Dzieje Rosji

Jak wygląda Rosja na pół roku przed Olimpiadą w Soczi z punktu widzenia rowerzysty, przemierzającego ją z Murmańska na północy do Soczi na południu? Ile w tym kraju zostało ze starego Sojuza? Jak odnoszą się do napotkanego Polaka zwykli Rosjanie, a jak urzędnicy państwowi? Jak przodownik pracy socjalistycznej, żołnierz walczący w Afganistanie, kombatanci II wojny światowej czy pracownicy zamkniętych już zakładów przemysłowych wspominają dawne czasy? Jaki obraz Rosji rysuje się ze wspomnień Mietka Bieńka, który w ciągu 4 miesięcy przejechał na rowerze 13 tysięcy kilometrów? Znajdziemy tu historie komiczne i wstrząsające, pouczające i wciągające, a w każdej z nich tkwi prawdziwa dusza rosyjskiego narodu. Przeczytamy o ludziach, dla których nasz Hajer jest albo bohaterem, godnym uwiecznienia w programie telewizyjnym, albo niepotrzebnym śmieciem, zagracającym rosyjskie drogi. Z opowieści Bieńka przebija wiara, że warto podróżować, by raz za razem pokonywać przeciwności losu i napotykać na swej drodze wspaniałych ludzi. Ponad 300 stron pełnych wigoru podróżniczych opowieści okraszonych sugestywnymi zdjęciami Autora!

Mariusz S´wider odkrył dla nas Rosje?! Jak to moz˙liwe? Po prostu zebrał informacje o rodakach, kto´rzy tam działali, i przedstawił je w sposo´b krzepia?cy, w Sienkiewiczowskim stylu.
Powstała ksia?z˙ka, kto´rej kaz˙da strona wprowadza nas w niesłychane zdumienie. Jej autor jest bardzo dociekliwy. Jeszcze jeden i jeszcze jeden Polak pracował na terenie Rosji, wnosza?c tam, pod własnym lub zmienionym nazwiskiem, wartos´ci bardzo istotne, choc´ niekoniecznie propolskie i niestety nie zawsze prospołeczne. Liczba naszych rodako´w w polityce, gospodarce i kulturze rosyjskiej jest ogromna.
Ksia?z˙ke? te? napisał historyk, osobis´cie sprawdzaja?c realia. Zawarł w niej tez˙ swoja? historie? i bolesne dos´wiadczenia rodziny. Pozazdros´cic´ mu moz˙na spokoju, z jakim traktuje gorzkie losy, oraz kultury kaz˙a?cej mu szanowac´ naszego wschodniego sa?siada. Az˙ dziw, jak nabrzmiałe konflikty zaciemniły wzajemne zasługi (…).

Bolesław Niemierko, profesor nauk humanistycznych
Uniwersytet Gdan´ski / SWPS

Autor przywołuje coraz to nowe skojarzenia z zakamarków pamięci. W jegoopowieści dygresja goni dygresję, łącząc poszczególne osoby i całe wielkie rody, nazwiska i zjawiska, a nawet miejsca zamieszkania bohaterów. To rodzinna szkatułkowa opowieść familijnego nestora – bo też cały nasz ród lechicki Autor traktuje jak jedną wielką rodzinę.
wydawnictwo „Fronda”

Autor w sposób umiejętny łączy popularyzatorski styl dzieła z głęboką znajomością niedostępnych źródeł oraz analityczną pasją badawczą. Nie po raz pierwszy w swoim piśmiennictwie Autor udowadnia, że wspólnota przeszłości polsko-rosyjskiej może być nie tylko źródłem traumy, ale również dumy.
Hab. Dr hab. Witold Modzelewski

Niewątpliwą zaletą tej monografii jest brak jakiejkolwiek stronniczości politycznej w ocenach konkretnych postaci. Wszak, jak przekazał wielki francuski historyk Mark Bloch kolejnym pokoleniom swoich kolegów „l’histoire est une science qui les gens et pour les gens!”. Pan Świder godnie wypełnia swoje przymierze.
prof. Andriej Grebenyuk

Wykonując benedyktyńską pracę i skrupulatnie gromadząc informacje i fakty na temat obecności Polaków w historii, nauce, kulturze, życiu politycznym i w wielu innych niezliczonych przestrzeniach funkcjonowania Rosji, od zarania dziejów do dnia dzisiejszego, Mariusz Świder sporządził dzieło wielkie i solidne. Jest to swoiste vademecum „polskiej Rosji”, ukazujące w sposób przystępny, a zarazem bardzo szczegółowy i udokumentowany fenomen istnienia „polskich korzeni Rosji”.

prof. Włodzimierz Osadczy
Katolicki Uniwersytet Lubelski

MARIUSZ ŚWIDER (ur. 1968) – politolog i arabista, były radca w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. Absolwent Uniwersytetu MGIMO (kierunek: dyplomacja), ukończył także studia podyplomowe na kierunku służba zagraniczna w Polskim Instytucie Spraw Międzynarodowych w Warszawie. Publicysta, zajmuje się historią oraz teorią stosunków międzynarodowych.

