Generał brygady Kaziemierz Orlik-Łukoski

Helena Paderewska (1856–1934), tak jak jej mąż, Ignacy Jan Paderewski, była osobą niepospolitą. Historycy nie poświęcili jej należytej uwagi, a przecież niewątpliwie była jedną z najwybitniejszych Polek swej generacji. Przez prawie lat czterdzieści pozostawała nie tylko towarzyszką życia Ignacego, jego najbliższą „wspólniczką” w pracy na rzecz niepodległości Polski, lecz także samodzielną działaczką społeczną na skalę w Polsce niespotykaną. Wiosną 1920 roku Helena spisała swoje wspomnienia z lat 1910–1920, najważniejszej chyba dekady życia i działalności Paderewskich. Odnalezione przed paru laty w zbiorach Instytutu Hoovera w Kalifornii, stanowią swoistą kronikę zabiegów jej męża o zwrócenie uwagi Zachodu na sprawę Polski, zorganizowanie mocnego polskiego stronnictwa w Stanach Zjednoczonych oraz rozwinięcie skutecznej kampanii na rzecz jej niepodległości.

W roku 1991 prof. Zbigniew Raszewski pisał o potrzebie podjęcia badań nad ikonografią teatralną i opracowania jej dokładnej dokumentacji. Studium Alicji Kędziory stanowi rzetelną realizację tego postulatu, ale przekracza tradycyjnie pojmowane granice dokumentacji. Zjawisko ikonografii zostało rozpatrzone – zgodnie z dyrektywami historyków sztuki – z różnych punktów widzenia, m.in. technologicznego, ekonomicznego, informacyjnego, kulturowego, socjologicznego, artystycznego. Powstała książka (… ) „stanowi próbę przybliżenia historii teatru poprzez jego wizualność, cechę jemu od zawsze immanentną, walor, który w drugiej połowie XIX w. zaczął się rozprzestrzeniać na różne sfery życia, niejednokrotnie zacierając ostro wcześniej wyznaczone granice”. (… ) to frapująca opowieść zarówno o historii czasopisma, które dotąd nie ma monografii, jak i o dziejach teatru. Opisując bowiem poszczególne gatunki ikonografii teatralnej, wskazując jej relacje z innym sztukami prezentowanymi na łamach czasopisma, charakteryzując różne formy teatralne, Autorka ukazuje z nowej perspektywy przemiany widowiska teatralnego w jednym z najciekawszych okresów jego dziejów. Z recenzji prof. dra hab. Janusza Deglera

Książka jest spojrzeniem na dzieje polityczne i militarne Księstwa Warszawskiego, dokonujące się w nim procesy gospodarcze i społeczne oraz przemiany mentalności. Autor stara się odpowiedzieć na pytanie, czy państwo to było czymś więcej niż dramatycznym i barwnym, lecz pozbawionym większego znaczenia epizodem polskiej historii. Włącza się tym samym w wieloletnią debatę historyków. Przywołuje dotychczasowe ustalenia, niekiedy je uzupełniając bądź weryfikując na podstawie różnorodnych źródeł z epoki. Jednocześnie proponuje nowe interpretacje i sporządza bilans dziejów państwa, które niektórzy traktowali jako pograniczną marchię napoleońskiego cesarstwa, wielu innych – jako pierwszy krok na drodze do odbudowy polskiego państwa – bilans dodatni, gdyż mimo wszystkich ofiar, zniszczeń, błędów czy zaniechań w wielu sferach nastąpiły wówczas ważne zmiany modernizacyjne, które przyniosły owoce w następnych dekadach. Autor omawia przy tym zachodzące wówczas zjawiska, nie tracąc z oczu perspektywy jednostkowej – człowieka uczestniczącego w opisywanych wydarzeniach lub uwikłanego w nie, czasem kreującego nową rzeczywistość, zawsze podlegającego jej oddziaływaniu. Czytelnik poznaje więc wszechstronną panoramę epoki napoleońskiej w polskich dziejach.

Książka Legenda Legionów to barwna panorama czynu legionowego czasów I wojny światowej. Przeglądając spis treści, czytelnik znajdzie rozdziały dotyczące poglądów i autorytetów pokolenia Józefa Piłsudskiego, działalności kobiet w Legionach, a także opisujące dzień powszedni legionistów czy sztukę i literaturę legionową. Tak szerokie spojrzenie pozwala lepiej zrozumieć, jaką rolę w świadomości Polaków odegrały Legiony i skąd wzięła się ich szczególna sława w kraju i za granicą.

Publikację podzielono na dwie części, z których pierwsza ukazuje dzieje Legionów, od ich początków jeszcze przed wybuchem wojny, aż po schyłek istnienia wiosną i latem 1918 roku. Część druga to mozaika tematów składających się na fenomen odysei legionowej.

