"Ja" Świetlickiego

Opracowanie dotyczy recepcji literatury hermetycznej w średniowieczu i renesansie w dziełach polskich twórców i uzupełnia dotychczasową wiedzę w zakresie historii literatury hermetycznej. Praca skupia się na dwóch prymarnych tekstach: zbiorze dialogów pt. "Corpus Hermeticum" (w łacińskim przekładzie Marsilia Ficina) oraz łacińskim traktacie pt. "Asclepius". Celem jest analiza treściowa i porównawcza dzieł zawierających cytaty pochodzące z powyższych hermetycznych tekstów, które znajdziemy u: Bernarda z Lublina (tzw. Antologia filozoficzna), Jana z Trzciany ("De natura ac dignitate hominis") oraz Jakuba Górskiego ("Ad Magnificum Dominvm Stanislavm Miskovski Castellanvm Sendomiriensem et Capitanevm Cracoviensem Iacobi Gorscij Mercvrius sive de Trinitate contra Gregorium Bresinensem"), czyli postaci wspomnianych jedynie przez Jana Czerkawskiego – badacza hermetyzmu. Bazą pracy jest manuskrypt Bernarda z Lublina zawierający łacińskie wypisy z dwóch najważniejszych tekstów hermetycznych: "Asclepius" i "Corpus Hermeticum". Podział jest zgodny z podziałem tekstów w antologii Lubelczyka: część pierwsza obejmuje więc analizę treściową i porównawczą wypisów z traktatu "Asclepius", część druga – z czternastu dialogów ze zbioru "Corpus Hermeticum". Badanie treści antologii w porównaniu z tekstami innych autorów ma doprowadzić do wyodrębnienia tertium comparationis - ewentualnej myśli wspólnej wyłaniającej się z analizy i zestawienia poszczególnych utworów. Dodatkiem do analizy są dwa aneksy dotyczące nieopracowanych dotychczas utworów: Lubelczyka (w postaci tabel zestawiających ekwiwalenty łacińskie, greckie i koptyjskie wypisów) oraz Górskiego (w postaci edycji tekstu).

Pierwsze monograficzne opracowanie jednego z najważniejszych staropolskich herbarzy i przypomnienie postaci jezuity księdza Kaspra Niesieckiego. W pracy scharakteryzowano bogaty warsztat naukowy Niesieckiego, historię druku „Korony polskiej”, oraz odniesiono się do treści heraldyczno-genealogicznych. Przedstawionio okoliczności ponownej, XIX-wiecznej edycji, dzięki której dzieło Niesieckiego stało się tak popularne. Praca ukazuje także recepcję herbarza, jego wykorzystywanie w wywodach legitymacyjnych szlachty polskiej, zainteresowanie dziełem ze strony historiografów oraz miłośników i kolekcjonerów książek. Publikacja uhonorowana Nagrodą im. Adama Hejmowskiego.

Innowacyjność publikacji polega nie tylko na przygotowaniu antologii literackich tekstów gettowych, które w oryginalnej wersji są rozproszone po licznych publikacjach, oraz przygotowaniu gotowych scenariuszy do pracy z młodzieżą, lecz także na poszerzeniu praktycznych propozycji dydaktycznych o konteksty historyczne – historię szkolnictwa w Łodzi, w tym szkolnictwa żydowskiego, losy dzieci w Łodzi podczas wojny oraz losy dzieci żydowskich w łódzkim getcie. To naukowe wprowadzenie pozwoli nauczycielom lub osobom pracującym z młodymi ludźmi przybliżyć realia świata, o którym opowiada literatura piękna i wspomnieniowa.
Z recenzji prof. Magdaleny Ruty
Die Innovation der Publikation besteht nicht nur in der Erstellung einer Anthologie literarischer Gettotexte, die in der Originalfassung auf zahlreiche Publikationen verstreut sind, und in der Erstellung fertiger praktischer didaktischer Vorschläge für die Arbeit mit Jugendlichen, sondern auch in der Erweiterung mit historischen Kontexten, die sowohl die Geschichte des Schulwesens in Łódź, das Schicksal der Kinder in Łódź während des Krieges als auch das Schicksal jüdischer Kinder im Getto Lodz/Litzmannstadt darstellen. Diese wissenschaftliche Einführung ermöglicht Lehrern oder Pädagogen, die mit Kindern und Jugendlichen arbeiten, die Wirklichkeit dieser Welt zu vermitteln, über die in der Literatur sowie in Tagebüchern und Memoiren erzählt wird.
Aus dem Gutachten von Prof. Magdalena Ruta

