Iluzja a realizm Gra z widzem w sztuce holenderskiej 1580-1660

Papier jest niezwykle inspirującym materiałem dla dziecięcych warsztatów plastycznych. W tej pięknej książce omówione są różne techniki obróbki papieru: orgiami, papierowa wiklina, obróbka tektury, quilling, czyli tworzenie ozdób z wąskich papierowych pasków, wycinanki z kolorowych papierów, lampiony, witraże, papier mâché, czyli modelowanie przedmiotów z papieru rozmiękczonego w wodzie z klejem, z wykorzystaniem techniki zdobniczej decoupage. Dla każdej techniki zaproponowane są ciekawe realizacje, działające na wyobraźnię dziecka. Mały artysta wykona z papieru zabawki, ozdoby, przedmioty codziennego użytku czy dzieła artystyczne. Stworzy zwierzęta, udekoruje meble, dom czy ogród, uplecie koszyk, zrealizuje elementy ubioru, wyprodukuje lampiony i witraże, zmajstruje zabawki, przygotuje drobne i mniej drobne prezenty, wyprodukuje samoloty i zrobi wiele innych ciekawych przedmiotów i dekoracji. Wykonanie efektownych rękodzieł stanie się łatwe i przyjemne dzięki precyzyjnej i wyczerpującej prezentacji etapów realizacji każdego projektu, opatrzonej krok po kroku zdjęciami i rysunkami. Końcowa realizacja jest zawsze przedstawiona na osobnym zdjęciu. Książka przeznaczona jest dla dzieci w wieku od lat 5 i stanie się doskonałym narzędziem w nauczaniu plastyki w przedszkolu i szkole podstawowej. Nadaje się także do pracy w domu, gdzie pozwoli dzieciom i rodzicom twórczo spędzić wspólne chwile.

Tekst do katalogu powstał w oparciu o materiały archiwalne dotyczące postaci Andrzeja Jocza oraz rozmowy autorki z jego bliskimi znajomymi, zwłaszcza wieloletnim przyjacielem, wybitnym twórcą prof. Ryszardem Hungerem, oraz rodziną. Katalog został uzupełniony o dwa teksty osób z kręgu zawodowego i rodzinnego.

Bożena Fabiani, historyk, pedagog i popularyzatorka historii kultury, wprowadza nas w czasy i świat ludzi sztuki od mistrzów mozaiki bizantyńskiej do Salvadora Dali i opowiada o nich tak, jakby to byli jej dobrzy znajomi. Pokazuje jak patrzeć na ich dzieła, wyjaśnia ukryty sens obrazów, zastanawia się, czy talent i charakter idą w parze, czy artysta był swobodny w swej twórczości i czy był szczęśliwy w życiu... Bogactwo materiału jest imponujące! Autorka pisze przy tym z taką werwą, że bez reszty wciąga czytelnika w swoją opowieść. I chociaż gawędy te dotyczą tylko wybranych i ulubionych artystów autorki, to niewątpliwie mogą zachęcić czytelnika do podjęcia dalszych poszukiwań na własną rękę.

Czytelników zainteresowanych semiotyką i kognitywizmem zafascynuje tak wyraźne w twórczości Mieczysława Górowskiego przenikanie się ikoniczności, metafory i symbolu. Trójwymiarowy modelunek charakterystyczny dla poetyki artysty podkreśla rolę ikoniczności w komunikacji wizualnej. Wiarygodność przedstawionych na plakacie postaci i obiektów, poprzez nawiązanie do sfery doświadczeń zmysłowych, pomaga przekazać treści bardziej złożone, abstrakcyjne.

Figury na biegunach to opowieść o dwóch przeciwstawnych figurach artysty. Pierwszy jest twórcą absolutnym – podporządkowuje sobie wszystko i wszystkich: materię, odbiorcę, kryteria poprawnej interpretacji dzieła, możliwość wyrażenia wszelkiego sensu i kreowania rzeczywistości. Ten drugi nie ma nic poza wieczną szamotaniną i, finalnie, kapitulacją. Te dwa modele zostały opracowane przez autora książki w oparciu o narracje snute przez estetyków i krytyków sztuki w okresie od pierwszego dziesięciolecia do końca lat 60. XX wieku. O objęciu badanej problematyki tym zakresem czasowym zadecydowało to, że ani wcześniej, ani później nie pojawiały się narracje, które tak radykalnie i tak biegunowo odmiennie charakteryzowałyby potencjał twórcy. Modelowe struktury, które powstały na podstawie tych narracji, są więc – w przekonaniu autora – ujęciami skrajnymi. Pod względem opisywanych cech obrazują ostateczne możliwości, które da się przypisać zarówno silnemu, jak też słabemu podmiotowi twórczemu. Między nimi ze słabnącym lub rosnącym natężeniem pojawiają się możliwości, które charakteryzować mogą dowolnego twórcę.

Japoński teatr nowoczesny. Od kabuki do shinpa, czyli kłopoty z realizmem jest kontynuacją trzech wcześniejszych książek (Maska na japońskiej scenie. Od pradziejów do powstania teatru nō. Historia japońskiej maski i związanej z nią tradycji widowiskowej; Japoński teatr klasyczny. Korzenie i metamorfozy. T. 1: Nō, kyōgen. T. 2: Kabuki, bunraku), a zarazem rozbudowanym wprowadzeniem do kolejnego tomu pt. Japoński teatr nowoczesny. Shinpa, shingeki.
Autorka przedstawia szereg skonfrontowanych z rozumowaniem zachodnim, rozproszonych dotychczas w wypowiedziach myślicieli, twórców i badaczy różnych epok, refleksji o wybranych aspektach i przejawach realizmu w japońskim teatrze, głównie klasycznym (ze szczególnym uwzględnieniem nō i kabuki), a także w integralnie powiązanych z nim literaturze i sztuce. Koncentruje się na odmienności wybranych japońskich i zachodnich koncepcji realizmu oraz wynikających z nich sposobów wyrażania prawdy o świecie. Zwraca zarazem uwagę na wspólnotę uczuć i myśli odległych kulturowo twórców dzieł sztuki, literatury, teatru, a także uświadamia charakter i rozmiar problemów pojawiających się w zapoczątkowanym w drugiej połowie XIX wieku procesie adaptacji zachodniej tradycji teatralnej w Japonii, z którymi borykali się twórcy teatru nowoczesnego shinpa i shingeki. Pięknym dopełnieniem zaprezentowanych idei są drzeworyty (ukiyo-e) skomentowane przez Beatę Romanowicz.
Książka może zainteresować znawców kultury japońskiej, teatrologów, literaturoznawców, artystów teatralnych i sztuk plastycznych, a także inne osoby o szerokich zamiłowaniach humanistycznych.