Ginewra - Guinevere

Pierwszy tom „Atlasu legend” przedstawia barwne historie z zachodnich i południowych województw: wielkopolskiego, lubuskiego, dolnośląskiego, opolskiego i śląskiego. Podczas tej pasjonującej literackiej wycieczki czytelnicy zwiedzą liczne zamki i pałace zamieszkane przez białe damy i duchy rycerzy rozbójników, kościoły budowane przez niebiańskich wysłanników, legowiska strasznych smoków i porzucone diabelskie głazy. Natrafią na zatopione przed wiekami, ale wciąż żyjące miasta, ukryte w ciemnych piwnicach nieprzebrane skarby i tajemne przejścia do podziemnych krain. Przede wszystkim jednak odkryją, że Polska pełna jest niesamowitych, arcyciekawych miejsc, z których każde warte jest poznania i odwiedzenia.

Seria: Świat po polsku (1), ISSN 2956-4468



Głównym celem publikacji jest przedstawienie legend Ajnów, grupy etnicznej zamieszkującej obecnie japońską wyspę Hokkaido. Legendy zostały przetłumaczone z języka rosyjskiego na język polski przez Sviatłanę Rohach. Aby odpowiednio przekazać ich sens, niezwykle istotnym elementem publikacji stał się kontekst etniczny oraz społeczny Ajnów. Zbiór stanowi kolejną próbę przybliżenia czytelnikowi nadzwyczaj atrakcyjnej, egzotycznej kultury dalekowschodniej, a zarazem postaci wybitnego polskiego badacza i odkrywcy – Bronisława Piłsudskiego, zasłużonego dla światowych badań etnicznych i etnograficznych.

Mitologia jest zbiorem baśni o bogach i bohaterach (…) Zawsze patrzono na mitologię jak na jeden z naj­piękniejszych tworów wyobraźni greckiej i była ona zbiorem nie­śmiertelnych tematów, motywów, symbolów, bez których i dziś sztuka nie umie się obejść i wciąż do nich wraca.
Czyta Wiktor Zborowski

Narody bałtyjskie należą do indoeuropejskiej rodziny językowej, zamieszkują południowo-wschodnie wybrzeże Bałtyku, nazywanego przez Łotyszy „Bursztynowym”. Najczęściej samą nazwę Bałtyk wywodzi się z łacińskiego balteum – pas, wstęga, stąd Mare Balticum. Warto odnotować, że już Pliniusz w swej Historii Naturalnej używa nazwy Baltia, lecz jako określenie Skandynawii. Badacze litewscy przyjmują, że przodkowie dzisiejszych Bałtów wkroczyli na te tereny około 2500 p.n.e., zaś okres VI p.n.e. do V n.e. to czas formowania się plemion bałtyjskich w takiej postaci, w jakiej wkroczyły na pisaną arenę dziejów. W wieku XIII, przełomowym dla dalszych losów Bałtów, plemiona które później utworzyły naród łotewski, tak zwani Starołotysze, łot. senlatvieši, to jest Łatgalowie (letgali), Selowie (seli) Zemgalowie (zemgali) i częściowo Kurowie (kurši) liczące w sumie około 150 tysięcy ludzi, zajmowały obszar około 58 tysięcy km2. Litwini wraz ze Żmudzinami – obliczani na 170 tysięcy głów – zamieszkiwali obszar zbliżony do powyższego, zaś plemiona Pruskie – też szacowane na około 170 tysięcy osób – obejmowały swym zasięgiem około 42 tysięcy km2.
Narody bałtyjskie należą do indoeuropejskiej rodziny językowej, zamieszkują południowo-wschodnie wybrzeże Bałtyku, nazywanego przez Łotyszy „Bursztynowym”. Najczęściej samą nazwę Bałtyk wywodzi się z łacińskiego balteum – pas, wstęga, stąd Mare Balticum. Warto odnotować, że już Pliniusz w swej Historii Naturalnej używa nazwy Baltia, lecz jako określenie Skandynawii. Badacze litewscy przyjmują, że przodkowie dzisiejszych Bałtów wkroczyli na te tereny około 2500 p.n.e., zaś okres VI p.n.e. do V n.e. to czas formowania się plemion bałtyjskich w takiej postaci, w jakiej wkroczyły na pisaną arenę dziejów. W wieku XIII, przełomowym dla dalszych losów Bałtów, plemiona które później utworzyły naród łotewski, tak zwani Starołotysze, łot. senlatvieši, to jest Łatgalowie (letgali), Selowie (seli) Zemgalowie (zemgali) i częściowo Kurowie (kurši) liczące w sumie około 150 tysięcy ludzi, zajmowały obszar około 58 tysięcy km2. Litwini wraz ze Żmudzinami – obliczani na 170 tysięcy głów – zamieszkiwali obszar zbliżony do powyższego, zaś plemiona Pruskie – też szacowane na około 170 tysięcy osób – obejmowały swym zasięgiem około 42 tysięcy km2.
Był to znaczący regres, gdyż francuski badacz przedmiotu Jean Meuvert utrzymuje iż plemiona bałtyjskie przed ekspansją Słowian – VI-VII wiek po Chrystusie zasiedlały obszar 430 000 km2.
Współcześni Bałtowie, a zwłaszcza Litwini, są bardzo dumni ze swych języków, słusznie utrzymując, że są bardzo starożytne, skomplikowane, dźwięczne, starsze od eposów Homera, i bardzo bliskie sanskrytowi. Ta duma i chęć odpowiedzi na polską arogancję zrodziły bałamutną wiarę w rzymskie, czyli bardzo starożytne pochodzenie Litwinów. Jan Długosz ochoczo i bardzo twórczo rozwinął informację znajdują się w kronice Piotra z Duisburga o Romowe – Romuva, miejscu kultowym plemion bałtyjskich na obrzeżach Sambii. Etnogenezę, nie wyjaśnioną do dziś, tego sanktuarium, na pierwszy rzut oka kojarzącą się z Rzymem-Romą – zdecydował się wyprowadzić wywód o rzymskim pochodzeniu Litwinów. Być może Długosz usłyszał tę tezę od studentów z Litwy, którzy wówczas studiowali na Akademii Krakowskiej. Główny trzon owej legendy zasadza się na twierdzeniu o rzymskich księciu Willi (łac. Villa), który po przegranej wojnie Pompejusza z Cezarem wraz ze swoimi stronnikami przybył na Litwę i tutaj założył miasto Wilno. Inny mit, z około roku 1413, podjęty przez późniejszych, opowiada o protoplaście Wielkich Książąt Litewskich – krewnym cesarza Nerona Palemonie – który z trzema synami: Sperą, Kuną, i Borkiem osiadł na Litwie na 14 pokoleń przed objęciem władzy przez Wielkiego Księcia Giedymina. Wraz z Palemonem i jego synami na Litwę miało przybyć 500 szlachetnych Rzymian. Kolejny wariant mitu opowiada o trzech braciach – Rzymianach, którzy nosili imiona: Zerśl, Kern, Wilk. Każdy z nich założył jedno miasto. Odpowiednio: Ześlę, Kernave, Wiłkomierz, wszystkie trzy nad rzeką Świętą.

