Henryk Pobożny

Akta sejmikowe są istotnym elementem w prowadzeniu badań historycznych. Chociaż wydawanie ich było postulowane już w XIX wieku, dotychczas opublikowano jedynie część akt koronnych, a w przypadku Wielkiego Księstwa Litewskiego pojawiły się dopiero pierwsze tego rodzaju edycje. Tym większe znaczenie ma niniejsza edycja akt sejmiku kowieńskiego. Zebrano i opublikowano w niej ponad dwieście dokumentów wydanych przez sejmik kowieński lub kierowanych do niego za panowania dwóch ostatnich królów. Należą do tych akt przede wszystkim kredensy dla urzędników, deputatów i posłów, instrukcje, manifesty oraz dokumenty innych rodzajów. Poruszane w nich kwestie są bardzo różnorodne i użyteczne w badaniach dotyczących historii politycznej, społecznej, gospodarczej czy kulturalnej.

Cześć, jestem Julek. Mam dwanaście lat i chciałbym mieć przyjaciela. Co prawda spędzam dużo czasu ze Słoniem i jego ekipą, ale nie zawsze dobrze się z nimi bawię. Ostatnio siłą wysłali mnie w przeszłość, żeby nauczyciel historii zapomniał o zapowiedzianym teście… Jedyny plus jest taki, że przy okazji odkryłem, co napędza latający rower, o którym marzę!

Grupka nastolatków przenosi się w czasie o prawie 1000 lat, żeby wyjaśnić, skąd się wziął przydomek króla Bolesława Krzywoustego. Odpowiedzi jest wiele, a szukając tej właściwej, uczniowie dowiedzą się również, co oznaczały postrzyżyny, kto nosił giezło, jak można było podsłuchiwać przez kamienne ściany czy kto mieszkał na podgrodziu. Dziwne? Wcale nie! W niedalekiej przyszłości nauka historii wygląda zupełnie inaczej… Szczególnie gdy nauczycielem jest pan Cebula.

Bogato ilustrowana seria "Ale historia…" z humorem przekazuje fakty historyczne i ciekawostki. W dziewiątej części przeczytacie między innymi o tym, jak wyglądały średniowieczne piekarniki, co to było myto i jak Gall Anonim przysłużył się królowi.

Po upływie ponad dwudziestu lat trzecie wydanie tej książki uwzględniać musi postęp badań dawnej kartografii obszaru Wielkiego Księstwa Litewskiego. Jej dorobek, zachowany i znany tylko fragmentarycznie, dokumentuje obszary trzech dzisiejszych państw narodowych: Litwy, Białorusi i Ukrainy, które z chwilą rozwiązania Związku Sowieckiego uzyskały własną państwowość. Powstała więc potrzeba ukazania jej tradycji. Wszystkie one ukształtowały się na dawnym, sprzed roku 1569, obszarze Wielkiego Księstwa Litewskiego.

Wydanie z roku 1989 (II) wymaga dziś rozszerzenia o obiekty nowoodkryte. Ożywienie zainteresowań dawną kartografią własnego kraju zaowocowało wieloma publikacjami: tek i albumów reprodukcji map dawnych, analitycznych ich studiów, wreszcie syntetycznych zarysów dziejów kartografii Litwy, Ukrainy i Białorusi. Odwołać się do nich wypada przy analizie materiału i opisach obiektów, wcześniej historykom kartografii nieznanych.
Dawna kartografia obszaru Europy Wschodniej objętego granicami Polski, Litwy, Białorusi i Ukrainy jest zbiorem uporządkowanych terytorialnie informacji, ważnych dla historyków tych krajów. Dotyczy to szczególnie historii regionów, kompleksów majątkowych i pojedynczych miejscowości.


Publikacja zawiera 68 stron kolorowych map i planów w formacie A4.


Publikacja powstała we współpracy z Instytutem Historii Nauki im. Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów Polskiej Akademii Nauk, Zamkiem Królewskim w Warszawie oraz Towarzystwem Naukowym Warszawskim.

