Dziesięć tańczących kobiet

Książka jest rezultatem ponad dwudziestoletnich badań terenowych Wojciecha Bębna, prowadzonych ze zmienną intensywnością, w różnych częściach Australii oraz studiów literatury przedmiotu – obszerna bibliografia zawiera 114 pozycji (niemal wyłącznie angielskojęzycznych) wykorzystanych przez Autora. Czytelnik polski otrzymuje (…) krytyczny, autorski przegląd światowej literatury przedmiotu. Literatury starannie wyselekcjonowanej i skonfrontowanej z wynikami badań terenowych oraz warsztatem metodologicznym tak doświadczonego antropologa jak Wojciech Bęben. Już ten fakt stanowi o dużej wartości książki (zwłaszcza, że większość tej literatury jest w Polsce trudno dostępna). Całość ma charakter (…) monografii tradycyjnej kultury Aborygenów. Nie jest to jednak proste podsumowanie dotychczasowej wiedzy antropologicznej, uzupełnionej o wyniki badań własnych Autora. Książka poprzez krytyczne odniesienie się Wojciecha Bębna do zastanego materiału, oryginalną konstrukcję, wyraźną obecność współczynnika humanistycznego (tak w częściach mówiących o kulturze Aborygenów, jak i w interpretacji postaw białych kolonizatorów i ich potomków) jest ważnym, oryginalnym, nowatorskim dziełem naukowym. (…). Dostarczony mi tekst przeczytałem (…) „jednym tchem”, nie znajdując w nim niczego niepotrzebnego, żadnego nudnego fragmentu. Z pewnością będę do niego jeszcze wracał przy różnych okazjach, związanych z moją pracą dydaktyczną i naukową. Na taki odbiór złożyła się i ogromna kompetencja antropologiczna Autora, Jego warsztat naukowy i piękny język oraz umiejętność interesującej narracji – wszystkie te cechy rzadko występują razem. Uważam się za bardzo krytycznego recenzenta, jednak książkę Wojciecha Bębna, ważąc słowa, muszę uznać za znakomitą. Z recenzji dr hab. Wojciecha Olszewskiego

Książka ta jest poświęcona analizie twórczości artystów w teatrze polskim XX i XXI wieku, którzy uczynili lalki, przedmioty, materię partnerami swojej solowo wykonywanej wypowiedzi teatralnej. W centrum uwagi są postawione te zjawiska, które wynikają z niepokornego mierzenia się z lalkarską profesją i należą do najważniejszych, najbardziej oryginalnych i konsekwentnie realizowanych laboratoriów artystycznego współdziałania człowieka z materią...

Zbiór artykułów poświęconych zjawisku autodestrukcji w kulturze. Autorzy proponują spojrzenie na akty samobójcze z punktu widzenia kulturoznawczego, biorąc pod uwagę obszary współczesnej kultury, w których destrukcja (ściślej, zachowania samobójcze) staje się przedmiotem refleksji (literaturę, prasę, film). Książka ma oryginalną strukturę: każda część składa się z dwóch artykułów, których autorzy przyglądają się zagadnieniu zawartemu w tytule z odmiennych perspektyw, prowadząc rodzaj intrygującego dialogu i ukazując racje często będące w interpretacyjnym sporze.

Powstające u nas prace poświęcone tej problematyce przyjmują z reguły perspektywę psychologiczną, socjologiczną lub kryminalistyczną, nikt natomiast do tej pory nie próbował spojrzeć na nią z perspektywy kulturoznawczej. Samobójstwo to zawsze dramat człowieka. Sposób, w jaki kultura opisuje zjawisko dobrowolnej śmierci, mówi wiele nie tylko o autodestrukcji, ale przede wszystkim o tym, jak postrzegamy kwestie ludzkiej decyzji w sprawach ostatecznych.

A collection of articles devoted to self-destruction in culture. The authors analyse suicidal acts in terms of culture, taking into account contemporary culture (literature, press, film) in which such attempts become objects of reflexion. The book has a novel structure: each part consists of two articles, in which the authors observe the title problem from different perspectives, entering into an intriguing dialogue and showing arguments which are often debatable in terms of interpretation.

Książka prezentuje historię Konkursu Chopinowskiego opowiedzianą z perspektywy antropologiczno-kulturoznawczej i opartą na obszernym materiale źródłowym. Dzięki temu autorki i autorzy mogli opisać mało dotychczas znane aspekty dziejów najważniejszego w Polsce i jednego z najważniejszych na świecie konkursów muzycznych.

The book presents the history of the Chopin Competition told from the perspective of anthropological and cultural studies, and based on extensive source material. Thanks to this, the authors were able to describe the so far little-known aspects of the history of the most important Polish music competition and one of the most important ones in the world.

Wbrew temu, co mogłoby się wydawać nam, coraz bardziej unifikującym swe obyczaje Europejczykom, świat ludów pierwotnych był kulturowo niepomiernie bardziej zróżnicowany niż Europa, wraz z wyrosłymi z tego samego pnia rosyjską Eurazją i Ameryką. Mówiąc o ludach pierwotnych, mam na myśli wspólnoty etniczne żyjące poza historią. Poza pisaną, linearną historią, która umiejscawia dzieje narodu – współczesny odpowiednik dawnego mitu – na konkretnej, wymierzalnej skali zmian i przeobrażeń. Takich ludów prawie już nie ma na Ziemi: ich archaiczna kultura roztopiła się pod wpływem wszechogarniającej cywilizacji globalnej, z jej urbanizacją, industrializacją, wysokorozwiniętymi technologiami komunikacji, a także homogenizacją masowej kultury. Relikty tych ludów przetrwały jednak w różnych miejscach naszego globu.

Kilka z tych pozostałości znajduje się na obszarze Australii i Oceanii, który – traktowany jako całość – jest jedynym zamieszkałym makroregionem świata, w którym nigdy nie narodziły się cywilizacje. Co więcej, autochtoni tego obszaru bardziej różnią się między sobą niż my od bliskowschodnich Arabów czy Irańczyków lub też nawet od europejskiego pochodzenia mieszkańców Dalekiego Wschodu. Większość wspólnot plemiennych była tam do niedawna swoistymi, zamkniętymi mikrokosmosami.

Australijscy krajowcy nie znali pojęcia dzieciństwa. Mały człowiek był dla nich osobą przygotowującą się do dorosłości. Ten docelowy stan był rozumiany przez dorosłych jako przejście przez inicjację i wejście w małżeństwo. Do tego czasu dzieci należało przygotować do samodzielnego przetrwania w trudnych warunkach codzienności.

Książka traktuje o fenomenie dźwięku w procesie powstawania radiowego reportażu artystycznego. Autorka proponuje nowe spojrzenie na etapy powstawania reportażu radiowego, które ujmuje jako proces zdeterminowany przez świadome użycie tworzywa dźwiękowego (zostaje zaproponowany termin: determinizm tworzywa). Prześledzenie owego procesu pozwala na wyeksponowanie tych cech i wartości reportażu dźwiękowego, których nie odnajdziemy w gatunkach prasowych, telewizyjnych czy filmowych.