Historia wizualna

Prezentowana monografia stanowi kontynuację, pogłębienie analiz, ilustrację ustaleń zawartych w książce Kobiety w drodze na naukowy Olimp… Akademicki awans polskich historyczek (od schyłku XIX wieku po rok 1989), Łódź 2020. To swoiste case study prezentujące kariery naukowe i biografie historyczek zatrudnionych w latach 1945–1989 w Instytucie Historii Uniwersytetu Łódzkiego. Na książkę składa się osiem szkiców, których bohaterkami są nieprzeciętne, dokonujące transgresji w wielu obszarach historyczki: Natalia Gąsiorowska­Grabowska, Gryzelda Missalowa, Halina Evert-Kappesowa, Helena Brodowska-Kubicz, Krystyna Śreniowska, Zofia Libiszowska, Alina Barszczewska-Krupa i Barbara Wachowska. Rozważania o łódzkich adeptkach Klio wpisują się zarówno w portret środowiska, jak i dzieje polskiej historiografii okresu PRL. Stanowią egzemplifikację kobiecych karier naukowych w Polsce Ludowej oraz przyczynek do szerszej dyskusji o wpływie płci żeńskiej na kształt uprawianych przez nią dyscyplin i samej Akademii.

Książka ta jest pierwszą we współczesnej historiografii tak wnikliwą i wyczerpującą monografią dziejów Prus - od powstania tego państwa aż do jego ostatecznego upadku. Prusy, które z ubogiego i słabo rozwiniętego państewka, hołdownika Polski, przeistoczyły się w jeden z najpotężniejszych krajów Europy, zawdzięczały swoją siłę przede wszystkim zdolnym, energicznym, lecz i autokratycznym władcom oraz uporczywemu dążeniu do doskonałości, przede wszystkim na polu bitwy. Według autora były one wprawdzie znakomicie zarządzanym i oświeconym krajem, przypominały jednak wielkie i ponure koszary. To z inicjatywy Prus nastąpiło w 1871 r. zjednoczenie Niemiec; to one pokonały Francję w XIX w., to one wreszcie odegrały kluczową rolę w dwóch ostatnich wojnach światowych. Jednakże stara pruska arystokratyczna elita, która pełniła funkcję rzeczywistej siły napędowej zjednoczenia Niemiec, straciła ostatecznie kontrolę nad hitleryzmem - potworem, którego sama stworzyła - czego następstwem była likwidacja Prus jako państwa przez Aliancką Komisję Kontroli w roku 1947.

Pierwszy król Polski zasłużył na miano władcy nietuzinkowego. Jednak jego droga do korony nie była łatwa…
Syn Mieszka I i czeskiej księżniczki Dobrawy objął rządy po śmierci ojca w 992 roku. O władzę musiał walczyć z macochą i przyrodnimi braćmi, których ostatecznie wypędził z kraju i mógł panować samodzielnie. Wspierał chrystianizację Polski, prowadził ekspansywną politykę i nie wahał się przystępować do wojny, gdy służyło to obronie interesów kraju. Przez wiele lat zabiegał o królewską koronę, którą zdobył dopiero w 1025 roku.
W najnowszej książce Mariusza Sampa pasjonaci dziejów politycznych będą mieli doskonałą okazję, by przyjrzeć się dyplomatycznym zdolnościom naszego pierwszego króla, a miłośnicy militariów prześledzą przebieg kolejnych działań zbrojnych z udziałem wojowniczego Piasta. Co istotne, autor stara się przedstawić Bolesława nie tylko jako wielkiego wodza, ale też jako mężczyznę z krwi i kości. Jakim był człowiekiem, mężem i ojcem? Życie prywatne Bolesława Chrobrego jest równie barwne jak jego polityczne zmagania, pełne namiętności i wielkich ambicji.

Kolejna fascynująca książka Kamila Janickiego! Kamil Janicki, autor m.in. bestsellerowych Dam złotego wieku, powraca do historii kobiet i proponuje pasjonującą opowieść o czterech żonach jednego z najważniejszych władców w historii Polski. Jadwiga Andegaweńska, Anna Cylejska, Elżbieta Granowska i Zofia Holszańska – żony Władysława Jagiełły - wielkiego monarchy, przebiegłego polityka i człowieka, który szczęście w miłości odnalazł dopiero u schyłku swego życia. Wraz z nim na tronie zasiadały kobiety niepospolite, kochane i znienawidzone przez poddanych, zawsze samotne na dworze wawelskim, gdzie ani na moment nie gasły polityczne intrygi. Jak potoczyłaby się historia Polski, gdyby nie mariaże Jagiełły? Jaki wpływ wywarły żony na jego polityczne decyzje?