Przenieś się do średniowiecznego świata Piastów, pełnego waśni i namiętności.
Przekonasz się, że począwszy od Mieszka i jego Dąbrówki do żon i nałożnic Kazimierza, historia Polski obfitowała w intrygi i rozgrywki miłosne, jakich nie powstydziliby się bohaterowie kultowej sagi „Gra o tron”.
Którego z władców na polskim tronie nazwalibyśmy dziś prawdziwym macho?
Która synowa nie przypadła do gustu królowej Jadwidze, ze względu na swoje wesołe usposobienie i upodobanie do muzyki?

W swojej najnowszej książce Iwona Kienzler – znana popularyzatorka historii i autorka bestsellerów biograficznych – przybliża nam dynastię, której nieobce były wszelkie zbrodnie i okrucieństwa, a w której kobietom spryt i determinacja przydawały się bardziej niż pochodzenie i koneksje.

Niniejszy "Poczet królów i książąt Polskich" posiada nie tylko walory poznawcze i edukacyjne, ale dzięki swej formie graficznej jest niewątpliwie źródłem doznań estetycznych. Interesującą ikonografię tworzą portrety władców, ciekawe zdjęcia oraz mapki z zaznaczeniem ważnych miejsc związanych z ich panowaniem. W procesie przyswajania wiedzy, zwłaszcza przez młodzież, ma to istotne znaczenie. Zachęcając Czytelników do lektury tej publikacji, szczególnie akcentuję sposób i język narracji, który jest jej największą wartością. Tekst zasadniczy uzupełniają liczne ciekawostki z życia i czasów poszczególnych monarchów, co znacznie wzmacnia jego przesłanie.
Prof. dr hab. Lech Wyszczelski

Roczniki czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego to jedno z najważniejszych źródeł do historii Polski średniowiecznej i jedno z najwybitniejszych dzieł średniowiecznej historiografii europejskiej. Ich autor, Jan Długosz, w 12 księgach opisał dzieje Polski począwszy od legendarnych początków naszego kraju, na 1480 roku skończywszy. W swej pracy czerpał z wielu niedostępnych dziś źródeł historycznych. Korzystał też z ustnych relacji osób uczestniczących w najważniejszych wydarzeniach wieku piętnastego np. przy opisywaniu bitwy pod Grunwaldem wykorzystał opowieści swojego ojca i stryja.

...Podjąłem się przekazać na piśmie roczniki dziejów Polski, a także innych ludów sąsiadujących z Polską, ogarnąwszy rzeczy dokonane zarówno w pokoju, jak i w wojnie, w tym celu, aby wskrzesić i uczcić w pamięci zakrzepłe i śpiące w ciemności popioły ludzkie i aby słuchaczom i czytelnikom przedstawić ich czyny; nie z zaufania w siły własnego umysłu (jest on bowiem ubogi i lichy, a do opracowania tego dzieła, w którym można rozsławić i upiększyć znakomite czyny i świetne zwycięstwa bohaterów, jest zbyt ociężały i niewystarczający) ani, aby przewyższyć sztuką pisarską proste stare opowieści, ale dlatego, ponieważ boleję, że wiele przesławnych, godnych poznania dzieł, tak czasów przeszłych, jak i naszych, idzie w wieczną niepamięć.

JAN DŁUGOSZ


Jan Długosz (1415–1480) nazywany jest „ojcem polskiej historiografii”. Był kanonikiem krakowskim, sekretarzem Zbigniewa Oleśnickiego, potem współpracownikiem króla Kazimierza Jagiellończyka i wychowawcą jego synów. Stworzył m.in. Kroniki czyli roczniki sławnego Królestwa Polskiego i Banderia prutenorum, w którym zamieścił wizerunki chorągwi zdobytych na Krzyżakach w czasie bitwy pod Grunwaldem.