Historia Białorusi XX-XXI wieku

Autorzy przedstawiają dzieje Białorusi od czasów najdawniejszych do 1991 roku, kiedy to na mapie świata pojawiło się niezależne państwo białoruskie. Celem ich publikacji jest przybliżenie polskiemu czytelnikowi historii ziem białoruskich w aspekcie politycznym, etnicznym, kulturowym i ekonomicznym. Uwadze autorów nie uszły także kwestie sporne, budzące niesłabnące zainteresowanie w Polsce i Białorusi. Novum tej publikacji polega na zamyśle jej budowy. W prezentowaniu wydarzeń historycznych autorzy odstąpili od tradycyjnego i najbardziej rozpowszechnionego w literaturze przedmiotu układu chronologicznego. Mając świadomość złożoności kwestii poruszanych w pracy, zdecydowali się na zastosowanie układu rzeczowego (problemowego), który umożliwia bardziej szczegółowe ukazanie faktów i ich analizę. Monografia jest adresowana zarówno do przedstawicieli społeczności akademickiej, jak i wszystkich zainteresowanych historią naszego wschodniego sąsiada.

The History of Belarus Since the Earliest Times to 1991

The History of Belarus since the formation of the statehood until 1991, when an independent Belarussian state appeared on the map of the world. The authors present the history of Belarussian lands in political, ethnic, cultural and economic aspects, referring to contentious issues which arouse considerable interest in Poland and in Belarus.

Ayaan Hirsi Ali is one of today's most admired and controversial political figures. She burst into international headlines following the murder of Theo van Gogh by an Islamist who threatened she would be next. An international bestseller, her life story Infidel shows the coming of age of this elegant, distinguished -- and sometimes reviled -- political superstar and champion of free speech. Ultimately a celebration of triumph over adversity, Hirsi Ali's story tells how a bright, curious, dutiful little girl evolves into a pioneering freedom fighter. As Western governments struggle to balance democratic ideals with religious pressures, no other book could be more timely, or more significant.

Na kartach książki Jak zostać tygrysem Europy Magdaleny Spendel Czytelnik odkryje historię niewielkiego narodu, który doświadczony latami okupacji dostał szansę na suwerenność i... genialnie tę szansę wykorzystał! Estończycy zdecydowali się wybrać jedną spójną drogę, której trzymali się bezkompromisowo. Okres lat dziewięćdziesiątych charakteryzował się zróżnicowanymi reformami we wszystkich krajach postsocjalistycznych, lecz to właśnie estońska transformacja otrzymała miano cudu gospodarczego. Okazuje się, że sukces był możliwy tylko dzięki radykalnemu zerwaniu z socjalizmem. W praktyce polegało to na tym, że już na początku rząd Estonii musiał zdecydować o cięciu wydatków budżetowych do takiego poziomu, aby zrównały się one z przychodami. Jak słusznie zauważyła Autorka „nie można przecież wydawać pieniędzy, których nie ma, prawda?” Spendel spostrzegła, że „oznaczało to walkę z całą paletą subsydiów, dofinansowań, świadczeń i – co najtrudniejsze – z roszczeniową mentalnością społeczeństwa”. Estończycy wyszli z tej walki zwycięsko. Obecnie Estonia jest jednym z najmniej zadłużonych krajów na świecie i cieszy się rewelacyjnie prosperującą gospodarką. Książka Jak zostać tygrysem Europy jest kolejną publikacją PAFERE wydaną w ramach serii „Biblioteka Rządzących i Rządzonych”. To kopalnia wiedzy o gospodarce Estonii, której mieszkańcy dokonali niemożliwego. Uwolnienie się z pajęczyny ZSRR było zaledwie początkiem ciężkiej przeprawy Estończyków ku wolności. Magdalena Spendel, autorka i absolwentka ekonomii na Uniwersytecie Wrocławskim – ma już za sobą kilka publikacji naukowych. W trakcie studiów zainteresowała się nie tylko procesami transformacji gospodarczej, lecz także kryzysem gospodarczym strefy euro oraz teorią ekonomii, w szczególności szkołą austriacką. Popiera szerzenie wolności gospodarczej, dlatego zainteresował ją wyjątkowy przypadek zmian, które zaszły w Estonii. Przeprowadzone tam reformy były jednymi z najbardziej radykalnych spośród byłych krajów radzieckich. Autorka przybliża sukces gospodarczy Estonii przystępnym – także dla laików – językiem, popierając opowieść o cudzie tego kraju szeregiem konkretnych przykładów. To wręcz swoisty podręcznik ekonomii, dostarczający bardzo praktycznej wiedzy. O niezwykłej wartości publikacji świadczy również fakt, że przedmowę do książki Jak zostać tygrysem Europy napisał sam Mart Laar, autor wolnorynkowych reform i dwukrotny premier Estonii. UWAGA! Książka dwujęzyczna (j. polski i j. angielski)

