Estetyka pragmatyczna projekt otwarty

Barbara Hoff – legenda polskiej mody, twórczyni marki Hoffland. Projektowała nowoczesną i funkcjonalną odzież, która w PRL odbierana była przez społeczeństwo jako upragniony powiew Zachodu. Spektakularne powodzenie kolekcji Hoff to jeden z najciekawszych fenomenów społecznych lat 70. i 80. XX wieku. Prezentowana książka zaprasza do fascynującej podróży w czasie, odkrywania na nowo epoki, w której modę próbowała kształtować ideologia, choć zdecydowanie większy wpływ wywierały na nią braki i niedobory wynikające z socjalistycznej gospodarki. Barbara Hoff podjęła się wyzwania i rozpoczęła bój na wielu frontach. Zaoferowała Polakom ubrania zgodne z najnowszymi tendencjami mody zachodniej, z pełną świadomością, że tworzy modę, na którą czekały miliony ludzi w PRL.

Piero della Francesca (ok. 1412–1492) był znany nie tylko jako wybitny malarz epoki renesansu, ale również jako znakomity matematyk. Jest zatem zarówno autorem słynnych fresków w bazylice San Francesco w Arezzo (Legenda Krzyża Świętego, 1452–1459), jak i genialnym matematykiem i geometrą. Jeden z największych matematyków Moritz Cantor pozostawał pod takim wrażeniem osiągnięć Piera, że w swoim dziele Vorlesungen über Geschichte der Mathematik z 1892 roku wspominał o równaniach trzeciego, czwartego i piątego stopnia, których próba rozwiązania znajduje się w Trattato d’abaco. Wskazując na błędy obecne u Piera della Francesca, Cantor jednocześnie wychwalał nieznanego mu wówczas z nazwiska autora, określając go jako nieprzeciętnie dobrego matematyka i geometrę. Natomiast traktat De prospectiva pingendi ma bezpośrednie odniesienie do malarstwa Piera. Co więcej, dzięki traktatowi możemy lepiej zrozumieć i zinterpretować jego dzieła malarskie.
Ryszard Mirek – kierownik Katedry Logiki i Metodologii Nauk na Uniwersytecie Pedagogicznym w Krakowie. Specjalizuje się w badaniach nad logikami nieklasycznymi i filozofią analityczną.

Publikacja Dokument i kreacja artystyczna jako dopełniające się formy obrazowania rzeczywistości to zbiór autorskich tekstów, które w sposób odmienny i wieloaspektowy poruszają uniwersalną i nadal nurtującą relację między dokumentem i kreacją, sygnalizując jednocześnie różnorodne rozumienie tych pojęć. Proponuje każdemu czytelnikowi, zainteresowanemu zwłaszcza sztuką współczesną, aktualne rozważania teoretyczne, jak i unikalne efekty działań artystycznych, skupione na analizie specyfiki dokumentalnej i kreacyjnej zwłaszcza fotografii, ale również innych dyscyplin artystycznych, w tym obecnej heterogenicznej sztuki postmedialnej.

W tekstach teoretycznych przeważa stałe podkreślanie zacierania granicy między realnością a kreacją, dokumentem a iluzją, prawdą a fałszem, obiektywizmem fotografii a malarskością obrazu. Obecność fotografii prasowej w sztuce pop-artystów wyraźnie dowodzi przenikania się obiektywnej codzienności z kreacją artystyczną, a także niejednoznaczności samego medium fotografii dokumentującej, która odrzuca pojęcia prawdy i interpretacji, nieadekwatne w epoce cyberkultury (Giełdoń-Paszek). Problematyka zapisu zanikającej rzeczywistości i ludzkiego życia, historii i pamięci oraz możliwości artystycznej transformacji świadectwa dotyczy wielomedialnych instalacji Christiana Boltańskiego (Tomczak). Niejednoznaczność i płynność pojęć ‘dokument’ i ‘kreacja’ uzmysławia także kontekstualność i dyskursywność ich doświadczania (Solik).

