Feynmana wykłady z fizyki. Tom 2.2. Elektrodynamika, fizyka ośrodków ciągłych

Książka poświęcona historii fizyki na Uniwersytecie Warszawskim, związanej przez blisko stulecie z gmachem przy ulicy Hożej 69. Swoją pracę naukową wspominają uczestnicy wielu ważnych zdarzeń związanych m.in. z tak wybitnymi postaciami słynnymi ze swoich odkryć o randze międzynarodowej, jak Aleksander Jabłoński, Marian Danysz, Jerzy Pniewski, Andrzej Trautman czy Marek Pfützner, uwzględniając w swoich opowieściach szerokie tło historii Polski. Tom zawiera teksty czterdziestu czterech autorów i obejmuje okres od początków istnienia Wydziału Fizyki do czasów dzisiejszych, które biegną już w nowej siedzibie przy ulicy Pasteura 5.

30 stycznia 1921 roku Zakład Fizyki UW rozpoczął działalność w gmachu przy ul. Hożej 69 w Warszawie. Z tym gmachem wiąże się wiele ważnych wydarzeń w historii
nauki. Fizycy z Hożej dokonali odkryć najwyższej wagi: tu powstał diagram Jabłońskiego (1933), Marian Danysz i Jerzy Pniewski odkryli hiperjądra (1952), Andrzej
Trautman znalazł rozwiązania równania Einsteina dopuszczające fale grawitacyjne (1958), Marek Pfützner z zespołem odkrył promieniotwórczość dwuprotonową (2002).
W 1991 roku zostało tu nawiązane pierwsze w Polsce w pełni funkcjonalne połączenie z internetem, a dwa lata później otwarto pierwszy polski serwer www.

Bardzo trudno jest przecenić znaczenie Hożej dla polskiej fizyki. Świadomość, że w tamtych warunkach u startu Drugiej Rzeczypospolitej znaleźli się ludzie tacy jak Pieńkowski, Rubinowicz i ten cały szacowny korowód uczonych, którzy budowali zręby polskiej fizyki, zawsze budził mój podziw i szacunek. (Prof. Ryszard Horodecki, Uniwersytet Gdański)

Na Hożą ciągnęły kolejne pokolenia młodych adeptów fizyki, by czerpać z zawsze żywego, wysokiej próby naukowej źródła fizyki tu bijącego i spotykali tu zawsze wspaniałych mistrzów, hojnie obdarowanych talentem, gotowych ich kształcić, spełniając – jak to określił
pierwszy prezes naszego Towarzystwa, profesor Władysław Natanson – obowiązek względem przyszłych pokoleń Polski.
(Prof. Wiesław Kamiński, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie)

Warszawski adres przy ulicy Hożej 69 stanowił i stanowi nadal dla fizyków w Polsce miejsce niemal magiczne, niezwykłą krainę, gdzie zwyczajność stawała się nadzwyczajna, gdzie powszechność była całkowicie niepowszechna. (Prof. Ryszard Naskręcki, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu)

******

100 Years of Physics: from Hoża Street to Pasteur Street A Book of Memoirs

The book is devoted to the history of physics at the University of Warsaw, for almost a century linked with the building at 69 Hoża Street. In their stories, participants of many important events related to, among others, such outstanding figures famous for their internationally acclaimed discoveries as Aleksander Jabłoński, Marian Danysz, Jerzy Pniewski, Andrzej Trautman or Marek Pfützner recollect their scientific work against a broad background of Polish history. The volume contains the texts by forty four authors and covers the period from the beginning of the Faculty of Physics to the present day, already in the new seat at 5 Pasteur Street.

Publikacja ta jest nowym, aktualnym wydaniem bardzo popularnej książki prof. Jerzego A. Ejsmonta dotyczącej zagadnień związanych z elaboracją amunicji. Od I wydania minęło prawie 10 lat, w związku z czym zaistniała konieczność rozszerzenia i uaktualnienia poradnika.
Elaboracja amunicji to zespół czynności, których celem jest wytworzenie w warunkach domowych pełnosprawnej amunicji, wykorzystując zakupiony proch, spłonki i pociski oraz odzyskane łuski.
Poradnik zawiera praktyczny opis takich zagadnień, jak:
elementy nabojów i ich wpływ na właściwości amunicji, samodzielne sposoby elaboracji amunicji w warunkach domowych, zasady bezpieczeństwa, tabele elaboracyjne i dane pocisków najpopularniejszych kalibrów. W stosunku do poprzedniego wydania Autor poszerzył go o tematykę m.in. elaboracji amunicji dużego kalibru czy wpływu temperatury na parametry amunicji.
Publikację kierujemy do strzelców sportowych, myśliwych, pasjonatów strzelectwa i wszystkich zainteresowanych bronią palną i poruszaną w książce tematyką.

Czasopismo naukowe „Electrical Engineering” zawiera konferencyjne materiały naukowe, w których opisano wyniki badań i analiz z zakresu szeroko rozumianej inżynierii elektronicznej.

Podręcznik teorii względności dla wszystkich studentów fizyki i astronomii, którzy zamierzają używać ogólnej teorii względności jako narzędzia badań bez specjalizowania się w tej dziedzinie. Wykład jest bardzo prosty, przejrzysty, skoncentrowany na zastosowaniach teorii, ale nie pozbawiony matematycznej ścisłości i całego nowoczesnego aparatu teorii.