W setną rocznicę zabójstwa Mikołaja II spod jekaterynburskiej Cerkwi na Krwi wyruszyła stutysięczna procesja. Lipcową nocą wyznawcy męczeńskiej ofiary cara-odkupiciela szli w kierunku ukrytej w uralskich lasach Ganinej Jamy, domniemanego miejsca ukrycia szczątków Romanowów. Wśród flag, proporców, ikon i krzyży nie było żadnych współczesnych symboli państwowych. Prawdziwa święta Rosja upadła bowiem przed stu laty wraz ze śmiercią ostatniego imperatora i jego rodziny. A carobójstwo było największą katastrofą w dziejach rosyjskiego ludu, oderwaniem się od Boga i Cerkwi. Dla części uczestników uroczystości nocna procesja to przeżycie mistycznie i pretekst do odbycia pielgrzymki w intencji wielkiej Rosji i jej ludu. Dla innych to akt polityczny skierowany przeciwko zewnętrznym i wewnętrznym wrogom, sprzysiężeniom globalistów i masonów chcącym zniszczyć naturalny ład, piątej kolumnie, światowemu rządowi… Albert Jawłowski wziął udział w uroczystościach, by z bliska przyjrzeć się pielgrzymom, ale wyznawcy świętego cara-odkupiciela to niejedyni bohaterowie tej książki. Oprowadzając czytelnika po Jekaterynburgu i uralskiej głubince, autor snuje wielowątkową opowieść o kraju, który nie umie rozstać się z przeszłością, o putinowskich bojarach, bogacącej się ponad miarę Cerkwi, skrajnej prawicy i rosyjskich „systemowych liberałach”, wreszcie o brutalnie tłumionych protestach młodzieży, która nie widzi przed sobą przyszłości.

Wielość książek poświęconych współczesnej Rosji może przyprawić o zawrót głowy. Badacze tego niewątpliwie fascynującego państwa niejednokrotnie zastanawiają się, czy istnieją jeszcze jakieś białe plamy warte opisania i przybliżenia Czytelnikowi. Niewielu uznałoby za terra incognita mesjanizm, powszechnie uważany za zjawisko głęboko zakorzenione w rosyjskiej kulturze politycznej. Jednak wyniki kilkuletnich badań prowadzonych przez Autorkę i przedstawionych w tej książce pozwalają rzucić nowe światło na ten problem. Poczucie misji obecne w polityce zagranicznej nie jest rosyjską „patologią”, ale zjawiskiem powszechnym w aktywności międzynarodowej państw. Motywy misyjne pojawiające się we współczesnej polityce nie są też związane wyłącznie z tradycją religijną. Stanowią one ważny komponent formowania tożsamości, kształtowania ambicji statusowych, a także czynnik w budowaniu poczucia bezpieczeństwa państw. Wnikliwa analiza współczesnego rosyjskiego mesjanizmu przynosi nowe, świeże spojrzenie na tożsamość, historię i politykę zagraniczną dzisiejszej Rosji.


Destined for Greatness! A Sense of Mission in Foreign Policy. The Case of Russia

A sense of mission, present in foreign policy is not a Russian pathology, but a common occurrence in international activity of states. Mission themes which appear in contemporary politics are not connected to religious tradition, but they are a key factor in forming identity, shaping status ambitions and building the sense of state security. The in-depth analysis of contemporary Russian messianism brings a fresh, new look at identity, history and foreign policy of today’s Russia.

