Historia pracy. Nowe dzieje ludzkości

„Cywilizacja żydowska” to rozwinięcie rozważań zarysowanych w książce „O wielości cywilizacji”, w której autor przedstawia swoje teorie i metody badawcze. To szczegółowa charakterystyka społeczności sakralnej, zbudowanej wokół religii i rozwijanej przez komentarze do pierwotnych tekstów religijnych. Jest jedną z najdokładniej opisanych przez Konecznego cywilizacji (obok bizantyńskiej i łacińskiej). Dzieła tego nie opublikowano za życia autora. Pozostawione w rękopisie, po raz pierwszy wydano drukiem w 1974 roku w Londynie.

Prof. Feliks Koneczny - wybitny historyk i historiozof, krytyk teatralny, a także bibliotekarz i dziennikarz, twórca oryginalnej koncepcji cywilizacji. Badał archiwa watykańskie, pracował w Archiwum Akademii Umiejętności, bibliotekach Akademii Umiejętności oraz Uniwersytetu Jagiellońskiego. Przez szereg lat był wykładowcą Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, gdzie uzyskał tytuł profesora. Był autorem niezliczonych publikacji naukowych, artykułów oraz książek z zakresu historii, historiozofii, historii i teorii prawa, administracji i samorządu.

Każdy z nas ma swoją pamięć – to dzięki niej wiemy, kim jesteśmy. Ale czy istnieje jakieś My, które swoją tożsamość również buduje na pamięci? A jeśli tak, to czy pamięć owego My, pamięć zbiorowa, składa się z pamięci indywidualnych, autobiograficznych?
To byłoby zbyt proste. Tak jak zbiorowość nie jest wyłącznie sumą jednostek, tak samo pamięć zbiorowa nie może być sumą jednostkowych pamięci. Istnieją wprawdzie pewne analogie, lecz mogą one posłużyć tylko jako wskazówki do badania tego złożonego zjawiska, interesującego zarówno dla psychologów, jak i dla historyków, antropologów, socjologów czy literaturoznawców.
Zagadnienie pamięci zbiorowej ma więc charakter interdyscyplinarny. Przedstawiciele różnych dziedzin szukają odpowiedzi na pytanie, co owa pamięć zawiera, jakie informacje trafiają do jej zasobów, a jakie z niej znikają – lub są wymazywane. Z pamięcią zbiorową łączą się bowiem pewne procesy: jej formowania, zniekształcania, a nawet zawłaszczania.
To, do jakiej pamięci się odwołujemy – czy tej, która gloryfikuje naszą przeszłość, celebruje męczeństwo i chwali dokonania, czy może tej, w której obraz naszej wspólnoty jest nieco mniej idealizowany – wywiera istotny wpływ na to, jak traktujemy samych siebie, a także innych ludzi, tych, którzy tworzą odrębne zbiorowości. Znacząco wpłynie też na naszą przyszłość, którą dopiero zbudujemy.
Książka Tomasza Maruszewskiego jest cennym źródłem wiedzy psychologicznej nie tylko o tym, jak tworzy się i jak funkcjonuje pamięć zbiorowa, lecz przede wszystkim o tym, w jaki sposób jest użytkowana w społecznej codzienności. Ma to szczególne znaczenie w społeczeństwach trapionych przez konflikty światopoglądowe czy polityczne, bo skonfliktowane strony tworzą odmienne wersje zbiorowej pamięci dotyczącej tych samych faktów, zdarzeń czy idei. Zrozumienie istoty wielu konfliktów społecznych jest tym samym niemożliwe bez rekonstrukcji różnych wersji pamięci zbiorowej.
Z recenzji Wiesława Łukaszewskiego
Książka podejmuje ważne zagadnienie relacji między pamięcią jednostki, zwłaszcza autobiograficzną, a pamięcią zbiorową. Ta ostatnia często bywała i wciąż bywa przedmiotem rozważań historyków i socjologów, jak również politologów i antropologów kulturowych. Ale zarówno ich pojmowanie, jak i sposoby badania stosowane w tych dziedzinach wiedzy albo w ogóle ignorowały osiągnięcia psychologii akademickiej, albo też czerpały z niej bardzo selektywnie. Tomasz Maruszewski, wychodząc od ustaleń swojej nauki dotyczących funkcjonowania pamięci jednostkowej, twórczo porównuje ją z pamięcią zbiorową. Znajduje wiele podobieństw między nimi, ale też znaczące różnice.
Z recenzji Macieja Dymkowskiego
Tomasz Maruszewski – profesor psychologii, wybitny badacz pamięci autobiograficznej, od pewnego czasu zajmuje się też pamięcią zbiorową. Pracuje na Wydziale Zamiejscowym Uniwersytetu SWPS w Sopocie. Specjalizuje się w psychologii poznawczej, ale w kręgu jego zainteresowań badawczych znajdują się również zagadnienia z pogranicza psychologii poznawczej i psychologii emocji, takie jak poznawcza reprezentacja emocji. Autor Psychologii poznania i Pamięci autobiograficznej, współautor monografii Emocje – aleksytymia – poznanie (wspólnie z Elżbietą Ścigałą) oraz Psychologii. Podręcznika akademickiego. Opublikował wiele artykułów naukowych, a także prac popularyzatorskich. Ma dwoje dzieci – Joannę i Krzysztofa. Pasjonuje się muzyką barokową i fotografią.

