Integracja społeczna jako wyzwanie dla polityki społecznej i pracy socjalnej

Książka Christopha Sowady jest pierwszą na polskim rynku, która ukazuje problemy funkcjonowania i zmian systemu zdrowotnego w pełni jego teoretycznej i praktycznej złożoności. Jednocześnie pozbawia złudzeń co do tego, że istnieje jedno remedium i możliwe są szybkie i zasadnicze przeobrażenia tego systemu.
(…) Szczególnie wartościowe w tej pracy jest to, że ogólne rozważania na temat łączenia rynku i państwa (public – private mix) w systemie zdrowotnym są konfrontowane z doświadczeniami wieloletniego reformowania tych systemów w trzech krajach, które świadomie wybrały poszukiwanie odpowiednich proporcji w działaniu zróżnicowanych mechanizmów: Szwajcarii, Niemiec i Holandii.
(…) Oryginalnym elementem tych rozważań jest potraktowanie solidaryzmu; nie tyle jako wartości (celu), a de facto – jako instrumentu ładu społeczno-gospodarczego, obok rynku i państwa.
Prof. dr hab. Stanisława Golinowska
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

Christoph Sowada (ur. w roku 1966), absolwent uniwersytetu Justusa Liebiga w Giessen (Niemcy), uzyskał stopień doktora nauk ekonomicznych na uniwersytecie w Poczdamie (Niemcy). Od roku 2000 pracownik Instytutu Zdrowia Publicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego, współtwórca pierwszego w Polsce zespołu ekonomiki zdrowia. W pracy naukowej i dydaktyce zajmuje się głównie problemami finansowania w ochronie zdrowia. Współautor raportów Finansowanie ochrony zdrowia w Polsce – Zielona Księga I i Zielona Księga II, autor kilkudziesięciu publikacji naukowych.

Nierówności płacowe w długim okresie, mierzone stosunkiem dochodów górnego decyla do najniższego, w ostatnich dwóch dekadach wzrosły w Polsce najbardziej ze wszystkich krajów należących do OECD. Jednocześnie problematyka wzrastających nierówności ekonomicznych była w publicznym dyskursie pierwszych piętnastu lat transformacji właściwie nieobecna. Bardzo rzadko również ten – klasyczny przecież – temat sporów filozoficznych i politycznych pojawiał się w polskiej debacie politycznej.
Książka Wojciecha Woźniaka podejmuje ważny poznawczo i społecznie problem związany z percepcją nierówności społecznych i ich dziedziczenia przez reprezentantów gremiów politycznych na szczeblu centralnym i lokalnym. Obydwie te grupy mają istotny wpływ na formułowanie polityki społecznej: pierwsi na poziomie krajowym poprzez stanowienie prawa i jego monitoring, drudzy na poziomie lokalnym, oraz – w przypadku drugich – na realizację tej polityki wobec konkretnych społeczności, jednostek i rodzin. Znaczenie przypisywane nierównościom społecznym przez rządzących warunkuje działania w różnych dziedzinach (np. podatkowej, finansowej, pomocy społecznej, edukacyjnej, zdrowotnej itd.) i ma istotny wpływ na zróżnicowanie jakości życia obywateli i szanse życiowe ich potomków. Praca ta jest oryginalnym i nowatorskim opracowaniem naukowym.

Prof. dr hab. Wielisława Warzywoda-Kruszyńska
Uniwersytet Łódzki

Wybór tematu książki jest bardzo aktualny. Jeżeli założymy za Millsem, że celem nauk społecznych jest nie tylko gromadzenie faktów, lecz także próba wyjaśniania prywatnych trosk ludzi językiem problemów społecznych i systemowych, to refleksja nad nierównościami społecznymi w dobie kryzysu finansowego, socjalnego i politycznego jest ze wszech miar uzasadniona i wskazana. Każda kolejna podpowiedź ze strony socjologii – szczególnie potwierdzona solidnie zebranym materiałem empirycznym – wzbogaca debatę publiczną.

Dr hab. prof. UWr. Piotr Żuk
Uniwersytet Wrocławski


Wojciech Woźniak (ur. 1978) – socjolog, pracuje w Katedrze Socjologii Ogólnej na Wydziale Ekonomiczno--Socjologicznym Uniwersytetu Łódzkiego. Autor lub współautor ponad 30 artykułów opublikowanych w tomach zbiorowych i czasopismach naukowych. Wchodził w skład zespołu koordynującego projekt PROFIT, pierwszy w historii projekt badawczy finansowany ze środków programów ramowych w dziedzinie nauk społecznych, koordynowany przez uczelnię z krajów, które przystąpiły do UE w roku 2004.
Jego zainteresowania badawcze i wynikające z nich publikacje dotyczą problematyki nierówności społecznych, edukacji, polityki społecznej, dyskursu publicznego wobec kwestii społecznych (m.in. zjawiska paniki moralnej), fińskiego modelu społeczno-gospodarczego, a także socjologii sportu. Jest członkiem Międzynarodowego Towarzystwa Socjologicznego (ISA), Brytyjskiego Towarzystwa Socjologicznego (BSA), Europejskiej Sieci Badaczy Polityki Społecznej (ESPAnet) oraz Westermarck Society, czyli Fińskiego Towarzystwa Socjologicznego. Prowadził gościnne wykłady na uniwersytetach w Niemczech (Wolny Uniwersytet w Berlinie i Uniwersytet Justusa Liebiga w Giessen) oraz w estońskim Tartu i fińskim Tampere.

