Europejski wiersz litanijny W innej czasoprzestrzeni

Przedmiotem niniejszych rozważań jest dzieło, bynajmniej nie jako hermetycznie zatrzaśnięta i wpatrzona w samą siebie monada, lecz ukazana w barwnym spektrum ars creandi et legendi. Niepozbawiona metafizycznych tajemnic literatura w tych dwóch wyniesieniach, ku tworzeniu i odbiorowi, sięga swą ezoteryczną genezą odwiecznego dionizyjsko-apollińskiego dyskursu. Od zarania przenika ją archetyp pierwszego słowa-zdania, będącego całokształtem ludzkiej myśli wypowiedzianej na progu mowy. […] Ars scribendi niewątpliwie ugruntowana już została, nim człowiek przemówił, nim pomyślał, że warto powiedzieć coś, czego dotąd nie było, o czymś, co rozszerzy widzialny i niewidzialny kosmos. Ukryta w nim tęsknota nie tylko w nim drzemała, ale też uparcie dążyła do spełnienia. Toteż teleologiczna moc dzieła potrafi rozszczepić beczkę wszechświata i dać bystrym obserwatorom możność wejrzenia w transcendentalną szparę, przez którą przesączają się krople światła poznania.

"Cała Genezis jest więc przeniknięta świadectwami procesualnościbytu organicznego i organiczności istnienia materialnego. Aby osiągnąć ten efekt, Słowacki musiał odejść zarówno od potocznego oglądu rzeczywistości jako zbioru stabilnych obiektów, jak i od powszechnego sposobu utekstowiania tej pozornie stabilnej rzeczywistości w stabilnych kategoriach językowych i literackich. Genezis nie jest "work in progress", lecz raczej "work of progress", jest przedsięwzięciem zbliżonym do heglowskiego projektu "pojęć w ruchu", polegającego na konsekwentnym rozmywaniu i rozmontowywaniu sztywnego językowego obrazu świata. Cały korpus fragmentarycznych zapisków, szkiców, urwanych w pół zdania rzutów poetyckich, pokreślonych notatek wieszcza - który sprawił tak wiele kłopotów wydawcom i badaczom - można rozumieć jako pozostałości warsztatu twórczego, w którym rodziła się ta procesualna wizja świata. Możliwe, że ostatnie lata życia Słowacki poświęcił na wynalezienie radykalnie nowego języka opisu rzeczywistości i próba ta powiodła się tylko częściowo, pozostawiając nam stos odłamków wokół jedynego ukończonego rezultatu, jakim jest Genezis z Ducha." - fragment.

Zbiór badań, który tu prezentujemy, jest owocem umysłowej i ludzkiej wspólnej drogi twórczej, na którą wkroczyliśmy dziesięć lat temu wraz z profesor Hanną Dziechcińską. To ona przedstawiła niektórym włoskim przyjaciołom, tym, którzy brali udział w stworzeniu tej książki, pomysł konferencji poświęconej swojej koncepcji komparatystyki: komparatystyki – jak chętnie powtarzała – która nie byłaby wyłącznie samym poszukiwaniem źródeł czy wpływu pewnego autora na drugiego, pewnej epoki na drugą czy pewnego kraju na drugi, lecz raczej stanowiłaby system idei, motywów, impulsów literackich i kulturalnych, które pokazałyby relacje między różniącymi się od siebie systemami literackimi, a jednocześnie swoistość ich funkcji w różnych obszarach kulturalnych i okresach.

Książka o teorii i praktyce przekładu!! Czy tłumaczenie może dorównać oryginałowi? Czy tłumaczyć może każdy, kto zna język obcy? Czy tłumaczenie musi być dosłowne? Czy tłumaczenie jest w ogóle możliwe? W proponowanej czytelnikowi książce autor próbuje odpowiedzieć na te i wiele innych pytań.
Tłumaczenie jest niezwykle skomplikowaną operacją intelektualną, której nie można badać empirycznie, jak reakcji chemicznej czy fizycznej. Dlatego też często pojawiają się na jego temat poglądy skrajne, niekiedy wręcz wykluczające się.

Autor przedstawia bardziej rzeczowe i konstruktywne opinie, próbując rozwiać liczne, głęboko zakorzenione i chętnie przytaczane „mity” o możliwościach i ograniczeniach przekładu, nierzadko rozszerzając wykład o bardziej uniwersalne pytanie o możliwości komunikacji między ludźmi. Publikację uzupełnia obszerna bibliografia, suplement, indeks nazwisk oraz indeks rzeczowy.
Książka polecana jest szczególnie studentom kierunków filologicznych, poznającym tajniki tłumaczenia, a także wszystkim osobom, zainteresowanym problemami przekładu i komunikacji językowej.

Cel prezentowanej antologii jest podwójny. Ma ona, po pierwsze, przedstawić w jednym miejscu najważniejsze dla światowej refleksji teksty poświęcone oralności. Po wtóre - odsłonić historię pewnej hipotezy badawczej sformułowanej w XX wieku, która miała posłużyć odkryciu uniwersalnych początków wszelkiej kultury.
Poszukiwania przedpiśmiennych form porozumienia (trwające w kulturze europejskiej od zawsze, wkraczające zaś od lat dwudziestych XX wieku w fazę bardzo intensywną) niemal od początku należą zasadniczo do dwóch typów myślenia. Jedno można nazwać ewolucyjnym, drugie - rozłącznym. Ewolucyjne podejście do kultury ustnej zakłada, że oralność zawiera w postaci zalążkowej podstawowe formy późniejszej komunikacji. Koncepcja druga, rozłączna, mówi, że kultura ustna i piśmienna są sobie przeciwne. A nawet, że kultura piśmienna unicestwiła kulturę ustną.

Książka jest wszechstronnym kompendium wiedzy praktycznej dla dramatopisarzy i scenarzystów. Zawiera ponad 60. unikalnych i przetestowanych przez Autora ćwiczeń warsztatowych z zakresu kreowania bohatera, budowania scen i rozwoju wydarzeń podczas pracy nad scenariuszem filmowym bądź fabułą dramatu. Korzystając ze swojego bogatego doświadczenia i niespotykanego wyczucia praktyki scenicznej, Autor proponuje ćwiczenia pobudzające wyobraźnię i kreatywność, a ich struktura sprawia, że stanowią niejako symulację prawdziwego warsztatu dramatopisarstwa.
Z podręcznika można korzystać w dowolnej kolejności – ćwiczenia są od siebie niezależne, a czytelnik może pracować nad dowolnie wybranym zagadnieniem. Ćwiczenia zostały podzielone na trzy stopnie odpowiadające kolejnym etapom pracy nad tekstem, dodatkowo w każdym ćwiczeniu znajdziemy praktyczne wskazówki, sugestie i podsumowania.
Książkę wzbogaca słownik najważniejszych terminów i opis 20 najczęstszych problemów towarzyszących pracy nad tekstem wraz z sugerowanymi sposobami ich rozwiązywania.