Germanica des 16 Jahrhunderts in der Universitätsbibliothek Łódź

„Niewinna i urocza gorączka bibliofila u bibliomana jest ostrą chorobą posuniętą do obłędu” – twierdzi Charles Nodier. I w tym zawiera się sedno bibliomanii – w obłędzie czytelnika, który bierze do ręki książkę i nie potrafi jej odstawić, chyba że na własną półkę. Gdzie nas ten obłęd zaprowadzi? Do kompulsywnego zbieractwa? Do zbrodniczych czynów? A może sprawi, że przekroczymy granicę szaleństwa i zejdziemy do piekła bibliofila?
Kreśląc w zebranych w niniejszym tomie opowiadaniach groteskowe portrety miłośników książek, Charles Nodier, Gustave Flaubert i Charles Asselineau starają się dociec istoty bibliomanii. Ich dociekaniom towarzyszą ilustracje Alfreda Kubina i Léona Lebegue’a, będące swoistym komentarzem tego niezwykłego zjawiska.

Biblioteka Publiczna utworzona w 1817 r. przy nowo założonym Królewskim Uniwersytecie Warszawskim miała kontynuować tradycje wywiezionej do Petersburga Biblioteki Publicznej Rzeczypospolitej, pełniąc funkcję narodowej skarbnicy wiedzy i kultury. Była też ważnym elementem planu rozwoju czytelnictwa w Królestwie Polskim, a wraz z Uniwersytetem – szerszej polityki edukacji społeczeństwa polskiego. Przemianowana później na Bibliotekę Uniwersytecką w Warszawie, jest dziś jedną z największych i najlepszych bibliotek akademickich i naukowych w Polsce, oferującą nowoczesne usługi i wprowadzającą niestandardowe rozwiązania.
W tomie znalazły się obszerne teksty opisujące Bibliotekę w początkach jej istnienia (1817–1831), a także współcześnie (1993–2013), w przełomowym dla tej instytucji okresie przenosin do nowego gmachu. Towarzyszą im: opracowanie krytyczne autografów Joachima Lelewela Projekt utrzymania i urządzenia biblioteki oraz Urządzenie Biblioteki, prezentacja źródeł do dziejów BUW w archiwach Petersburga, a także kalendarium historii BUW 1817–2017 oraz aneks z biogramami wszystkich dyrektorów BUW. Publikacja powstała dla uczczenia dwóchsetlecia istnienia Biblioteki.

******

The University of Warsaw Library 1817–2017. Miscellanea

The jubilee publication contains the papers describing the University of Warsaw Library at the beginning of its existence (1817–1831) and nowadays (1993–2013). They are accompanied by: the critical study of Joachim Lelewel’s autographs Projekt utrzymania i urządzenia biblioteki [A Project of Maintaining and Outfitting the Library] and Urządzenie Biblioteki [Outfitting the Library], presentation of the sources for the history of the University of Warsaw Library in the archives of Saint Petersburg, as well as the historical timeline of the University of Warsaw Library in the years 1817–2017, and the appendix with biographical notes of all the directors of the library.

Wybór tekstów Rogera Chartier’a, historyka francuskiego, poświęconych historii książki i lektury. Rozprawy dotyczą przemian kultury piśmiennej i jej współczesnych adaptacji. Ponadto publikacja zawiera rozważania Chartier’a na temat procesów lekturowych w dobie tekstów elektronicznych, a także społecznych oddziaływań książki.

Koncepcja historii lektury, jaką proponuje Roger Chartier, jest daleka od historii ?lozo?i, historii literatury czy historii idei, które głównym przedmiotem swego zainteresowania czynią teksty, ich strukturę i znaczenie. Wykracza także zdecydowanie poza tradycyjne badania z zakresu historii książki czy historii czytelnictwa, skoncentrowane wokół statystycznie rozumianych kwestii dotyczących tego, co i przez kogo było w danym okresie wydawane oraz czytane. Produkcja i obiegi książki, grupy czytelnicze i ich lektury – to wszystko interesuje oczywiście Rogera Chartiera, ale kluczowym zagadnieniem czyni on w swoich pracach kwestię dotyczącą tego jak czytano, czym były różnorakie, zmieniające się w czasie sposoby lektury – z tej perspektywy postrzega tamte, bardziej tradycyjnie ujmowane zagadnienia.
Z posłowia Pawła Rodaka

In der Zeit zunehmender Digitalisierung von Bibliotheksbeständen rückt das alte Buch als materielles Zeugnis einer Jahrhunderte überdauernden Lesekultur und als Zeuge wechselnder historischer Gegebenheiten neu in den Fokus der Betrachtung. Bücher können Geschichten erzählen, die weit über die in ihnen enthaltenen Texte hinausgehen. Sie tragen Spuren ihrer früheren Besitzer und der sich wechselnden Interessen an Texten und an Buchbesitz. In besonderer Weise gilt dies für Bücher, die im Kontext von konfessionellen, politischen und wirtschaftlichen Veränderungen, durch Säkularisierungswellen oder Kriege aus Sammlungen herausgerissen und in neue Sammlungen gestellt worden sind. Ein faszinierendes Beispiel einer solchen ‚neuen’ Sammlung sind die Germanica, d.h. die deutschsprachigen Frühdrucke des 16. Jahrhunderts in der Universitätsbibliothek Łódź. Der vorliegende Katalog bietet eine ausführliche Exemplarbeschreibung dieser Bestände mit dem Ziel, weitergehende interdisziplinäre Forschung anzuregen und zu ermöglichen.

Zarządzanie Publiczne 2 (52) 2020
In this issue e.g.:
Wojciech Giza, Barbara Sztokfisz
Revolution 4.0 as a Factor of Change in the labour Market

Grzegorz Baran, Aleksandra Berkowicz, Małgorzata Marzec, Janusz Sasak, Agnieszka Szczudlińska-Kanoś
Opportunities and Threats of Robotic
Process automation in Public Service Development

Książka stanowi wielopłaszczyznowe studium przypadku zbiorów Biblioteki Pruskiej w Polsce. Autor szczegółowo przedstawia fakty dotyczące historii zbiorów berlińskich. Przypadek tzw. Berlinki jest osadzony w szerokim kontekście problematyki restytucji dóbr kultury w stosunkach polsko-niemieckich. Autor analizuje to zagadnienie z punktu widzenia prawa międzynarodowego, a także podejmuje próbę znalezienia rozwiązania pewnych trudnych przypadków na gruncie teorii sprawiedliwości naprawczej w stosunkach międzynarodowych. Rozważania te wykraczają treściowo poza tytułowy casus i mają charakter uniwersalny.