Grao Story The book

W słynnej powieści Douglasa Adamsa Autostopem przez galaktykę po tysiącach lat zastanawiania się nad odpowiedzią na pytanie „Jaki jest sens życia?” komputer ostatecznie udziela odpowiedzi: 42. Odpowiedź na równie ważne pytanie postawione w tytule książki Zupančič zajmuje autorce nieco mniej czasu, ale może okazać się równie zaskakująca. Alenka Zupančič prowadzi nas przez psychoanalityczne i filozoficzne rozważania kwestii, czym jest seks i seksualność, z wdziękiem i korzystając obficie z popularnej literatury oraz filmu, jak na szkołę słoweńską przystało.

W sierpniu 2008 r. przedstawiciele różnych dyscyplin nauki spotkali się w Krakowie na ogólnopolskiej konferencji pt. "Etyczne i prawne granice badań naukowych", zorganizowanej przez Polskie Towarzystwo Bioetyczne we współpracy z Instytutem Filozofii UJ, a poświęconej normatywnym problemom badań naukowych, zwłaszcza w obrębie biomedycyny oraz psychologii. Obecny tom serii wydawniczej Diametros zawiera teksty wybranych referatów z tej konferencji.

Gender – najpopularniejsze słowo ostatniego sezonu 2013/2014. Dla jednych niewinne pojęcie socjologiczne, dla innych ideologia gorsza od nazizmu i komunizmu. Podobno wysadza dzieci z płci biologicznej, rozbija rodziny, niszczy podstawy cywilizacji. Ale czy rzeczywiście? Uważamy, że nie. Płci biologicznej nie da się zmienić, można ją co najwyżej skorygować. Dzięki prawu osób homoseksualnych do zakładania rodzin będzie ich jeszcze więcej. A podstawą cywilizacji jest zdolność wzajemnego zrozumienia. Ciągle wierzymy, że jest to możliwe. Dlatego wydajemy ten przewodnik. Wśród autorów m.in.: Judith Butler, Kinga Dunin, Małgorzata Fuszara, Maciej Gdula, Ewa Graczyk, Anna Grodzka, Agnieszka Graff, Ewa Łętowska, Jaś Kapela, Michael S. Kimmel, Marta Konarzewska, Lucyna Kopciewicz, Agnieszka Kościańska, Kaja Malanowska, Zuzanna Radzik, Sławomir Sierakowski, Kazimiera Szczuka.

Zebrane w tej książce felietony były ogłaszane w „Tygodniku Powszechnym” od czerwca 2007 do października 2011 roku. Zacząłem je pisać głęboko dotknięty atmosferą podejrzliwości, wprowadzoną do życia publicznego przez twórców i zwolenników IV RP. Po przejściu Prawa i Sprawiedliwości do opozycji przyglądałem się kolejnym epizodom polsko-polskich wojen i potyczek, sprawiających często wrażenie marnego widowiska. Doświadczenie niepowagi i nierealności polityki, obserwowanej z daleka, z pozycji czytelnika dzienników i tygodników, to zasadniczy temat mojej książki.

