Geography and Tourism 2019 volume 7 number 1

Książka dostarcza interesujących, nie zawsze pesymistycznych wizji przyszłości kontynentu. Prezentowane tu analizy politologiczne, demograficzne, ekonomiczne oraz z zakresu szczegółowych technologii (np. telekomunikacji i telemedycyny) przybliżają nas do odpowiedzi na pytanie: czy i jak - Afryka radzi sobie z wyzwaniami XXI wieku, w jakim stopniu gospodarka afrykańska uwikłana jest w układy globalne, na ile afrykańska demokracja jest demokracją fasadową, a w jakim zakresie zbliża się do standardów zachodnich?

Omawiana pozycja stanowi bardzo ważny wkład w rozwój polskiej afrykanistyki. Porusza szeroki wachlarz zagadnień i wprowadza czytelnika w dyskurs dotyczący kluczowych problemów z zakresu kilku dyscyplin: politologii, antropologii, historii i ekonomii. Sposób ujęcia prezentowanych w niej problemów szczegółowych czyni ją przydatną zarówno dla ludzi nauki, jak i szerszego ogółu czytelników.

prof. dr hab. Ryszard Vorbrich

Publikacja powstała we współpracy z Ministerstwem Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Polskim Towarzystwem Afrykanistycznym.

W okresie ostatnich 200 lat przemysł odcisnął silne piętno na rozwoju wielu polskich miast i regionów. Cały szereg małych ośrodków zawdzięcza temu sektorowi gospodarki ogromny wzrost potencjału demograficznego i gospodarczego, zwłaszcza w okresie uprzemysławiania ziem polskich w XIX w., a także po II wojnie światowej, kiedy procesy industrializacji stanowiły klucz ,,na drodze socjalistycznego rozwoju” kraju. Jednak lokalizacja działalności przemysłowej w małej jednostce osadniczej często nie stanowiła wystarczającego impulsu do przeistoczenia się miejscowości w prężny ośrodek przemysłowy. Podejmowane próby uprzemysłowienia, tak w początkach XIX w., jak i w latach pięćdziesiątych XX w., nie zawsze kończyły się sukcesem. Rola przemysłu w małych miastach została, czasem w niezwykle dotkliwy dla społeczności lokalnej sposób, zweryfikowana po wprowadzeniu na początku lat dziewięćdziesiątych ubiegłego stulecia reguł gospodarki rynkowej. Okres po II wojnie światowej, szczególnie zaś dwa ostatnie dziesięciolecia przyniosły wiele zmian uwarunkowań działalności gospodarczej, a w konsekwencji przemianom ulegała również funkcja przemysłowa małych miast. Autorzy poszczególnych rozdziałów w niniejszej publikacji, sięgając do przykładów z różnych regionów Polski (zwłaszcza z terenu Polski Środkowej i Małopolski), podejmują próbę analizy wybranych aspektów rozwoju przemysłu w małych miastach i jego wpływu na kształt zagospodarowania przestrzeni wybranych ośrodków lokalnych.
Z wprowadzenia

W kolejnym tomie niniejszej serii wydawniczej autorzy omawiają następujące zagadnienia: badania flory Boru Buzułuckiego i współczesne podejście do jej ochrony, skład chemiczny wód powierzchniowych i aluwiów w dorzeczu górnej Angary (południowa Syberia), krajobrazy eoliczne obszarów wododziałowych na obszarze Polesia Białoruskiego, badania odporności skał Wyżyny Śląskiej z zastosowaniem młotka Schmidta, funkcje obszarów wiejskich województwa śląskiego, interurbacje na terenie Polski w ujęciu geograficzno-historycznym, a także etapy rozwoju gospodarczego i przestrzennego Ustronia.

„Hydrologia Polski”, to pierwszy od ponad 60 lat podręcznik akademicki, całościowo prezentujący wiedzę na temat zasobów i stosunków wodnych Polski. Zawiera bowiem treści dotyczące zarówno wód podziemnych, jak i powierzchniowych wraz z opisem czynników i warunków determinujących ich rozmieszczenie oraz dynamikę. Uwzględnia zmiany metodyczne i merytoryczne jakie zaszły w zakresie oceny i zarządzania zasobami wodnymi po wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej. Pokazuje historię, czasy współczesne i projekcje ewolucji zasobów wodnych Polski w nawiązaniu do innych elementów środowiska, scenariuszy zmian klimatycznych na tle wzrastającej antropopresji.
Podręcznik jest bogato ilustrowany. Czytelnik znajdzie w nim szereg nowych, autorskich map tematycznych, schematów i fotografii, a także wiele zestawień tabelarycznych zawierających informacje pochodzące z najnowszych baz danych. Ich dopełnieniem jest obszerny spis literatury, dzięki któremu można poszerzyć wiedzę z danego zakresu. Autorami poszczególnych rozdziałów są wysokiej klasy specjaliści w zakresie hydrologii i nauk geograficznych, a jednocześnie doświadczeni wykładowcy oraz dydaktycy reprezentujący niemal wszystkie uniwersyteckie ośrodki hydrologiczne w Polsce.
Idea opracowania podręcznika narodziła się w 2016 roku na jednym z posiedzeń Komisji Hydrologicznej Polskiego Towarzystwa Geograficznego. Jego koncepcję, zakres merytoryczny i skład Zespołu Autorskiego, przygotowali redaktorzy naukowi.
Paweł Jokiel, Włodzimierz Marszelewski, Joanna Pociask-Karteczka

Autor, znakomity znawca historii i metodologii geografii oraz filozofii nauk, w swym erudycyjnym studium poszukuje odpowiedzi na następujące pytania: Dlaczego uznawana niegdyś za „matkę nauk” geografia zepchnięta została na margines? Dlaczego tak daleko ta dyscyplina wiedzy oddaliła się od swych ideowych źródeł? Dlaczego występuje w niej tyle sprzeczności i problemów metodologicznych bulwersujących środowisko akademickie? Jak można z pożytkiem wykorzystać współcześnie jej wielki potencjał?

Podręcznik obejmuje zagadnienia dotyczące map tematycznych, na których są przedstawione obiekty, zjawiska oraz procesy fizyczne i abstrakcyjne, związane z wybranymi elementami środowiska geograficznego, występujące na, pod i nad powierzchnią Ziemi. Wizualizują one nie tylko położenie poszczególnych obiektów lub zjawisk pojawiających się w przestrzeni, ale także ich cechy jakościowe lub ilościowe, strukturę oraz relacje, jakimi są powiązane z innymi zjawiskami lub cechami.
Autorzy przedstawili m.in.: - genezę i zakres kartografii tematycznej, - koncepcję wizualizacji kartograficznej, - metody przetwarzania danych tematycznych, - wizualizację różnych aspektów zjawisk przestrzennych, - charakterystykę typów map fizycznogeograficznych i społeczno-ekonomicznych, - historię i najważniejsze dzieła kartografii tematycznej, - mapy tematyczne w systemach informacji geograficznej.
Mapy tematyczne spełniają wiele funkcji w nauce, dydaktyce, gospodarce, a także w życiu społecznym. Mapami posługują się specjaliści ze wszystkich dziedzin mających związek z przestrzenią geograficzną, wykorzystując je do analizy zjawisk oraz podejmowania decyzji.
Publikacja będzie szczególnie przydatna studentom specjalizacji kartograficznej oraz geodezji i kartografii, a także geografii i kierunków pokrewnych. Sięgną po nią również kartografowie redagujący mapy tematyczne, specjaliści GIS i planowania przestrzennego. Będzie to również ciekawa pozycja dla wszystkich miłośników kartografii i map.