Prowokująca książka podważająca przyjętą narrację o początkach ludzkiej cywilizacji.
Choć życie w obrębie państw uznajemy dziś za coś oczywistego, ten model organizacji społeczeństwa pojawił się dopiero w okresie obejmującym ostatnie pięć procent historii Homo sapiens.
Jak do tego doszło?
Wbrew powszechnie przyjętej interpretacji historii, powstanie pierwszych państw rolniczych nie było jednoznacznym sukcesem ludzkiej współpracy i wielkim cywilizacyjnym krokiem naprzód. Autor niniejszej książki dowodzi, iż początkowo było wręcz odwrotnie. Opierając się na najnowszej wiedzy archeologicznej i historycznej, James C. Scott szkicuje autorską interpretację historii powstania społeczeństw państwowych jako opartych na mechanizmach przymusu, zawłaszczania i kontroli. Przekonuje, że proces analogiczny do udomowienia roślin i zwierząt przez człowieka dokonał się również na nim samym za sprawą instytucji pierwszych państw – i z reguły nie był to proces dobrowolny.
Choć książka świadomie nie wyczerpuje tematu, będąc raczej próbą wskazania nowych wątków dyskusji niż definitywnego opracowania zagadnienia, skutecznie kwestionuje powszechnie przyjętą narrację o początkach państwowości, prowokując do refleksji także nad naturą dzisiejszych instytucji państwowych.

Od Szczecina nad Bałtykiem do Triestu nad Adriatykiem w poprzek całego kontynentu zapadła żelazna kurtyna – tymi słynnymi słowami Winston Churchill opisał nową rzeczywistość geopolityczną po drugiej wojnie światowej. Ten kawałek świata nazywany bywa Międzymorzem, zaś dzisiaj coraz częściej można spotkać się z nazwą Trójmorza (Czarne – to trzecie morze). Dotychczas był on prezentowany bez Ukrainy, Białorusi i Mołdawii, co stanowi nienaturalny podział; jest to zdanie także autora tej książki. Obecnie mieszka na tym terenie blisko 200 milionów ludzi, których łączy wspólne doświadczenie historyczne, ale często dzieli nieznajomość sąsiednich kultur i tradycji. Cóż bowiem wiedzą np. Estończycy o Bułgarach, Polacy o Słoweńcach czy Węgrzy o Łotyszach? Jest rzeczą charakterystyczną, że najobszerniejsza literatura dotycząca tego regionu powstała w języku… niemieckim, stworzona zresztą z punktu widzenia interesów Rzeszy.
Postanowił temu nieco zaradzić wybitny historyk i pisarz prof. Wojciech Roszkowski. W swym najnowszym, dwutomowym dziele opisuje bogatą historię państw i narodów Międzymorza, które ostatnie wieki spędziły w potrzasku ścierających się potęg niemieckiej i rosyjskiej, a wcześniej jeszcze tureckiej. Najskuteczniejszym kontrprojektem do tych despotycznych imperiów była, rzecz jasna, Rzeczpospolita oparta na zasadach staropolskiej wolności. Jest ona ważnym elementem tej książki.
Napisane wartkim językiem i pięknie ilustrowane dzieło prof. Roszkowskiego wypełnia lukę informacyjną i badawczą oraz prezentuje nasz punkt widzenia na region Międzymorza. Autor zabiera nas w fascynującą podróż po dziejach tej być może najmniej znanej, a zarazem niezwykle bogatej historycznie i różnorodnej części kontynentu europejskiego.
Pierwszy tom tego dwuczęściowego dzieła obejmuje historię krajów Trójmorza od zarania do początku XX w. Drugi tom skupia się na ostatnich stu latach i czasach współczesnych. Wzajemne poznanie i wytworzenie świadomości wspólnego interesu jest pilnym zadaniem; książka prof. Roszkowskiego bardzo do tego się przyczynia.

