Historia polityczna Polski 1989-2023

W 1989 roku na oczach zdumionego świata zawalił się system komunistyczny. Od rozpoczęcia rokowań Okrągłego Stołu w Polsce w lutym, aż po rozstrzelanie Eleny i Nicolae Ceauşescu w grudniu – Europa Środkowa i Wschodnia przeszła przez burzliwy, choć wyjątkowo mało krwawy proces wyzwalania się spod reżimu komunistycznego (totalitarnego). Dziś, ponad 30 lat po tamtych wydarzeniach, wydaje się, iż perspektywa jest wystarczająco odległa, by bez emocji prowadzić badania porównawcze.
Główne wydarzenia omawiane i analizowane przez autorów książki działy się jesienią 1989 roku. Zbiorowymi aktorami tych wydarzeń były niewątpliwie narody wybijające się na niepodległość po 45 latach zniewolenia. Rozważania dotyczące każdego z omawianych państw zostały podzielone na trzy zasadnicze bloki – ostatnie lata komunizmu, bezpośredni proces upadku reżimu oraz efekty tego procesu z perspektywy 30 lat.
W literaturze przedmiotu można się spotkać z wieloma interpretacjami natury przemian 1989 roku oraz następujących później. Badacze zastanawiali się i spierali, ile było w tym elementów reformy, ile rewolucji, a ile jeszcze innych czynników ? globalizacji, wpływu zagranicy czy wymiany pokoleniowej. W jakim stopniu były to zmiany polityczne, w jakim gospodarcze, a w jakim społeczne. Wydaje się, że wydarzenia z 1989 roku były połączeniem wszystkich powyższych elementów, które różnie się rozkładały w zależności od lokalnych uwarunkowań.

Książka jest dokładnie taka jak autor – zarówno ekscentryczna i niepokorna, jak i szczera i nieprzyzwoita.
Artur Krasicki – bliźniak, rocznik 1970, urodzony w Przemyślu. Wolny strzelec, dziennikarz, miłośnik przedwojennych i gadzinowych polskojęzycznych czasopism. Publikował m.in. w „Na przełaj”, „Mać Pariadce”, „Lampie i Iskrze Bożej”, „Machinie”, „Maxie”, krakowskim „Przekroju” i „Fakcie”.
Autor głośnego Wal pókiś młody (Pink Service, 1993), skandalizujących Bajeczek („Lampa i Iskra Boża”, 1995), tomiku poezji Trzydzieści trzy (Unternet, 2003) oraz sztuki Jedno słowo (2005).

Wydział Spraw Otwartych i Niewyjaśnionych to ostatnia szansa na ujęcie sprawców, zanim zbrodnia się przedawni. Praca policjantów z Archiwum X to nie tylko spektakularne sukcesy, jak odzyskanie skradzionego obrazu Moneta czy wyrok skazujący dla potrójnego zabójcy z Opola Lubelskiego, ale też porażki jak ta, gdy mimo dowodów nie udało się zatrzymać mordercy recepcjonistki hotelu w Jaśle. Czy istnieje zbrodnia doskonała? Dlaczego nie wszystkich zbrodniarzy udaje się złapać? Tomasz Kin Dziennikarz i autor. Redaktor naczelny Exklusiv. Twórca pierwszego radiowego talk-show „7 Grzechów Głównych” – Antyradio i „Rezerwat” – radio PIN. Przez 4 lata lat w radiowej suterenie przesłuchiwał najgłośniejszych twórców muzyki niezależnej, tworząc pionierską audycję z muzyka na żywo – radio Roxy. Przez 9 lat prowadzący programy w TVN Style i TVN Warszawa. W 2016 objechał świat, by spotkać się z polskimi emigrantami w dokumentalnym 10 odcinkowym cyklu „Sukces Nie Zna Granic”. Miłośnik wywiadów z niezwykłymi postaciami życia publicznego. Pisał felietony do Razem, Wprost i Zwierciadła.

Wydarzenia kryzysu ukraińskiego stanowiły dla wielu zaskoczenie. Inni natomiast, wieszcząc upadek „jednobiegunowej chwili”, interpretowali je jako konieczność wynikającą z odwiecznej rywalizacji mocarstw. Bez wątpienia jednak kryzys ukraiński przyczynił się do przeobrażenia status quo bezpieczeństwa Europy Środkowo-Wschodniej, a zmianami tymi w znacznym stopniu została objęta również Polska. Autor poprzez chłodną analizę zakotwiczoną w teorii realizmu strukturalnego i opierającą się o założenia geopolityczne ukazuje, w jaki sposób wydarzenia zza naszej wschodniej granicy wpłynęły na bezpieczeństwo Polski. Publikacja ta jest wnikliwą interpretacją polityki zagranicznej Polski kreowanej w obliczu kryzysu ukraińskiego, a także regionalnej gry interesów mocarstw. Od rewolucji Euromajdanu, poprzez aneksję Krymu i destabilizację wschodniej Ukrainy, aż do zamrożenia konfliktu autor przybliża czytelnikowi skomplikowany przebieg kryzysu, osadzając go w kontekście bezpieczeństwa Polski, wraz z rywalizacją zachodnio-rosyjską w tle.

Skąd wziął się plan Balcerowicza? Czy w 1989 r. można było wybrać inną drogę transformacji ekonomicznej? Kto wchodził w skład zespołu zmieniającego polską gospodarkę socjalistyczną w rynkową? Dlaczego w 1990 r. tak istotna okazała się cena jaj na targu w Lublinie? Kto pierwszy zakrzyknął „Balcerowicz musi odejść!”?

Odpowiedź na te i inne pytania można znaleźć w książce „Dylematy. Intelektualna historia reform Balcerowicza”. To zapis relacji złożonych przez pierwszego i ósmego ministra finansów III Rzeczpospolitej Leszka Balcerowicza oraz grupę jego najbliższych współpracowników. Relacje te zostały wzbogacone o liczne komentarze historyczne, pokazujące kontekst opisywanych wydarzeń. Książka jest efektem projektu naukowo-dokumentacyjnego, prowadzonego przez zespół Katedry Historii Gospodarczej i Społecznej Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie.

Współwydawca: Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

Od 1990 roku jest realizowana w Polsce modernizacja gospodarki oparta na zewnętrznym transferze technologii, europocentrycznym sposobie kreowania i uzasadniania wiedzy, rządzenia i zarządzania.
W XXI wieku nie powinno być krajów biednych, rządzonych bez odpowiedniej wiedzy i rozsądku.
Modernizacja Polski i jej regionów będzie ostatecznie zależeć od tego, czy społeczeństwo obywatelskie potrafi zmobilizować elity polityczne do reform na rzecz racjonalnego państwa.