"Gramatyka języka polskiego większa" Antoniego Małeckiego na tle dziewiętnastowiecznych podręczników gramatycznych i ówczesnej polszczyzny

Podręcznik rekomendowany przez Państwową Komisję Poświadczania Znajomości Języka Polskiego jako Obcego w przygotowaniach do egzaminu certyfikatowego na poziomie B1.

Praca jest kolejną, zmienioną i poprawioną, wersją podręcznika z lat dziewięćdziesiątych minionego stulecia, przeznaczonego głównie dla słuchaczy początkujących i średnio zaawansowanych. Zawiera 40 jednostek metodycznych poświęconych podstawowym zagadnieniom gramatyki polskiej, klucz do ćwiczeń umożliwiający studentowi samodzielną pracę z podręcznikiem oraz przykładowy test z zakresu poprawności gramatycznej (wraz z kluczem) dla poziomu B1, wzorowany pod względem technik egzaminowania i punktacji na oryginalnych zadaniach certyfikatowych.

Każda jednostka metodyczna składa się z tekstu i zestawu ćwiczeń obejmującego:
- sprawdzenie zrozumienia tekstu;
- ćwiczenia wdrażające omawianą formę lub konstrukcję gramatyczną;
- ćwiczenia kontrastujące ją z innymi jednostkami morfologicznymi podobnymi pod względem formy lub funkcji;
- ćwiczenia sprawdzające;
- ćwiczenia leksykalne i konwersacyjne związane z tekstem.

Zamieszczone w Wyborze materiały mogą być wykorzystane – zależnie od potrzeb – na wszystkich etapach procesu dydaktycznego: prezentacji, wdrożenia oraz utrwalenia i kontroli przyswojenia struktur. Książka może również służyć cudzoziemcom pragnącym samodzielnie doskonalić swoją znajomość polszczyzny.

Podręcznik rekomendowany przez Państwową Komisję ds. Poświadczania Znajomości Języka Polskiego jako Obcego w przygotowaniach do egzaminu certyfikatowego na poziomie B1

Na podręcznik składa się w sumie 40 jednostek metodycznych, poświęconych podstawowym zagadnieniom z zakresu fleksji i składni języka polskiego. W każdej jednostce punktem wyjścia jest tekst, część zasadniczą zaś stanowią ćwiczenia oparte na tym tekście. [...] Ćwiczenia są tak skonstruowane, że uczą, sprawdzają i utrwalają następujące sprawności: rozumienie tekstu, wdrażanie określonych form i konstrukcji gramatycznych, odróżnianie tych form i konstrukcji podobnych, używanie określonych form, konstrukcji i jednostek leksykalnych w wypowiedziach. Łącznie są to sprawności wymagane na egzaminach certyfikatowych, zatem taki układ poszczególnych jednostek dydaktycznych podręcznika należy uznać za celowy i funkcjonalny. [...]
W porównaniu z wersjami poprzednimi, zwiększono liczbę ćwiczeń oraz zaktualizowano słownictwo i dodano przykładowy test gramatyczny, wzorowany na oryginalnych zadaniach certyfikatowych. Wszystko to sprawia, że w obecnej postaci podręcznik jest dobrą pomocą dydaktyczną dla osób, które nie tylko uczą się języka polskiego jako obcego, ale także chcą zdać egzamin certyfikatowy ze znajomości polszczyzny. (Prof. dr hab. Stanisław Dubisz)

******

“If I Knew Polish Well…”

A handbook of the Polish language for foreigners – beginners and intermediate students. It includes 40 methodological units devoted to the basic Polish grammar issues, the key to exercises enabling the students to work with the handbook on their own, and an example test on grammatical correctness.

Drugi numer czasopisma językoznawczego, podzielonego na cztery działy: studia, archiwalia, polemiki oraz varia. W dziale „Studia” znalazło się sześć artykułów odwołujących się do różnej metodologii i sposobów interpretacji, a związanych z szeroko pojętą problematyką historycznojęzykową i kulturową. W podobny krąg zagadnień wpisuje się umieszczony w dziale „Archiwalia” tłumaczony na angielski artykuł Bogdana Walczaka, natomiast inną, współczesną perspektywę wprowadza także prezentowany w wersji angielskiej artykuł Jacka Warchali. Dział „Polemiki” prezentuje dwa zupełnie różne teksty będące odniesieniami do współczesnych klasyfikacji semantycznych oraz do nowej dziedziny nauki, a zarazem działania praktycznego, jakim jest public relations. W dziale „Varia” znalazły się sprawozdania z konferencji zorganizowanych w Instytucie Języka Polskiego Uniwersytetu Śląskiego.

Książka „Mówimy, jak mówimy…”. Gdzie ukrywa się potoczność powstała pod auspicjami Pracowni Badań nad Potocznym Językiem Rosyjskim przy Instytucie Filologii Wschodniosłowiańskiej Uniwersytetu Gdańskiego. Czy po zapoznaniu się z rozważaniami w niej zawartymi możemy odpowiedzieć na tytułowe pytanie: Gdzie ukrywa się potoczność? Zapewne możemy, ale w sposób bardzo ogólny. Wydaje się, że potoczność znajduje się przede wszystkim w samym człowieku, w jego mentalności, która kreuje sposób widzenia i doświadczania świata, taktykę uwidocznienia siebie poprzez mniej lub więcej zakamuflowane formy wypowiedzi, a także to, jak sami do siebie, o sobie i o innych mówimy. Natomiast w sensie czysto materialnym potoczność jest ukryta w Internecie: na forach, czatach, blogach itp. Materiał tam zgromadzony stanowi bez wątpienia najbogatsze i najcenniejsze źródło przydatne do interdyscyplinarnych badań potoczności, co znalazło swój wyraz także w tej monografii.

Pomimo upływu czasu, problematyka autonomii w dydaktyce językowej nie tylko nie traci na atrakcyjności, ale staje się coraz bardziej aktualna, nie tylko dlatego, że konieczność rozwijania postaw i zachowań
autonomicznych stanowi jeden z filarów europejskie
j polityki językowej i że jest ona podkreślana w wielu oficjalnych dokumentach, ale również dlatego, że taki jest w dużej mierze wymóg otaczającej nas rzeczywistości. Trudno się bowiem nie zgodzić, że w obliczu coraz większej mobilności uczniów i studentów
czy możliwości oferowanych przez technologie komputerowo
-
informacyjne, samodzielność w nauce języka obcego, jakkolwiek nie byłaby ona definiowana, stanowi wartość samą w
sobie, umożliwiając uczącym się o wiele bardziej skuteczne funkcjonowanie w różnych kontekstach. Pomimo to, promowanie autonomii wcale
nie jest priorytetem dla wielu nauczycieli, a sami uczniowie często nie są
chętni do przejęcia odpowiedzialności za własną naukę, ograniczając się
do wykonywania tylko tych zadań, które są od nich wymagane.
Choć
przyczyn takiego stanu rzeczy jest z całą pewnością bardzo wiele, to na-
leży przypuszczać, że jedną z ważniejszych jest niedostateczna świadomość rozwiązań, pozwalających
na umiejętne powiązanie rozwijania autonomii z osiąganiem celów dydaktycznych, które byłyby zgodne z zapisami podstawy programowej i wymaganiami egzaminacyjnymi.

Monograficzne ujęcie postawy twórców wobec języka. Jest to monografia literackiej świadomości faktu, że język w pewnych sytuacjach jest po prostu bezradny.

Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego