Historia administracji i myśli administracyjnej

Monografia mimo historycznego aspektu zawiera szereg odniesień do współczesnych instytucji prawa administracyjnego. Współczesne rozwiązania normatywne w zakresie organizacji i funkcjonowania administracji zespolonej wprost nawiązują do dorobku myśli prawniczej Drugiej Rzeczpospolitej. Koronnym przykładem są ustawy ustrojowe, które używały pojęcia „administracja ogólna” –ustawa z dnia 22 marca 1990 r. o terenowych organach rządowej administracji ogólnej, czy ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o administracji rządowej w województwie. Świadczy to o aktualności problematyki będącej osnową niniejszej monografii. W szczególności należy zwrócić uwagę na zasadę zespolenia i dekoncentracji administracji publicznej, czy myśl prawniczą dotyczącą podziału administracyjnego państwa w okresie międzywojennym. Stanowią one świadectwo aktualności doktryny ustrojowego prawa administracyjnego Polski międzywojennej w obowiązującym systemie zespolonej administracji wojewódzkiej i powiatowej.

Książka jest adresowana do pracowników naukowych, studentów, urzędników rządowej administracji terytorialnej.

Publikacja ukazuje administrację publiczną – czy to w ujęciu funkcjonalnym, czy instytucjonalnym – w szerokim, wielowymiarowym otoczeniu. Składają się nań przede wszystkim polityka, ale także prawo, gospodarka, społeczeństwo, czy kultura. Choć autorami recenzowanej pracy są zarówno prawnicy, jak i politolodzy, dominuje w niej perspektywa politologiczna, stanowiąca istotny wkład w rozwój badań nad administracją publiczną. Widoczne jest w podręczniku połączenie refleksji teoretycznej z analizą konkretnych rozwiązań normatywnych i praktyk wyznaczających model administracji publicznej w Polsce. W rezultacie czytelnik otrzymuje usystematyzowaną wiedzę o teoretycznych ujęciach administracji politycznej, tak w nauce europejskiej, jak i amerykańskiej, oraz o ich odzwierciedleniu w empirii. Publikacja ukazuje złożoność i wieloaspektowość problematyki, wyjaśnia pojęcia bliskoznaczne i trafnie wiąże podejście normatywne z empirycznym. Przedstawia całościowo aktualny stan administracji publicznej w Polsce, charakteryzuje jej ewolucję po 1989 roku (odwołując się niekiedy do doświadczeń wcześniejszych) i zarysowuje kierunki jej modyfikacji w przyszłości. Na oddawany do rąk Czytelnika podręcznik złożyły się zagadnienia kluczowe dla nauki o administracji, wzbogacone o treści, które są ważne biorąc pod uwagę przygotowanie do pracy zawodowej przyszłych absolwentów nauk politycznych i kierunków pokrewnych. Zawarto w niej zarówno uniwersalne treści, jak i odwołania do spraw bieżących, których podjęcie uznano za konieczne w kształceniu studentów kierunków społecznych na wszystkich poziomach studiów. Podręcznik był pisany z myślą o studentach, stąd też liczne przykłady oraz zestawienia mające na celu przybliżenie funkcjonowania administracji publicznej. Mają one w zamyśle autorów pomóc w poznaniu, zrozumieniu i przyswojeniu zagadnień związanych z funkcjonowaniem współczesnej administracji publicznej.

Nie ma większego mitu w polskiej debacie publicznej niż ten, że samorządność nam się udała. Wystarczy jednak spędzić trochę czasu przyglądając się działalności władzy na szczeblu lokalnym, żeby zacząć dostrzegać macki miejscowej ośmiornicy jak również zmowę milczenia nad jej prawdziwym działaniem. Robi się ciekawie. Andrzej Andrysiak po wielu latach pracy w naczelnych mediach stolicy, został wydawcą tygodnika „Gazeta Radomszczańska”. W Lokalsach odmalowuje niepowtarzalny koloryt Polski prowincjonalnej. Z gracją i dociekliwością opisuje układy i układziki, przekręty i zamiatanie sprawa pod dywan, niskie motywacje polityków, łamanie kręgosłupów oraz mechanizmy rządzące samorządem. To z jednej strony opowieść o małych ludziach w małej polityce, z drugiej historia prowincjonalnego miasta, ale z trzeciej – uniwersalna historia Polski lokalnej. A pod tym wszystkim skrywa się żydowski trup w postaci mienia nigdy nie oddanego prawowitym spadkobiercom.

Książka jest wynikiem aktywności badawczej pracowników Wydziału Nauk Ekonomicznych i Prawnych Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach oraz doktorantów i pracowników innych uczelni współpracujących z tym Wydziałem. Autorów łączą wspólne zainteresowania badawcze koncentrujące się wokół poszukiwania nowych modeli racjonalnego zarządzania w sektorze publicznym. Monografia ma wymiar ponadlokalny, mimo że odnosi się do samorządów gminnych. Poruszane problemy cechuje interdyscyplinarność wyrażająca się w budowaniu opisu badanej rzeczywistości z różnych perspektyw badawczych. Poszczególne części opracowania obejmują zagadnienia zarówno z obszaru prawa wyborczego i zarządzania finansami, jak również problematykę zjawisk patologicznych w funkcjonowaniu jednostek organizacyjnych wykonujących zadania samorządów gminnych.

Książka zainteresuje studentów oraz działaczy samorządowych, a także decydentów i osoby mające wpływ na kształtowanie prawnego modelu samorządu gminnego.

W ciągu ostatnich kilkunastu lat sektor publiczny, w tym samorząd terytorialny, przechodzi zasadnicze przeobrażenia. W ich wyniku tradycyjnie rozumiana administracja publiczna, kojarzona głównie z naukami prawnymi, staje się także ważną dziedziną dla ekonomistów, specjalistów od zarządzania, a także w coraz większym stopniu politologów i socjologów. Tym samym do sektora publicznego przenikają rozwiązania, które oparte są na negocjacjach, aktywnym udziale społeczności lokalnych, nowych modelach instytucjonalnych realizacji zadań publicznych. Zarządzanie sieciowe, administracja responsywna, partycypacja społeczna, współtworzenie usług publicznych to tylko pewne z pojęć, które na trwałe wpisały się w debatę nad administracją publiczną. Celem książki jest przedstawienie uwarunkowań organizacyjno-prawnych, ale i funkcjonowania jednostek samorządu terytorialnego w nowej rzeczywistości społeczno-gospodarczej. Autorzy przedstawili problematykę funkcjonowania administracji samorządowej w nowym kontekście zwracając uwagę na takie zagadnienia, jak:
• relacje rządowo-samorządowe,
• metropolie jako szczególne jednostki samorządu terytorialnego,
• nowe narzędzia zarządzania publicznego stosowane w praktyce funkcjonowania jednostek samorządu terytorialnego,
• ustrój poszczególnych stopni jednostek samorządu terytorialnego,
• krajowa i międzynarodowa współpraca jednostek samorządowych.

W książce przedstawiono badania ilościowe i jakościowe w obszarze zarządzania aktywami i pasywami jednostki samorządu terytorialnego oraz autorskie koncepcje zarządzania majątkiem i długiem lokalnym. W publikacji zaprezentowano m.in. analizę rozwiązań międzynarodowych i polskich w oparciu o badania statystyczne, ankietowe i studia przypadków, oddzielną prezentację koncepcji zarządzania majątkiem komunalnym oraz zarządzania długiem lokalnym, a także propozycję zintegrowanego podejścia do zarządzania aktywami i pasywami podsektora samorządowego w Polsce w oparciu o koncepcję ALM.