Higieniści Z dziejów eugeniki

Szpital Bellevue w nowojorskiej East Side zajmował niegdyś barwne i przerażające miejsce w powszechnej wyobraźni jako zbiorowisko zmasakrowanych ofiar przestępstw, zaciekłych psychopatów, oszalałych z bólu i cierpiących na egzotyczne choroby pacjentów. Wiele lat później stał się inspiracją dla serialu nakręconego przez Netflix „Szpital New Amsterdam”. David Oshinsky, amerykański badacz historii i laureat nagrody Pulitzera, przedstawia fascynującą historię kultowego nowojorskiego szpitala publicznego, która odzwierciedla jednocześnie rozwój medycyny. Przez niemal trzysta lat żadna epidemia, żadna katastrofa i żaden postęp w medycynie nie omijał Bellevue. Leczono w nim tysiące żołnierzy wojny secesyjnej, tam utworzono zalążek pogotowia ratunkowego i zorganizowano pierwszą szkołę pielęgniarską dla kobiet. To szpital Bellevue spopularyzował fotografię medyczną i leczenie psychiatryczne oraz zachęcił Nowy Jork do podejmowania zintegrowanych działań w dziedzinie zdrowia publicznego. Ostatnie dekady XX wieku przyniosły szerzącą się przestępczość, narkomanię i bezdomność – problemy, które postawiły pod znakiem zapytania przetrwanie szpitala publicznego. Dopiero kryzys AIDS ugruntował trwałą pozycję Bellevue jako największego gwaranta bezpieczeństwa w Nowym Jorku, kultowego szpitala ostatniej szansy.

Najbardziej kontrowersyjna książka Jürgena Thorwalda.
Zanim ginekologia stała się tym, co znamy dziś, trwał horror.
Lekarze, czy jak ich nazywano „rzeźnicy”, prześcigali się, kto szybciej wytnie macicę, odbierze poród kleszczami czy usunie torbiel. Z biegiem czasu okazało się, że wzbudzające zachwyt operacje chirurgiczne i sprawne posługiwanie się skalpelem bardziej służyły sławie ginekologów niż zdrowiu pacjentek, które zbyt często kończyły na cmentarzu. Gdy pojawiali się lekarze chcący ulżyć pacjentkom, stawali się tematem kpin, tracili prawo wykonywania zawodu, a nawet trafiali przed sąd. Innych chciano wieszać. Konserwatyści wołali, że kobieta ma rodzić w bólu, bo tak napisano w Biblii. I że badanie lekarskie powinno być przyzwoite. Prekursorom nowoczesnej diagnostyki nie było łatwo.
Jürgen Thorwald opisuje tych, dzięki którym udało się zmniejszyć śmiertelność rodzących, a także tych, dzięki którym badanie lekarskie nie kończyło się powikłaniami i stanem zapalnym, oraz tych, dzięki którym mamy dziś całą gamę środków antykoncepcyjnych.
Thorwald znów serwuje fascynującą opowieść o historii medycyny. Z niezwykłą precyzją opisuje rozwój metod i narzędzi chirurgicznych niezbędnych do leczenia najbardziej intymnej części ciała kobiety. Autor niejednokrotnie przełamuje wstydliwe tabu i odkrywa pilnie strzeżone tajemnice.
Jürgen Thorwald (1915–2006) – niemiecki pisarz, dziennikarz i historyk, szczególnie znany z książek opisujących historię medycyny sądowej i II wojny światowej. Autor takich bestsellerów jak Stulecie chirurgów, Triumf chirurgów, Dawna medycyna, jej tajemnice i potęga, Stulecie detektywów, Godzina detektywów, Pacjenci czy Męska plaga.

Wspomnienia lekarza, który przez siedem lat pracował w Wielkiej Brytanii, w angielskich szpitalach prywatnych, państwowych (NHS), a także w polskich przychodniach. W książce tej opisuje, jak wygląda życie na emigracji. Wyjaśnia wiele różnic i obala panujące w Polsce mity na temat Wysp. Ta opowieść jest kopalnią wiedzy o Anglii. Choć napisana lekko i z humorem, skłania Czytelnika do głębokich refleksji. Książka została wyróżniona przez Naczelną Izbę Lekarską w Warszawie. II wydanie książki zostało poszerzone o Suplement oraz 8-stronicową wkładkę ze zdjęciami