Autor, James B. Hartle, jeden z najbardziej znanych relatywistów świata, po przedstawieniu ogólnej teorii względności omawia wszystkie jej podstawowe zastosowania: kosmologię, fale grawitacyjne, czarne dziury, gwiazdy relatywistyczne, dzięki czemu książka ta stanowi również wprowadzenie do astrofizyki relatywistycznej.

Featuring mathematical accuracy, simple, clear lecture on general relativity, focused on applications in cosmology, gravitational waves, black holes, as well as relativistic stars, which makes it also an introduction to relativistic astrophysics.

Książka pod redakcją Michaela Hoskina z Uniwersytetu w Cambridge jest doskonałym nowoczesnym zarysem dziejów nauki o Wszechświecie. Obejmuje okres od pozbawionych źródeł pisanych czasów prehistorycznych (astronomia megalityczna) po drugą połowę XX wieku (z uwzględnieniem badań kosmicznych).

Poza tekstem głównym, przybliżającym kolejno astronomię w różnych epokach historycznych, książka ta zawiera interesujące dodatki: szkic o starożytnej astronomii chińskiej, opis budowy i działania arabskiego astrolabium płaskiego, dzieje teleskopu w XVII wieku oraz tablice chronologiczne, jak również - w niniejszym wydaniu - rys historii astronomii w Polsce, autorstwa Jarosława Włodarczyka z Instytutu Historii Nauki PAN w Warszawie.

Publikacja jest w opinii historyków astronomii, historyków i filozofów nauki oraz astronomów i miłośników astronomii najlepszym z istniejących obecnie opracowań dziejów nauki o Wszechświecie. Tekst książki łączy jasność i przystępność wywodu z rzetelnością naukową na najwyższym światowym poziomie. Jednocześnie "książka się czyta" i można ją również zakwalifikować jako doskonałą pozycję popularnonaukową, dostępną dla humanistów.

Kosmologia w kilku ostatnich dziesięcioleciach coraz bardziej bazowała na matematycznych modelach, często pomijając nawet logikę praw fizycznych. Przy tym opierano się, raz po raz, na spekulatywnych konstruktach, takich jak ciemna materia czy też ciemna energia, aby obserwacje pogodzić z istniejącymi teoriami.

W książce przedstawiono alternatywny wariant Wszechświata, w którym ciem­ne komponenty Uniwersum, mające stanowić aż 95 % jego masy, nie istnieją, a przypisywane im role odgrywają realne, czysto fizyczne, w tym i grawitacyjne bezmasowe, zjawiska.

W proponowanym modelu wielki wybuch, kosmiczna inflacja i rotujące czarne dziury, będące filarami dotychczasowej teorii o genezy i ewolucji Wszechświata, nie występują, gdyż ich koncepcje są zbyt wymyślne, aby uznać je za fizyczne.

Istotną część pracy stanowi opis budowy i funkcjonowania ‘czarnych dziur’, które, nie będąc dotąd naukowo rozpoznane, faktycznie stanowią obok zwartych astronomicznych białych karłów, neutronowych gwiazd i pulsarów, także astronomiczne kwantowe gwiazdy. Zawierają one w swych centrach, nie jakąś niezdefiniowaną ‘osobliwość’, lecz nieskończenie gęstą zwartą gwiazdę kwantową.

Monografia wyjaśnia proces emisji rozbłysków gamma, tworzenia się dżetów plazmy i powstawania bezmasowych grawitacyjnych halos.

Omówiono w niej funkcjonowanie kwazarów, rozwój olbrzymich gwiazd oraz procesy formowania galaktyk i ich gromad, odmiennie jednak od istniejących popularnych hipotez. Przedstawiono pochodzenie galaktycznych wielkich ścian oraz łączących je łańcuchów i łańcuszków galaktyk, tudzież filamentowych struktur.

Praca zawiera teorię dualnego, cyklicznego Wszechświata, o odmiennych, jednakże ewolucyjnie, sukcesywnie i periodycznie zmieniających się mate­rialnej i kwantowej naturach. Świat ten zanikając, stopniowo przekazuje wszystkie domeny swemu generacyjnemu młodemu następcy. W monografii zaprezentowano także, nieznanego kosmologii, rzeczywistego ‘syjamskiego brata’ naszego Uniwersum.
Henryk Hampel

Autor jest doktorem nauk technicznych, który pracując teoretycznie i rzeczowo m.in. nad naddźwiękową, wysokociśnieniową obróbką metali zdefiniował istotę tego hydrodynamicznego procesu oraz określił warunki powstawania w nim dżetów.

Jako kierownik Zakładu Naukowego Elektrowni Jądrowych w ITC w Łodzi był zaangażowany przy technicznym przygotowaniu ich budowy. Ponadto prowadził prace dotyczące konstrukcji modułowych wysokotemperaturowych reaktorów grafitowych w Interatomie w Niemczech.

Działając zaś praktycznie w zakresie rozwoju nowych technik posiadł swoiste doświadczenie w różnych dziedzinach fizyki, którą uprzednio nauczał już kilka lat. Projektował, budował, a także eksploatował różnorodne eksplozyjne próżniowe kamery, w których były detonowane duże ilości, bo nawet kilkaset kg technologicznych materiałów wybuchowych, a ponadto systemy techniczne, umożliwiające utylizację i neutralizację powstałych odpadów. Instalacje wybuchowe służyły do łączenia i platerowania różnorodnych metali, do unieszkodliwiania eksplodujących produktów oraz niszczenia konwencjonalnej i chemicznej amunicji.