Działaniom artystycznym, opatrzonym komentarzem wyjaśniającym, towarzyszy zaznaczanie nieuniknionej gry artysty z rzeczywistością, czego wynikiem jest rezygnacja z konkretu na rzecz wyrażenia niezdefiniowanego stanu ducha (Maciuszkiewicz), ograniczenie naturalnej malarskości pejzaży Islandii do ich materialności uwydatnionej w czarno-białej fotografii (Jaworska), a także przybliżenie zjawiska „fotografii ciągłej”, która dokumentuje kontekst właściwego momentu fotograficznego zapisu i jednocześnie kreuje nową jakość performatywno-znaczeniową (Kukuczka). Ponadto ze szkicowym przybliżeniem historii relacji fotografii artystycznej i dokumentalnej współgra opis oscylowania między piktorializmem a dokumentem w autorskiej twórczości fotograficznej (Jacyków).

Na przełomie XX i XXI wieku David Hockney, wpływowy brytyjski artysta, wywołał poruszenie w świecie sztuki, nauki i mediów. Zasugerował, że malarze już w XV, a nie dopiero w XVII stuleciu zaczęli się wspomagać narzędziami optycznymi w celu osiągnięcia wysokiego poziomu realizmu w dziełach. Hockney poparł tę hipotezę eksperymentami, w których połączył swoje doświadczenie artystyczne, znajomość dziejów malarstwa i zainteresowanie nowoczesnymi technologiami z wiedzą zaczerpniętą z dawnych traktatów o sztuce i optyce. Niniejsza książka jest pierwszym szerokim ujęciem interpretacyjnym eksperymentów Hockneya i sytuuje je zarówno w kontekście całej jego twórczości, jak i postaw wybranych współczesnych artystów, którzy także szukali w sztuce dawnej odpowiedzi na nurtujące ich problemy.

The seminar organised in Wilanów on 16-17 May 2017 by ICOM Europe and ICOM Poland entitled Planning an extended museum: cultural & natural heritage – society – economy – land & townscape, was the result of one of the most important ICOM resolutions, “The Responsibility of Museums Towards Landscape”, adopted by ICOM General Assembly in Milan on 9 July 2016. In the wake of this resolution, its originators and editors were invited to the UNESCO High Level Forum of Museums in Shenzhen, China, where, in turn, the Shenzhen Declaration on Museums and Collections was adopted. For the first time, the role of museums in the process of protecting the surrounding heritage of any nature was emphasised so strongly.

On the basis of the recommendations, a concept emerged of treating museums as institutions forging active, bilateral relationships with their milieu, which, in the process, become centres of expert knowledge in the scope of their specialties in interests. This knowledge, in turn, is the starting point for building permanent protective competences aiming at the protection of the presentation of the most precious artefacts, natural phenomena and human heritage, education about them and studies of them.
Dorota Folga Januszewska

Dorota Folga Januszewska

Autorka niniejszego tomu stara się przekazać swoje uczucia, przemyślenia i wątpliwości związane
z twórczością architektoniczną nie tylko za pomocą fotografii, ale przede wszystkim słów tworzących poezję. Rytm wiersza, podobnie jak rytm elewacji budynku, jest zjawiskiem oczywistym. Nie ulega wątpliwości, że zaproponowana przez prof. arch. Katarzynę Słuchocką taka forma twórczej ekspresji
z jednej strony zachęca, z drugiej pozwala na chwilę zadumy i kontemplacji nad związkami formy, przestrzeni i poezji oraz architektury. Forma w przypadku niniejszego tomu to zbiór od-autorskich rozważań tworzonych za pomocą fotografii i poezji. Formowanie słów pozwala na kształtowanie projekcji opisywanej przestrzeni na zasadzie wyboru. Czytelnik wybiera samodzielną drogę zgłębiania dzieła. Może podróżować od fotografii do fotografii, przesuwać wzrok po wersach tekstu lub próbować łączyć publikowane wiersze w całość.