Geneza wielu nazw i terminów naukowych bywa dziwna, zaskakująca i nie zawsze zgodna z regułami logiki. Czasem nadanie nazwy jest wynikiem luźnych skojarzeń ich twórców (choć później jej pochodzenie częstokroć bywa tłumaczone z całą powagą aparatu naukowego). Powstawanie nazwy naukowej dość często jest wynikiem przypadkowego zdarzenia, jakiejś rozmowy, spotkania, skojarzenia, które później staje się (lub nie) tematem anegdoty (lub chwilowej informacji zaszytej gdzieś w internecie), a nie przedmiotem rozprawy fachowej mającej mniej lub bardziej trwałe miejsce w zasobach bibliotek naukowych świata. Z drugiej strony wiele nazw, zwłaszcza nazw gatunkowych organizmów chorobotwórczych, zawiera w sobie najbardziej lapidarną charakterystykę ich najważniejszych cech i właściwości. Utworzenie niniejszego słownika miało na celu, m.in. zebranie tego typu informacji, co jest coraz częściej określane mianem historii mówionej. Autor słownika miał na celu zgrupowanie tego rodzaju danych z rozmaitych, rozproszonych miejsc, jednak z ograniczeniem ich krytycznej analizy. Informacje na ten temat są coraz mniej dostępne, gdyż nowoczesne podręczniki medyczne (w przeciwieństwie do dawniej publikowanych) zwykle pomijają opisy dziejów kształtowania się danego pojęcia medycznego czy zjawiska patologicznego. Mamy więc nadzieję, że książka ta przypomni Czytelnikom otoczenie kulturowe, cywilizacyjne, konteksty historyczne i interdyscyplinarność zjawiska nazywanego postępem medycyny, tj. okoliczności, o których obecnie często się zapomina, akcentując wyłącznie aspekty wąsko pojętej biologii i techniki.
Bardzo często zjawisko, struktura czy schorzenie było pierwotnie opisywane przez odkrywców pod inną nazwą niż obecna, która rozpowszechniła się później. Dlatego też w słowniku podano i odróżniono - jeśli było to możliwe - kto i kiedy po raz pierwszy odkrył i opisał dany fakt, a kto i kiedy wprowadził omawiany termin (wraz z podaniem narodowości i specjalności badawczej, a także dat urodzin i śmierci).
Słownik został podzielony na dwie części. W pierwszej podano nazwy określeń medycznych, nazwy jednostek chorobowych uzupełnionych (tam, gdzie znaleziono dane źródłowe lub dane z opracowań naukowych lub encyklopedyczno-słownikowych) o informacje dotyczące kształtowania się danego pojęcia, daty i nazwiska badaczy, którzy wprowadzili do obiegu światowego określoną nazwę i pojęcie itp. Drugą część książki stanowi angielski i polski indeks haseł, mający ułatwić wyszukiwanie objaśnień Czytelnikom mniej zaznajomionym z łacińską terminologią medyczną.
Kolejność haseł wyznacza porządek alfabetyczny nazw łacińskich. Nazwy łacińskie są zgodne z ich pisownią we współczesnych medycznych słownikach łacińskich, jednakże z zachowaniem pisowni dyftongów, które w niektórych słownikach są upraszczane. Jeśli udało się znaleźć korzenie etymologiczne danej nazwy, sięgające języków wymarłych, brzmienie hipotetycznego tematu wyrazowego oznaczono znakiem *.

Profesor Andrzej Szczeklik to lekarz legenda. Humanista o niewiarygodnej erudycji, który podniósł medycynę do rangi sztuki. Leczył najwybitniejszych polskich pisarzy i artystów: Lema, Miłosza, Szymborską, Wajdę, Tischnera, Mrożka. Znany z gry na fortepianie w Piwnicy pod Baranami i z brawurowej jazdy na nartach, był jedną z najbarwniejszych postaci Krakowa. Jego błyskotliwe książki o medycynie: Katharsis, Kore i Nieśmiertelność, stały się bestsellerami nie tylko w Polsce. „Słuch absolutny” pomaga zrozumieć, skąd biorą się ludzie wyjątkowi, jak wielkiej pracy i pasji wymaga zrealizowanie marzeń. W rozmowie z wydawcą i przyjacielem Jerzym Illgiem profesor Szczeklik opowiada o swoim dzieciństwie, domu, mistrzach i najważniejszych lekturach, etapach kariery i przygodach na zagranicznych stażach. Snuje opowieść o zaangażowaniu w Solidarność i represjach w stanie wojennym, spotkaniach z papieżem, wyprawach w ukochane góry – a także o sztuce medycznej syberyjskich szamanów, egipskiej Księdze Umarłych i „prometejskim śnie medycyny”: odwiecznym marzeniu człowieka o nieśmiertelności. W książce znajdują się niepublikowane wcześniej zdjęcia z prywatnego archiwum rodziny Szczeklików.

Świat nie może zapomnieć o ich historii
Halina i Władysław Szpilmanowie. Ona była córką polskiego rewolucjonisty, właśnie rozpoczęła studia medyczne. On, syn zasymilowanych Żydów, był uznanym pianistą. Po raz pierwszy spotkali się w 1948 r. na dansingu w Krynicy. Nie zamienili wtedy ze sobą ani słowa. Kiedy zobaczyli się rok później w tym samym miejscu, on był już pewien, że powinna zostać jego żoną. Dzieliły ich pochodzenie, wiek, przeżycia wojenne. Połączyła wielka miłość. Jak silna jest w człowieku wola przetrwania? Czy sztuka może pomóc przetrwać
koszmar okupacji? Jak bardzo wojna zmienia ludzi? Ile można poświęcić dla miłości? Ostatnia rozmowa, której przed śmiercią udzieliła Halina Szpilman, pokazuje nie tylko prywatne życie jednego z najwybitniejszych polskich kompozytorów, ale także historię jego żony, wybitnej lekarki, zaangażowanej działaczki, kobiety walczącej o prawa człowieka.
Intymna opowieść o życiu pełnym pasji, muzyki i miłości
Jej ojciec, Józef Grzecznarowski, był towarzyszem Piłsudskiego w walce o niepodległość; jej mąż, Władysław Szpilman, był znanym kompozytorem i pianistą. Dużo o nich we wspomnieniach Haliny Szpilmanowej. Ale najwięcej dowiadujemy się o samej Autorce. Była świetną lekarką, znakomitym diagnostą, ukochaną przez
pacjentów. Osobą wyjątkowo ciepłą i życzliwą ludziom, o wszechstronnych zainteresowaniach. Rzadko spotykany wdzięk i urok.

Marian Turski, publicysta, kierownik działu historycznego tygodnika „Polityka” W rozmowie Filipa Mazurczaka Halina Szpilman jest nie tylko żoną tytułowego pianisty z filmu Romana Polańskiego, ale także autonomicznym świadkiem historii. Ta książka jest jak dobra muzyka. Zaskakuje, chwyta za serce, daje nadzieję.
Łukasz Maciejewski, dziennikarz, krytyk filmowy i teatralny