Filozofia, religia wychowanie

Myśl Johna Henry'ego Newmana nie zamknęła się w ramach epoki, w której żył. Obecnie inspiruje ona coraz większą grupę badaczy, którzy oprócz elementów teologicznych dostrzegają w niej odpowiedzi na doniosłe problemy filozoficzne. Jednym z nich jest refleksja nad racjonalnością człowieka i powiązana z tym zagadnieniem kwestia definiowania pojęcia "rozumowanie" (reasoning). Współpraca Newmana z Richardem Whatelym zaowocowała wypracowaniem wspólnej koncepcji reasoning. Bardzo szybko jednak Newman dostrzegł nieuprawnione zaciśnięcia pojęcia racjonalności, które wprowadzał jego współpracownik. W reakcji na racjonalistyczną filozofię Whately'ego Newman rozwijał własną ideę reasoning, która ostatecznie doprowadziła go do sformułowania oryginalnej koncepcji racjonalności wiary chrześcijańskiej. Jest to ujęcie odmienne od panującego w apologetyce do Vaticanum Sacundum paradygmatu scholastyczno-zuniformizowanego. Dlatego można nazwać Newmana "apologetą racjonalności aktu wiary" w kluczu apologetyki, który reprezentował.

Książka Apologia racjonalności aktu wiary jest więc próbą zrekonstruowania w kluczu reasoning i współpracy z Whatelym elementów myśli Newmana ukazujących możliwości racjonalności aktu wiary chrześcijańskiej. Celowo nawiązując w swym tytule do Apologia pro vita sua, ukazuje, w jaki sposób myśl Newmana broni wiary chrześcijańskiej przed zarzutami irracjonalności.

Publikacja o charakterze naukowo-eseistycznym jest zapisem rozmowy dwóch wykładowców uniwersyteckich: historyka i teologa. Inspirująca, osobista i głęboko humanistyczna książka, w której czytelnik znajdzie nie tylko biograficzne fakty i egzystencjalne refleksje na temat człowieczych losów, lecz także oryginalne ujęcia przeplatających się ze sobą historii człowieka, cywilizacji i religii. Autorzy zadają pytania i wspólnie szukają odpowiedzi na nie, a jednocześnie zapraszają do tych poszukiwań czytelnika.

******

A Biography of Man. Jan Kieniewicz and Father Stanisław Rabiej Talk About the Role of Coincidence and Human Fate

The publication of scientific and essay character records a conversation between two university lecturers: a historian and a theologian. An inspiring, intimate, and deeply humanistic book, in which the reader will find not only biographical facts and existential reflections on human fate, but also original presentations of intertwined stories of man, civilization and religion. The authors ask questions and try to answer them together, encouraging the reader to do the same.

Po ontologicznej orientacji filozofii klasycznej (starożytnej i średniowiecznej) paradygmat filozofii nowożytnej staje się mentalistyczny, a jednym z podstawowych pojęć filozofii pokantowskiej, jeśli nie podstawowym, organizującym jej myślenie, jest pojęcie świadomości. Niewątpliwie jest też tak w wypadku fenomenologii Edmunda Husserla. Przejście od paradygmatu ontologicznego do mentalistycznego jest związane z utratą naiwnego zaufania do bytu, wynikiem autorefleksji nad tym, co wydawało się dotychczas oczywiste. Po drugiej wojnie światowej takim podstawowym pojęciem organizującym refleksję filozoficzną w jej całokształcie, jej nowym paradygmatem, staje się znowuż pojęcie języka. „Wszelka filozofia jest „krytyką języka”” stwierdza L. Wittgenstein (Tractatus logico-philosophicus, 40031). Dobitnie tę nową pozycję języka wskazuje cytat z dzieła E. Tugendhata: „Wiodącym pytaniem naszych dociekań jest pytanie, co to znaczy rozumieć zdanie. Pytanie to chcemy rozumieć jako podstawowe pytanie filozoficzne, które ma zająć miejsce tradycyjnego podstawowego pytania o to, czym jest byt, względnie co to znaczy przedstawiać przedmiot”. Można też użyć formuły: „Jak słowa łączą się ze światem?”, jako okreś­lenia najbardziej doniosłego problemu filozofii. Badanie języka staje się tu rozwiązywaniem zasadniczych problemów filozoficznych, dawaniem podstaw samej filozofii, tak że filozofia staje się – jak pisze Karl-Otto Apel – „prima philosophia współczesności” (fragment Wstępu Autora).