„Pepiki” to opowieści o ludziach. O ich losach, często tragicznych, ale także o wielkich zwycięstwach. Obok sławnych Czechów, takich jak pisarz Karel Čapek czy urodzony w Karlowych Warach Karl Hermann Frank, hitlerowski zarządca Protektoratu Czech i Moraw, poznajemy postaci mniej znane: amerykańską żonę pierwszego prezydenta Czechosłowacji, astronoma, który walczył o utworzenie wspólnego państwa Czechów i Słowaków, księdza-prezydenta oskarżonego o współudział w ludobójstwie, czeskiego pilota z Dywizjonu 303 i wiele innych osób, ważnych dla historii nie tylko Czech, ale całej Europy.

„Drugie wydanie „Pepików” zostało wzbogacone o sześć nowych rozdziałów. Po co? Aby ten „czechosłowacki elementarz” dla Polaków jeszcze bardziej skomplikować i nadwątlić przekonanie, że na południe od Polski żyje się spokojnie, a historia nie pisała tam nigdy tragicznych scenariuszy.” Mariusz Surosz

Opisywane tutaj, tak bardzo różniące się między sobą węgierskie władze i reżimy w ostatnim półtora stuleciu odmiennie interpretowały interesy państwa i jego rację stanu. Najczęściej robiły to z konieczności opartej na związku z innymi, silniejszymi graczami, zmuszającymi Węgrów do podporządkowania się. Podejście do Trianon polegające na wyrażaniu protestu przeciwko dyktatowi mocarstw jest tu symboliczne. W epoce Horthyego postawiono je na samym piedestale jako najważniejszy priorytet całej polityki państwa, wręcz rację stanu. Potem natomiast, w czasach dyktatury i realnego socjalizmu, z powodów ideologicznych i pod naciskiem Wielkiego Brata z Moskwy zupełnie zdjęto to bolesne zagadnienie z porządku dnia.

Dopiero wraz z Systemem Orbána wahadło wróciło do wyjściowego, przedwojennego stanu (nawet jeśli nie tak mocno i wyraziście jak poprzednio). W kwestii odpowiedzialności za Trianon ścierają się na Węgrzech i w całej węgierskiej diasporze dwie zupełnie odmienne koncepcje i szkoły myślenia. Pierwsza, popularna w epoce Horthyego, która teraz z całą mocą powróciła do oficjalnego dyskursu, mówi o dyktacie mocarstw i wynikającej stąd klęsce Węgrów, poszatkowanych i poćwiartowanych z woli obcych…. Natomiast koncepcja druga doszukuje się przyczyn tej klęski nie tyle u innych, co przede wszystkim u siebie.

Prof. Bogdan Góralczyk

politolog i sinolog z wykształcenia, hungarysta z zamiłowania. Profesor i dyrektor Centrum Europejskiego Uniwersytetu Warszawskiego w kadencji 2016–2020. Były ambasador w państwach Azji Południowo-Wschodniej. W latach 1991–1998 przebywał na placówce na Węgrzech. Efektem tego pobytu była książka wydana po polsku i węgiersku. Jest mocno po-wiązany z Węgrami, gdzie często i regularnie jeździ, a także pojawia się na konferencjach i w tamtejszych mediach. Bardzo dużo publikuje, specjalizując się – oprócz węgierskiej – w tematyce azjatyckiej, a zwłaszcza Chin, oraz międzynarodowej i globalnej, w tym kwestiach nowego ładu światowego i wyzwań globalnych. Ostatnio w Wydawnictwie Akademickim DIALOG wydał obszerny tom Wielki Renesans. Chińska transformacja i jej konsekwencje (Warszawa 2018). Niniejsza praca powstała na stulecie podpisania, tak bolesnego dla Węgrów, traktatu z Trianon (1920).