W tym numerze „Krytyki Politycznej” przyglądamy się polskiej klasie średniej. Skąd się wzięła, dokąd zmierza, a może jest tylko naszym złudzeniem? W 1993 roku socjolog Edmund Mokrzycki zauważył, że w Polsce klasa średnia jest bytem raczej ideologicznym niż empirycznym. Czy po 25 latach budowania w Polsce społeczeństwa klasy średniej byt ten stał się choć odrobinę bardziej namacalny? Jak to wygląda w porównaniu z Rosją, w której ostatni raport Banku Światowego do klasy średniej zaliczył 60% społeczeństwa (dwukrotnie więcej niż jeszcze 10 lat temu), i Stanami Zjednoczonymi, gdzie o zmierzchu klasy średniej dyskutuje się od połowy lat 70. Rozmawiamy z socjologami, antropologami kultury, śledzimy wzlot i zmierzch kariery białych skarpetek, przyglądamy się kolorowej prasie i filmom, w których znalazły się portrety polskich przedstawicieli tej klasy. Zastanawiamy się nad przyszłymi scenariuszami jej politycznych wyborów. Wśród autorów m.in. Maciej Gdula, Magdalena Szcześniak, Jakub Majmurek, Henryk Domański, Aleksandr Bikbow, Jakub Dymek, Guy Standing. Poza głównym tematem numeru przyglądamy się sytuacji w Rosji. Rosyjski artysta-aktywista Piotr Pawlieński przedstawia zapis swoich osobliwych dyskusji na temat sztuki z rosyjskim wymiarem sprawiedliwości, Jakub Majmurek pisze dziennik z podróży do Moskwy i Petersburga, a Cezary Wodziński myśli po rosyjsku o postmodernizmie. Do tego Joanna Wowrzeczka sprawdza, ile tygodniowo wydajemy na spełnianie marzeń o karierze naszych dzieci, filozof nauki Peter Gallison czyta Freuda o cenzurze, Dawid Krawczyk opisuje wyprawę na granicę „twierdzy Europa”, a Adelajda Truścińska zwiedza Pustynię Błędowską. Zapraszamy również do lektury kolejnego odcinka dziennika Cezarego Michalskiego.

Kiedy oddajemy ten numer do druku, gazety donoszą o kolejnych państwach wznoszących fizyczne lub prawne mury w obronie przed falą uchodźców. Czym jednak są biurokratyczne zasieki z przepisów lub te realne z drutu żyletkowego dla ludzi, którzy przepłynęli Morze Śródziemne na kawałku nadmuchanego kauczuku? I przede wszystkim: co wznoszenie tych zasieków oznacza dla nas, Europejczyków? Czy doświadczamy właśnie transformacji europejskich wartości? Czy te wartości, które przyświecały projektowi Unii Europejskiej – solidarność, otwartość, współpraca – ustępują właśnie miejsca innym, związanym z odradzającym się nacjonalizmem? Staramy się prześledzić najpopularniejszą trasę, którą trafiają do UE uchodźcy. Z Abdulem-Ahadem podróżujemy z Iraku na greckie wyspy i do Macedonii, z Jakubem Dymkiem sprawdzamy, jak funkcjonowało największe dzikie obozowisko uchodźców w Atenach, z Pawłem Pieniążkiem doświadczamy chaosu na granicy UE, a z Dawidem Krawczykiem słuchamy opowieści berlińskich uchodźców, którzy od lat walczą z niemieckimi władzami o godne warunki pobytu. Pokazujemy, jak wygląda sytuacja uchodźców w Polsce. Z Agatą Diduszko-Zyglewską analizujemy skuteczność polskich mechanizmów integracyjnych. Zastanawiamy się nad szeroko używanym w dyskusji o uchodźcach pojęciem „kulturowej obcości” i śledzimy stare zachodnioeuropejskie korzenie napędzającej sprzeciw wobec imigracji islamofobii polskiej prawicy. Rozmawiamy z ekspertami, dziennikarzami, uchodźcami. Poza tym przedstawiamy pierwszy polski przekład Ellis Island Georges’a Pereca, pokazujemy Króciaków, czyli ludzi odsiadujących krótkie wyroki kradzież batona lub rzucenie jabłkiem, zajmujemy się podejmującą sprawę przesiedleń po II wojnie światowej pracą Chwasty Karoliny Grzywnowicz, rozmawiamy z Anselmem Franke o globalnym Południu, a z Markiem A. Cichockim i Peterem Pomerantsevem o najbliższym nam wschodzie. Bartosz Kuźniarz opisuje śmierć liberała. Na koniec zapraszamy też do lektury dziennika Cezarego Michalskiego, tym razem to dziennik z podróży przez „zalewane falami imigrantów” Polskę i Europę, i kontynuujemy cykl Więcej Adelki Truścińskiej.