Celem pracy jest ukazanie postaci księżnej sieradzkiej, a następnie krakowsko-sandomierskiej Gryfiny, pochodzącej po kądzieli z węgierskiego rodu Arpadów, wnuczki Beli IV, zaś po mieczu wywodzącej się z rodu księcia ruskiego Rościsława Michajłowicza. Siostrą Gryfiny była Kunegunda, królowa Czech, żona władcy czeskiego Przemysła Ottokara II. Dwie ciotki Gryfiny, Kinga (Kunegunda) i Jolenta Helena, podobnie jak ona trafiły na dwory piastowskie, pierwsza jako żona Bolesława Wstydliwego, druga wyszła za mąż za Bolesława Pobożnego. Jej siostrzenica, Kunegunda, została księżną mazowiecką, jako żona Bolesława II.

Gryfina była kobietą ambitną. Wprawdzie jej małżeństwo trudno określić słowami szczęśliwe i udane, ale mogła mieć wpływ na postępowanie swojego męża, być może dzięki jej uporowi został on księciem krakowskim po śmierci Bolesława Wstydliwego. Wspierała go w trudnych momentach jego rządów w Krakowie (bunt możnych, najazd mongolski). Warto też pamiętać o roli, jaką odegrała po śmierci męża, kiedy rozpoczęły się walki o tron krakowski. Księżna otwarcie wsparła swego siostrzeńca Wacława II w dążeniu do opanowania Krakowa. W zamian zyskała jego wsparcie jako „pani sądecka”. Pod jej opieką znalazła się też przyszła żona Wacława II, a córka króla polskiego Przemysła II – Ryksa Elżbieta.

Książka obejmuje czas życia księżnej, z odwołaniem do wydarzeń wcześniejszych lub późniejszych, jeśli jest to istotne dla pełnego ukazania jej postaci. Niestety pozostało bardzo mało informacji źródłowych dotyczących życia i działań podejmowanych przez Gryfinę. Źródła oświetlają tylko niektóre okresy z jej życia, jak np. problemy w małżeństwie, czy jej postawę w czasie buntu możnych w 1285 r. Stosunkowo dużo wiadomości natomiast dotyczy działalności Gryfiny w posiadłości sądeckiej w okresie wdowieństwa oraz roli, jaką odgrywała w realizacji zamierzeń politycznych króla czeskiego Wacława II. Wydarzenia z życia księżnej, o których wiadomo mniej, warto spróbować przybliżyć bądź naszkicować poprzez przedstawienie szerszego kontekstu, czy też naświetlenie ogólnej sytuacji politycznej w omawianym czasie, zwłaszcza w zakresie zdarzeń i okoliczności potencjalnie wpływających na losy Gryfiny.

(fragment Wstępu)

Nowa, monumentalna biografia. - Timothy Snyder, „New York Times”

Adolf Hitler jest jedną z najczęściej opisywanych postaci w historii, a mimo to wiele najważniejszych informacji o nim jest przekłamanych. Nowa biografia przywódcy Trzeciej Rzeszy, autorstwa Brendana Simmsa, w pełni wyjaśnia przekonania Führera, pokazując, że to idee są głównym źródłem jego najbardziej morderczych zachowań.

Czerpiąc z najaktualniejszych źródeł, Brendan Simms prześledził czynniki kształtujące Hitlera, który Stany Zjednoczone i Imperium Brytyjskie obrał jako model dla niemieckiego imperium, podobnie opartego na zawłaszczaniu ziemi, rasizmie i przemocy. Celem Hitlera było stworzenie analogicznej globalnej przyszłości dla Niemiec – kraju, który w prze­ciwnym razie wydawał mu się skazany nie tylko na nieistotność, ale poprzez emigrację i obce wpływy na zagładę. Ostatecznie osiągnięcie celu mogła zapewnić Hitlerowi jedynie dominacja nad światem, a do jego pokonania potrzebna była nieomal ogólnoświatowa koalicja.