W książce autorki przedstawiają, między innymi, propozycję porządku terminologicznego dotyczącego pojęć „cykl życia” i „bieg życia”. W ich bowiem ocenie są one zarówno w języku potocznym, jak i w publikacjach naukowych stosowane w sposób dowolny, dość przypadkowy i nie zawsze dogłębnie przemyślany. Pomimo że w dorobku nauk społecznych można znaleźć wiele publikacji dotyczących relacji między zagadnieniami biegu lub cyklu życia a polityką (polityką publiczną, polityką społeczną), istnieje, zdaniem autorek, potrzeba dokonania systematycznej analizy specyfiki każdej z tych dwóch kategorii w nauce o polityce społecznej. Celem autorek jest zarówno ukazanie zalet i ograniczeń obu omawianych podejść badawczych, jak i usytuowanie ich w szerszym kontekście teorii polityki społecznej.

Autorki proponują, by w nauce o polityce społecznej używać – jako podstawowych – dwóch pojęć: cykl życia (ang. life cycle) i bieg życia (ang. life course) – nadając im specyficzne dla polityki społecznej definicje i traktując je nie tylko jako kategorie nauki, lecz także jako dwie swoiste perspektywy badawcze. Te perspektywy charakteryzują zarówno różnice, jak i podobieństwa. Uznają jednak, że w każdej z nich należy uwzględniać m.in.: temporalny wymiar dystrybucji osobistych i społecznych zasobów, jakie jednostki mają lub mogłyby mieć do dyspozycji, holistyczne podejście do życia człowieka, wielość czynników kształtujących cykl i bieg życia oraz występowanie momentów przełomowych (kryzysów) w cyklu i biegu życia.

Poradnik dedykowany jest adeptom pracy socjalnej i pracownikom socjalnym, na co dzień wspierającym osoby i rodziny w sytuacjach kryzysowych. Czytelnik znajdzie tu wskazania, w jaki sposób szukać sił tkwiących w środowisku, jak badać potrzeby, by wspomóc jednostkę czy grupę, jak angażować ludzi do współpracy. Przykłady i dobre praktyki zawarte w książce mogą być wskazówką do podejmowania działań. Treść publikacji pobudzi do działania samych pracowników socjalnych, wskrzesi ducha działacza, zachęci do kreatywności, przekona o skuteczności metody, jaką jest praca ze środowiskiem lokalnym.

(...) Ciężar emerytur, jaki ludność pracująca musi znosić, staje się coraz mniej znośny dla każdego państwa w ogóle, a w szczególności dla każdego podatnika, nad którym stoi widmo recesji gospodarczej i stale zwiększającego się opodatkowania. Staje się zatem coraz bardziej wątpliwe, czy system publicznej opieki społecznej będzie w stanie wywiązać sie z zadania, którego sie podjął, tj. wypłacić emerytury.(...)

W książce skoncentrowano się na tym, czym są innowacje społeczne, jak mogą być zinstytucjonalizowane i w jaki sposób funkcjonują w praktyce. Celem publikacji jest zrozumienie zjawiska innowacji społecznych: od genezy, mechanizmów ich generowania, projektowania, wdrażania, działania, absorpcji i wpływania na efekty społeczne, upowszechniania, skalowania jak i utrwalania. Szczególnie ważne jest wyjaśnienie powodów generowania innowacji społecznych w szerokim kontekście rozwoju społecznego. Dodatkowo istotne jest pokazanie praktycznego wymiaru innowacji społecznych w odniesieniu o środowiska, w jakim mają miejsce. Ta część ma służyć jako inspiracja dla praktyki zarządzania publicznego oraz poprawiania standardów i podnoszenia jakości polityk publicznych w tym zakresie. Dlatego zadbano o wskazanie głównych czynników stymulujących, jak również ograniczających innowacje społeczne oraz pokazano wybrane studia przypadków. Nowatorskim elementem książki jest powiązanie teoretycznego wymiaru innowacji społecznych, w tym z uwzględnieniem zagadnienia społecznych inwestycji – kategorii stanowiącej nowość w wymiarze europejskim w okresie 2014–2020, jak dotąd nieopisanej w polskiej literaturze przedmiotu, z wymiarem instytucjonalnym i praktycznym.