Antologia tekstów poświęconych teorii maski i studiów prezentujących posługiwanie się maską w obrzędzie, karnawale, teatrze, zabawie, sztuce. Książka prezentuje szkice zarówno klasyków myśli humanistycznej, takich jak: Claude Lévi-Strauss, Henry Pernet, Jean Starobinski, Jean-Thierry Maertens, Jean-Luc Nancy, jak i współczesnych badaczy zagranicznych zajmujących się tą problematyką, wśród których znaleźli się Richard Weihe, David Napier, Cesare Poppi czy Cara McCarty.
Antologia obejmuje artykuły autorów zagranicznych, które wcześniej nie były tłumaczone na język polski. Zaletą książki jest wprowadzenie do rodzimego obiegu naukowego współczesnej refleksji na temat maski, za granicą bogatej i nieustannie rozwijanej – przez archeologów, etnologów i etnografów, antropologów, socjologów, kulturoznawców, teatrologów, literaturoznawców, historyków sztuki etc. – u nas zaś prawie nieobecnej. Drugim kryterium doboru tekstów jest ich interdyscyplinarność. Wśród autorów mamy, owszem, etnologów, jak na każdą pracę o masce przystało, ale tym razem znaleźli się tu w mniejszości – i reprezentują głównie etnologię europejską. Inne teksty napisane zostały z perspektywy filozofii, teatrologii, archeologii, historii sztuki, nauk społecznych – albo łączą różne punkty widzenia. Trzecim kryterium jest status nowości. Poszczególne artykuły mają stanowić przykłady aktualnych i różnorodnych badań nad maską, w większości niepodejmowanych jeszcze w Polsce.
Czytelnicy znajdą w książce najnowszą wiedzę z zakresu badań nad maską. Autorzy starannie wybrali teksty omawiające aspekty teoretyczne problematyki maski oraz obszary wykorzystywania maski w działaniach obrzędowych, artystycznych, politycznych, użytkowych i innych (maska jako narzędzie sportowca, terrorysty, strażaka).
Odbiorcami książki są pracownicy naukowi wykładający antropologię, kulturoznawstwo, teatrologię, socjologię i inne kierunki humanistyczne, jak również studenci tych kierunków. Planowana antologia będzie wykorzystywana na zajęciach z antropologii i kulturoznawstwa na wielu uczelniach. Po książkę sięgną także wszyscy zainteresowani fenomenem maski nie tylko w ujęciu antropologicznym
i kulturowym, lecz także społecznym, politycznym.

The second volume of an epic, beautifully illustrated graphic history of humankind, based on Yuval Noah Harari's internationally bestselling phenomenon

When nomadic Homo sapiens settled to live in one place, they started working harder and harder. But why didn't they get a better life in return?

In The Pillars of Civilization, Yuval Noah Harari and his companions including Prof. Saraswati and Dr. Fiction travel the length and breadth of human history to investigate how the Agricultural Revolution changed society forever. Discover how wheat took over the world, how war, famine, disease and inequality became a part of the human condition, and why we might only have ourselves to blame.

The origins of modern farming are told through Elizabethan tragedy, the changing fortunes of domesticated plants and animals are tracked in the columns of the Daily Business News, and the history of inequality is revealed in a superhero detective story.

A radical, witty and colourful retelling of the story of humankind, adapted from Yuval Noah Harari's Sapiens: A Brief History of Humankind, Volume 2 can be read as a standalone or as a follow-up to Volume 1, The Birth of Humankind.

Praise for Yuval Noah Harari's Sapiens: A Brief History of Humankind:

'I would recommend Sapiens to anyone who's interested in the history and future of our species.' - Bill Gates

'Interesting and provocative... It gives you a sense of how briefly we've been on this Earth' - Barack Obama

'Jaw-dropping from the first word to the last... It may be the best book I've ever read' - Chris Evans

'Contains a remarkable piece of information on almost every page and reminds us that we should be grateful to be human.' - Matt Haig

'Sweeps the cobwebs out of your brain... Radiates power and clarity, making the world strange and new' - Sunday Times

'Provocative and fascinating and opinionated...it makes the familiar seem unfamiliar. It altered how I view our species and our world.' - Guardian