Celem pracy był całościowy namysł nad problemem: czym jest język filozofii fenomenologicznej. Nie można było próbować odpowiedzieć na to pytanie bez odpowiedzi na pytanie: czym jest język z punktu widzenia fenomenologii. Czy praca była w stanie udzielić odpowiedzi na te pytania? Nie do końca. Husserl sam nie odpowiedział w sposób wyraźny na interesujące nas kwestie. Czasami więc praca miała postać współmedytacji, była próbą dopowiedzenia tego, czego on sam nie powiedział – chciała wyzwolić cały potencjał argumentacyjny jego projektu fenomenologii, projektu fenomenologii rozumianej jako transcendentalna i genetyczna. Uwikłanie tej myśli w kartezjański program, możliwość wielu odmiennych interpretacji dyskutowanych problemów nie pozwala jednak na bardziej zdecydowane, bardziej jednoznaczne odpowiedzi na poruszane kwestie, odpowiedzi mające pokrycie w samych tekstach ojca fenomenologii. Sama ilość tekstów Husserla jest już problemem. Jest ona tak imponująca, że – jak pisze Dan Zahavi – „wydaje się mało prawdopodobne, aby znalazła się choć jedna osoba, która przeczytała wszystko, co napisał”. Fakt ten czyni niemożliwym dokonanie interpretacji w pełni zadowalającej, zawsze mogą pojawić się teksty ją podważające. Temat języka ma też tę specyfikę, że ponieważ filozofia jest tworem językowym, to wszystko może wiązać się z językiem (fragment Zakończenia).

Wznowiona po 30 latach książka Stephena M. Johnsona nie traci na swojej aktualności. Czym różni się od innych książek opisujących problematykę narcystycznego stylu? Nie było i nie ma autora, który piękniej opisuje i rozumie to, co się układa w naszą narcystyczną wrażliwą strukturę.

Ogromną wartością tej książki jest obszerny materiał kliniczny, który pokazuje krok po kroku sposoby pracy terapeutycznej z pacjentami ze stylem narcystycznym . Autor korzysta z wiedzy opartej na teorii relacji z obiektem, terapii Gestalt, pracy z ciałem, terapii Ericksonowskiej i behawioralnej.

„Humanizowanie narcystycznego stylu jest jedną z serii książek Stevena Johnsona poświęconych problematyce charakteru. Johnson przedstawia w niej czytelnikowi narcystyczny styl charakteru, odzwierciedlający trudności emocjonalne, z jakimi przyszło sobie radzić ludziom, których problemy biorą początek z urazów doznanych we wczesnym dzieciństwie, w okresie, kiedy jednostka nawiązuje pierwsze relacje z innymi. Przybliżając czytelnikowi sposób przeżywania siebie i innych osób z narcystycznym stylem, wyjaśniając naturę i przyczyny ich postaw i zachowań i przede wszystkim – ukazując ich cierpienie i samotność, autor pozwala czytelnikowi empatycznie zrozumieć osobę z rysem narcystycznym, zobaczyć w niej ludzką istotę, wbrew pozorom spragnioną głębokiej, znaczącej i satysfakcjonującej relacji z drugim człowiekiem.”