Książkę wyróżnia bogaty materiał ilustracyjny, w tym unikatowe materiały źródłowe. Tradycyjne ilustracje uzupełniają szczegółowe mapy oparte na planach sytuacyjnych z epoki, a także reprodukcje dokumentów i niepublikowanych fotografii. Przedruki z gazet, rękopisów i pamiętników same w sobie stanowią fascynującą lekturę.

Dziesięcioosobowy zespół autorski składa się z historyków, historyków wojskowości, historyków sztuki i specjalistów od literatury zajmujących się poszczególnymi aspektami opisywanej tematyki. Tworzą go: Marek Cisek, dr Joanna Dufrat, prof. Krzysztof Filipow, Krzysztof Jeżewski, prof. Michał Klimecki, Mirella Kurkowska, Jarosław Kurkowski, prof. Jacek Majchrowski, Wacława Milewska, prof. Tomasz Nałęcz, dr Hanna Szczechowicz, Maria Zientara.

Oto historia Legionów Polskich w całej okazałości.
Niniejszy tom ukazuje dzieje Legionów od przełomu lat 1914/1915 po początki roku 1916. Ważną rolę odgrywają tu oczywiście I Brygada i komendant Piłsudski, ale poczesne miejsce zajmują w nim również inne polskie
oddziały.
Autor szeroko omawia krwawy szlak bojowy II Brygady na terenie Karpat Wschodnich. Przypomina bitwy stoczone przez nią pod Mołotkowem, Nadwórną i Rokitną, które na trwałe weszły do księgi chwały oręża polskiego. Prezentuje także formacje legionowe tworzone pod auspicjami Rosjan, które szybko przekształciły się w samodzielną dywizję.
Zarysowuje całe polityczne zaplecze Legionów Polskich, bez którego żadne jednostki wojskowe nie wyruszyłyby w pole. Przypomina działalność Naczelnego Komitetu Narodowego, a także jego Departamentu Wojskowego, kierowanego przez Władysława Sikorskiego – rzeczywistego twórcę idei Legionów, niesłusznie kojarzonej z nazwiskiem Józefa Piłsudskiego.
Aby uchwycić całość obrazu ówczesnej rzeczywistości, Koprowski szkicuje złożone tło sytuacji militarnej i politycznej panującej na ziemiach polskich, a zaistniałej w wyniku działań wojennych i poczynań zaborców.
Całość opracowania, podobnie jak wcześniejszy tom Przed wyruszeniem w pole. 1906–1914, oparta została przede wszystkim na wspomnieniach i pamiętnikach oraz na relacjach bezpośrednich uczestników tamtych wydarzeń – tak oficerów, jak i szeregowców – polskich legionistów.
Marek Koprowski jest jednym z najciekawszych polskich popularyzatorów historii.
„Do Rzeczy”
Marek A. Koprowski
Pisarz, dziennikarz, historyk zajmujący się tematyką wschodnią i losami Polaków na Wschodzie. Plonem jego wypraw i poszukiwań jest wiele książek, z czego kilkanaście ukazało się nakładem Wydawnictwa Replika. Za serię Wołyń. Epopeja polskich losów 1939–2013 otrzymał Nagrodę im. Oskara Haleckiego w kategorii „Najlepsza książka popularnonaukowa poświęcona historii Polski w XX wieku”. Jest też laureatem nagrody „Polcul – Jerzy Bonicki Fundation” za działalność na rzecz utrzymania kultury polskiej na Wschodzie.
Ostatnie jego publikacje to unikatowe opracowanie poświęcone powojennym przesiedleńcom ze wschodnich krańców II Rzeczpospolitej, Kresy na Pomorzu. Tułaczka po Ziemiach Odzyskanych oraz pierwszy tom trylogii Legiony – droga do legendy (Przed wyruszeniem w pole. 1906-1914)

Ekskluzywny reprint wydania z 1901 roku, uzupełniony 140 ilustracjami, wspaniałymi klasycznymi rycinami najważniejszych wydarzeń i najwybitniejszych postaci żyjących w XIX wieku, wśród których znajdziemy podobizny Napoleona, Kościuszki, Dąbrowskiego, Lelewela, Mickiewicza, Chopina czy cesarza Franciszka Józefa. Przedstawia dzieje Polski od czasów tuż po uchwaleniu Konstytucji Trzeciego Maja, poprzez epokę napoleońską, czasy Księstwa Warszawskiego, Królestwa Polskiego, powstanie listopadowe, rabację galicyjską, powstanie 1863 roku, po ważny dla Autora rok 1900 – jubileusz 500-lecia odnowienia Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Autor Naszych dziejów... Stanisław Tarnowski (1837–1917) – arystokrata, profesor i wieloletni rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, przywódca konserwatystów krakowskich, krytyk literacki i publicysta, prezes Polskiej Akademii Umiejętności ze swadą kreśli obraz historii polskiej w XIX wieku, nie unikając stawiania osądów i wyrażania własnych nowoczesnych jak na owe czasy poglądów.