Etyka protestancka i duch kapitalizmu

W „Etyce ponowoczesnej” Zygmunt Bauman wypowiedział to, co najistotniejsze dla charakteru naszych czasów: opisał naturę współczesnych zjawisk moralnych. Możliwe, że „nowoczesność” nigdy nie istniała i jest tylko konstrukcją, zwykle negatywnym antywzorem ponowoczesnego wyzwolenia. Bauman (ur. 1925), znany w świecie teoretyk i komentator ponowoczesności lub „płynnej nowoczesności”, nie głosi jednak łatwych diagnoz. Przyjmuje za fakt kres etyki kodeksowej, ale sferę moralną postrzega jako z istoty przedracjonalną i zindywidualizowaną. Nie ma to wszakże oznaczać relatywizmu, często imputowanego ponowoczesności. Ze swoim wyborem moralnym muszę się zmagać sam, pozbawiony oparcia w instytucjach i normach, które stały się „płynne”. Jednocześnie żyjemy w czasach, gdy uważana dawniej za margines autonomiczna, niepoddana regulacji jednostkowa wola stanowi dziś główną instancję wyborów moralnych. W taki świat trudnych wyborów opartych na jednostkowej odpowiedzialności wprowadza ta fascynująca i chyba najważniejsza z książek Baumana – socjologa ponowoczesności, który zabiera tu głos w fundamentalnej kwestii filozoficznej.

Coraz nowocześniejsze technologie, poszerzające się granice i definicje demokracji, współczesne ruchy społeczne, mobilność społeczna czy globalizująca się gospodarka sprawiają, że przedstawiciele zachodnich społeczeństw – w tym także Polacy – coraz bardziej przywiązani są do swej indywidualnie rozumianej samorealizacji. Z drugiej jednak strony ten nowoczesny, coraz bardziej różnorodny i w jakimś sensie coraz bardziej „samotny” tłum, ciągle skazany jest na współpracę, kooperację, debatę i wspólne podejmowanie trudnych politycznych decyzji. Przeciętny Smith, Blanc czy Kowalski, inaczej niż ich poprzednicy, na swej codziennej drodze spotykają setki nieznanych sobie ludzi, często odmiennych kultur, religii czy tożsamości. I to właśnie z nimi budować musi elementarny społeczny kompromis i elementarne społeczne zaufanie.

Oddając do rąk czytelników pracę pt. Etyka w życiu publicznym, można żywić nadzieję, że przyczyni się ona nie tylko do debaty na temat roli i miejsca norm moralnych we współczesnym demokratycznym społeczeństwie, ale posłuży także refleksji na temat kondycji obywatelskiej sfery publicznej, bez której żadna demokracja obejść się nie może.

Publikacja powstała we współpracy z Uniwersytetem Warszawskim i Uniwersytetem Kardynała Stefana Wyszyńskiego.

W "Mitach" udało się autorowi połączyć żywy, oryginalny język z głębokim przesłaniem dotyczącym tajemniczości ludzkiego istnienia i górowania dobra nad złem.

„Bastiat stawia niezwykle ważną kwestię, od rozstrzygnięcia której zależą wybory ideologiczne. Słusznie krytykując i mnogość i nieuniknioną w tej sytuacji sprzeczność oczekiwań wobec państwa, wzywa do zastanowienia, czy państwo, ze względu na to, czym jest naprawdę, jest w ogóle zdolne do ich spełnienia. Mimo upływu ponad 150 lat od ogłoszenia tego artykułu, wezwanie Bastiata do odpowiedzi na pytanie »Czym jest państwo?«, nie tylko nie straciło, ale nawet zyskało na aktualności z dwóch co najmniej powodów. Po pierwsze dlatego, że w naukach społecznych coraz mniej chodzi dziś o ustalenie prawdy, a coraz bardziej o realizowanie misji »pedagogicznej«, przybierającej niekiedy postać moralizatorstwa. Stąd też przewaga definicji postulatywnych, które są raczej katalogiem właściwości pożądanych, a nie rzeczywiście istniejących. Powód drugi, to wynikająca nie tyle z pedagogiki, co z przezorności, intencja ukrycia kryminalnych aspektów funkcjonowania współczesnych państw i pasożytniczego charakteru elit politycznych, wytkniętych nieubłaganym palcem Murraya Newtona Rothbarda. Tymczasem państwo jest po prostu monopolem na przemoc”. – fragment Przedmowy

Skrótowce w leksyce slangu kierowców to pierwsza na polskim rynku wydawniczym monografia prezentująca ponad tysiąc przykładów slangowych rozwinięć skrótów wyróżników powiatów na polskich tablicach rejestracyjnych samochodów osobowych i ciężarowych. Część korpusowa zawiera wyłącznie autentyczny materiał leksykalny, zgromadzony w efekcie licznych rozmów z innymi kierowcami, głównie z użytkownikami radia CB. Ta monografia ukazuje naturę relacji między przedstawicielami różnych społeczności, najczęściej żyjących obok siebie, wzajemne i lokalne animozje mieszkańców sąsiadujących ze sobą powiatów znajdujące ujście w uszczypliwych zwrotach slangowych. Monografia ta dokumentuje fakty językowe, co daje podstawę do prowadzenia badań zarówno w zakresie studiów socjojęzykowych, jak i leksykograficznych.

W niniejszej książce przedstawiam zarys koncepcji etyki hermeneutycznej, tzn. takiej, która za punkt wyjścia i cel swych interpretacji, konstrukcji, wartościowań i uogólnień uznaje wspólnotę komunikacyjną racjonalnych podmiotów. Istotnym celem mych dociekań było wypracowanie stanowiska, które określając trwałe (uniwersalne) elementy normatywne liczyłoby się zarazem z tymczasowością i względnością wielu pozornie niewzruszonych filarów moralności. (ze wstępu)