Książka poświęcona jest rosyjskiej geopolityce i jej wpływowi na metody prowadzenia walki informacyjnej przez Federację Rosyjską. Manipulowanie informacją i kształtowanie pożądanych poglądów u odbiorców w celu poszerzenia stref wpływu to wojna informacyjna, będąca elementem wojny hybrydowej. Rosja jest wzorowym przykładem państwa, które ją wykorzystuje. Autor tłumaczy współczesną geopolitykę wraz z obudową teoretyczną (m.in. przydatny słowniczek pojęć) i jej genezą – w kontekście historycznym.
Publikacja jest zwięzłą monografią, która koncentruje się na związku między geopolityką jako dziedziną wiedzy uprawianą w Rosji teoretycznie, a jedną z form realizacji celów politycznych, jaką jest walka informacyjna. Celem publikacji jest zainicjowanie głębszych badań nad związkami badań i doktryn geopolitycznych, a teorią i praktyką walki informacyjnej.
Autor przedstawi istotne zagadnienia i stara się odpowiedzieć m.in. na następujące pytania np.:
- Czym jest rosyjska geopolityka?
- W jaki sposób jest uprawiana?
- Jakie główne cele strategiczne kreślą rosyjscy geopolityce?
-Jakie zależności występują między celami geopolitycznymi Rosji a rosyjską walką informacyjną?
- Jak wyglądają przykładowe narzędzie rosyjskiej wojny informacyjnej?
Wstępne kompendium wiedzy dla studentów i pracowników naukowo-dydaktycznych na kierunkach społecznych i humanistycznych, służb mundurowych i instytucji odpowiedzialnych za bezpieczeństwo państwa. Interesująca lektura dla zainteresowani polityką zagraniczną, relacjami z Rosją.
"Tematyka podjęta przez Autora jest niezmiernie doniosła poznawczo i politycznie, gdyż wojna informacyjna prowadzona przez władze Kremla jest istotnym instrumentem ideologicznym, propagandowym i strategicznym umożliwiającym realizowanie długofalowych celów politycznych na arenie międzynarodowej."
prof. dr hab. Piotr Eberhardt, Polska Akademia Nauk

Wygłoszone 31 grudnia 1999 r. orędzie Borysa Jelcyna i przekazanie władzy Władimirowi Putinowi jest symbolicznym początkiem procesu odbudowy pozycji Rosji jako mocarstwa. Putin rozpoczął modernizację i centralizację państwa, bazując na klasycznych założeniach myślenia strategicznego. Jakie to były założenia? Co jest zasadniczym celem rosyjskiej polityki? Jakie działania mają doprowadzić do jego realizacji? Jakie obszary strategiczne zostały uznane za kluczowe? W jakim stopniu rosyjska polityka jest skuteczna?
Problematyka rosyjskiej polityki oraz prezentacja rosyjskiego potencjału militarnego stanowi ważny element polskich badań politologicznych i w naukach o bezpieczeństwie oraz obronności. Autorzy przyjrzeli się uwarunkowaniom i sposobom osiągania celów strategicznych przez Federację Rosyjską oraz sposobom wykorzystania potencjału militarnego, w oparciu o przyjęte założenia strategiczne i komplementarnie budowane strategie sektorowe. Przedstawili swoje analizy i oceny zachodzących przekształceń i podejmowanych działań, omówili najważniejsze zapisy rosyjskich dokumentów strategicznych i skorelowali je z wybranymi procesami polityczno-militarnymi i gospodarczymi.
W ramach wprowadzenia przedstawiono uwarunkowania rosyjskiej szkoły myślenia strategicznego oraz jej dorobek. Następne rozdziały prezentują autorskie oceny efektywności realizacji kolejnych etapów rosyjskiej great strategy od 2000 do połowy 2017 r. Zbudowane są według podobnego schematu: analiza kształtu rosyjskiej polityki bezpieczeństwa na tle uwarunkowań zewnętrznych i wewnętrznych, ocena roli i sposobu wykorzystania potencjału militarnego, ocena przeobrażeń myśli wojskowej, ocena kierunków rozwoju rosyjskich sił zbrojnych. Ostatnie trzy rozdziały poświęcone zostały rosyjskiej strategii w odniesieniu do Ukrainy i międzynarodowym konsekwencjom kryzysu ukraińskiego.
Książka będzie doskonałą pomocą dla studentów historii, politologii, stosunków międzynarodowych, obronności i bezpieczeństwa oraz szkół wojskowych. Może być również interesującą lekturą dla pasjonatów wojskowości, strategii i militariów, a także współczesnej Rosji.
Jest to spójne, zamknięte studium przemian, jakim podlegają rosyjskie siły zbrojne i założenia oraz metody ich wykorzystania w pierwszych dekadach XXI wieku. Bardzo dokładnie udokumentowano przekształcenia w poszczególnych rodzajach sił zbrojnych – zarówno na płaszczyźnie organizacyjnej, jak i sprzętowej. Równie ważne jest zdefiniowanie współczesnej sytuacji militarno-politycznej Federacji Rosyjskiej. Zajęcie Krymu i inne działania militarne wobec Ukrainy określiły sytuację polityczną i militarną w regionie na długie lata, udowadniając przy tym, że Rosja przekształciła siły zbrojne z odziedziczonego po ZSRR kolosa na glinianych nogach w skuteczne narzędzie o skalowalnych możliwościach użycia.
Juliusz Sabak
ekspert ds. Bezpieczeństwa i Techniki Wojskowej, portal Defence24.pl