Anna Czownicka

Monografia Jacka Surzyna składa się z dwóch zasadniczych części: drugą jej część stanowi pierwszy polski przekład „Prologu” do oksfordzkiego komentarza Jana Dunsa Szkota do Sentencji Piotra Lombarda, znanego jako Ordinatio, natomiast część pierwszą stanowi autorskie opracowanie dotyczące samego tłumaczonego tekstu Dunsa Szkota – jego historycznego kontekstu i znaczenia, jego struktury i problematyki. Na tej podstawie Autor przeprowadza analizę metateoretycznego stanowiska Dunsa Szkota, to jest jego rozumienia teologii jako nauki. Pomysł łącznego wydania polskiego przekładu tekstu źródłowego i sporządzonego przez tłumacza kompetentnego opracowania wydaje się dobrze uzasadniony i zdecydowanie wart wsparcia, zwłaszcza jeśli zważyć, jak niewielka część dzieła Doktora Subtelnego doczekała się wydania w polskim przekładzie i jak skromna wciąż jest dostępna po polsku literatura przedmiotu. Dlatego udostępnienie polskiemu czytelnikowi wiedzy „z pierwszej ręki” na ten temat należy przyjąć z zadowoleniem i życzyć tak Autorowi książki, jak Wydawcy kontynuacji tego dobrego i ważnego dzieła. Dr hab. Jan Kiełbasa, prof. UJ Z pewnością Jacek Surzyn jako historyk filozofii w pracy analitycznej i translatorskiej wykazuje należycie rozwinięte i zespolone z sobą (rzec można, że dziś coraz bardziej unikatowe i trudne do wypracowania) sprawności filozoficzne, historyczne i filologiczne, dzięki czemu zdecydowanie wychodzi poza granice werbalizmu w rozumieniu i wyjaśnianiu źródeł. Warta przytoczenia w tym miejscu jest przestroga Konstantego Michalskiego, jednego z mistrzów analizy i przekładu tekstów średniowiecznych: „Praca ciągła nad dokumentami i tekstem może tak dalece zaważyć nad umysłem badacza, że straci zmysł do wielkich pytań i form ujmowania. A jednak dopiero w formułowaniu zagadnień i ich rozwiązywaniu rozpoczyna się filozoficzne myślenie”. W pracy nad tekstem Jana Dunsa Szkota i w analizach jego filozoficznego dziedzictwa Jacek Surzyn wykazuje ten wysoce pożądany „zmysł do wielkich pytań i form ujmowania”, a w jego dociekaniach znajduje swój wyraz owo filozoficzne myślenie. Autorowi analiz i przekładu oraz Wydawnictwu należy życzyć, aby publikacja książki przyczyniła się do zintensyfikowania debaty nad dziedzictwem intelektualnym Jana Dunsa Szkota. Dr hab. Marek Rembierz, prof. UŚ

"Jestem Świadomością. O zawansowanych stanach świadomości"to książka opisująca subiektywnie doświadczane stany najwyższej duchowej świadomości. Wprowadza ona Czytelnika w Rzeczywistość opisywaną przez mistyków, z jednoczesnym skorelowaniem tej Rzeczywistości w codziennym funkcjonowaniu ówczesnego świata Zachodu. Autorka, zgłębiając tajemnice naszego istnienia, podejmuje próbę opisania samej Natury Świadomości i tego, co jest trudne do zdefiniowania.

To publikacja porusza głęboko trzon naszej Istoty. Daje impuls do szerokiego wglądu w naszą prawdziwą Tożsamość.

Jest nie tylko kluczem, ale też otwartą bramą, by Czytelnik dostrzegł najgłębszą prawdę o samych sobie. Skierowana do tych, którzy są gotowi na doświadczanie stanów duchowego oświecenia i którymi kieruje ciekawość innej rzeczywistości.

Świat i całą Rzeczywistość możemy zmieniać tylko poprzez siebie samych, a ta książka wskazuje, dlaczego tak jest.

Brygida Pietraszek

Wieloletni holistyczny konsultant, pracujący nad pogłębianiem własnej samoświadomości. Autorskie techniki pracy opiera na samopoznaniu wewnętrznej prawdy, kompleksowym podejściu do człowieka i jego życia.

Swoje działania dedykuje podnoszeniu ludzkiej świadomości i poprawie życia na każdej jego płaszczyźnie poprzez osiągnięcie równowagi.

Nie jest związana z jakąkolwiek religią.