klaustrofobia?

Odpowiedzi na te i wiele innych nurtujących was pytań znajdziecie w fascynującej książce Anny Bartosik, badaczki i popularyzatorki nauki. Całości dopełniają piękne ilustracje Asi Gwis, niosące dodatkowe informacje.

"Sezon latowy rozpoczyna się z dniem 1 maja i trwa do 1 października; sezon zimowy zaś od 1 października aż do 1 maja. Podczas sezonu zimowego odbywają się najrozmaitsze igrzyska i zabawy sportowe. Przed i po głównym sezonie, jako i dla kuracyuszów zimowych, ceny taksy kuracyjnej zniżone." Opisał J. Szadkowski sen.

Najgłośniejszy reportaż śledczy ostatnich lat!

Gdy w 1998 roku doktor Andrew Wakefield opublikował w czasopiśmie naukowym „The Lancet” artykuł o związku szczepionki przeciwko śwince, różyczce i odrze z występowaniem u dzieci autyzmu, świat zawrzał. W wielu krajach pojawiły się ruchy antyszczepionkowe, których zwolennicy odmawiali szczepienia dzieci. Tak narodziła się jedna z najgłośniejszych kontrowersji medycznych naszych czasów.

Brian Deer, dziennikarz śledczy z „The Sunday Times”, przeprowadził wnikliwe śledztwo. Udowodnił Wakefieldowi fałszowanie badań medycznych i działanie na szkodę pacjentów. Odkrył też, że guru antyszczepionkowców za napisanie artykułu otrzymał ponad czterysta tysięcy dolarów od ludzi, którzy domagali się odszkodowań od koncernów farmaceutycznych. „Wojna o szczepionki” to zapis tego czternastoletniego śledztwa. Niczym medyczny detektyw Deer wyciąga na światło dzienne manipulacje i wątpliwe powiązania Wakefielda, doktora bez pacjentów – ale za to z rzeszą zwolenników, którzy nadal widzą w nim bohatera, który podjął nierówną walkę z koncernami farmaceutycznymi. Po czyjej stronie jest prawda?

Przełomowy reportaż demaskujący jedno z najgroźniejszych medycznych oszustw ostatnich lat!