Okręty króla Ajetesa, a było ich trzy, zbliżały się coraz bardziej. Coraz wyraźniej też dochodziły wołania króla:
– Medeo, wyrodna córko, biada tobie i Argonautom!
Medea stanęła na rufie i też zaczęła wołać głośno:
– Ojcze, pozwól nam odpłynąć spokojnie, bo będziesz żałował.
– Biada tobie, mówię. Wszyscy zginiecie! – odkrzyknął Ajetes.
– Królu, wracaj i zostaw nas w spokoju, bo mam zakładnika, twojego syna! – wołała Medea. (...)
– Oddaj mi syna, przeklęta! – rozkazująco krzyknął Ajetes.
– Więc go masz!... – krzyknęła Medea i mieczem zabiła swego małegobrata, a jego ciało wrzuciła do morza.
Nikos Chadzinikolau (1935–2009), grecki pisarz, tłumacz, historyk literatury, tworzący głównie w języku polskim. Opublikował liczne zbiory wierszy filozoficzno-refleksyjnych (Barwy czasu 1961, Próba nocy 1971, Klepsydra 1982), powieści, przekłady poezji nowogreckiej, pracę historycznoliteracką Literatura nowogrecka 1453–1983 (1986). Był propagatorem kultury polskiej w Grecji i greckiej w Polsce oraz opiekunem młodych poetów. Jego Mity greckie to świeże spojrzenie na dobrze wszystkim znane greckie legendy.

"Niedola Nibelungów inaczej Pieśń o Nibelungach. Das Nibelungenlied. Edycja dwujęzyczna: polska i niemiecka. Tekst – text: polski / deutsch

Pieśń o Nibelungach lub Niedola Nibelungów (oba tytuły równoprawne) – średniowieczny germański epos bohaterski, napisany w języku średnio-wysoko-niemieckim ok. 1200 roku przez nieznanego autora pochodzącego prawdopodobnie z okolic Pasawy, który opierał się na opowieściach zawartych w Eddach, Sadze rodu Wölsungów i Sadze o Dytryku z XIII w. (Dietrichsage). Wedle tradycyjnego poglądu był to rycerz z rodu Kürenbergów. Pod nazwą Nibelungowie (także Niflungowie) rozumie się w tekście ród karłów, których skarb zagarnął Zygfryd, a później także Burgundów, gdyż stali się posiadaczami tego złota. Etymologię słowa Nibelungowie wiąże się ze słowem Nebel (staromien. Nebul) oznaczającego „mgłę”. Zatem Nibelungowie to „mieszkańcy krainy mgieł”, co należy łączyć z Niflheimem, czyli nazwą krainy zmarłych w mitologii skandynawskiej. (http://pl.wikipedia.org/wiki/Piśń_o_Nibelungach)

Das Nibelungenlied ist die wichtigste hochmittelalterliche deutsche Ausformung der Nibelungensage, deren Ursprünge bis in das heroische Zeitalter der germanischen Völkerwanderung zurückreichen. Ein historischer Kern oder Anknüpfungspunkt der Sage ist die Zerschlagung des Burgunderreiches im Raum von Worms in der Spätantike (um 436) durch den römischen Heermeister Aëtius mit Hilfe hunnischer Hilfstruppen. Weitere historische Ereignisse, die hier vermutlich eine Rolle spielen, sind die Hochzeit zwischen Attila und der wahrscheinlich germanischen Fürstentochter Ildikó (453) sowie, nach Meinung mancher, auch der Streit im Hause der Merowinger zwischen Brunichild und Fredegunde. Durch die Mechanismen mündlicher Überlieferung und die dichterische Ausgestaltung des Stoffes bewahrte die Nibelungensage aber kaum noch authentische historische Erinnerungen (am ehesten Namen). Auch Pilgrim von Passau ist eine Person, die in Sage und Wirklichkeit vorkommt. Seine väterlichen Vorfahren lassen sich über die Sieghardinger bis in den Wormser Raum zurückverfolgen. (http://de.wikipedia.org/wiki/Nibelungenlied)"