Rozprawy zamieszczone w czwartym numerze „Śląskich Studiów Polonistycznych” dotyczą szeroko pojętego pisania. Autorzy poszczególnych artykułów analizują problematykę wybranych motywów lub zagadnień wyodrębnionych między innymi z kronik Galla Anonima i Wincentego Kadłubka, pism Marcina Paszkowskiego i Stanisława Samuela Szemiota, tekstów Czesława Miłosza, Jerzego Pilcha. Dwa artykuły poświęcone zostały staropolskiemu pamiętnikarstwu. Bohaterem części zatytułowanej Prezentacje jest Mariusz Sieniewicz. W tym numerze czasopisma zamieszczono fragment niepublikowanej dotąd powieści tego autora pod roboczym – jak twierdzi pisarz – tytułem Smak rabarbaru. W dziale Archiwalia opublikowano między innymi przekład fragmentu Poetyki Scaligera. Ponadto niniejszy numer „Śląskich Studiów Polonistycznych” zawiera stały już dział Recenzje i omówienia. Tym razem analizie krytycznej poddano Małe folio Krzysztofa Mrowcewicza, Melancholię w poezji polskiej po 1989 roku Aliny Świeściak, Zapisywanie miejsca Elżbiety Dutki, Tematy (nie)opisane Sławomira Buryły oraz biografię autorstwa Hanny Kirchner Nałkowska albo życie pisane.

Redakcja naukowa: Magdalena Dąbrowska, Piotr Głuszkowski, Zbigniew Kaźmierczyk

Choć mogłoby się wydawać, że tematyka związków Adama Mickiewicza z Rosjanami jest już wyeksploatowana, to zawartość prezentowanej monografii i jej interdyscyplinarny charakter wyraźnie temu przeczą. Przygotowane w nowatorskim ujęciu badawczym kolejne rozdziały książki przybliżają zapomniane bądź nieznane wręcz fakty dotyczące wielkiego pisarza – jego relacji z Rosjanami, recepcji jego dzieł w Rosji w XIX i XX wieku, a także problematyki rosyjskiej w dorobku Mickiewicza i jej znaczenia. Szczególnym i godnym podkreślenia walorem monografii jest różnorodna metodologia poszczególnych tekstów wynikająca ze specyfiki dyscypliny reprezentowanej przez autorów, którymi obok literaturoznawców i językoznawców (rusycystów, polonistów) są także historycy filozofii, kulturoznawcy, jak również bibliotekoznawcy.

Redaktorzy naukowi prezentowanej książki w doskonały sposób zapanowali nad szerokim wachlarzem tematycznym, chronologicznym i metodologicznym artykułów, grupując je w odpowiedniej kolejności w sześć części tworzących jednolitą, ale zróżnicowaną pod względem poruszanej w nich problematyki, strukturę. Tytuły tych części mówią same za siebie: Refleksje (nie tylko) antropologiczne, W kręgu arcydzieł, Ludzie i miejsca, Badania i popularyzacja, W XX i XXI wieku oraz Muzealia.
z recenzji prof. dr hab. Anny Wardy

Sytuacja społeczno – gospodarcza, w jakiej powstała niniejsza publikacja, przejdzie do historii. Świat zdominowany przez COVID-19 stał się uzależniony od działań i relacji wirtualnego świata. Współczesny człowiek otoczony nowoczesnymi technologiami, w tym zaanektowanymi przez media, zmienia sposób funkcjonowania w społeczeństwie XXI wieku. Technologie kształtują nowe wzorce społecznych zachowań, głównie przez szybkie zmiany ludzkich relacji informacyjnych. Ogólnodostępność cyfrowa pozwoliła na sprawniejszą komunikację i systematyczne wzbogacanie zasobów informacyjnych. Korzystamy z nich intuicyjnie, nie zawsze rozumiejąc perswazyjne mechanizmy barwy ich wpływu na nasze życie.
Technologie mediowe są tym elementem technologii pokolenia cyfrowego, które zdominowały i zmodyfikowały życie współczesnego człowieka. Nowy ekosystem medialny coraz częściej staje się wirtualnym otoczeniem generującym skuteczne bodźce, na które często bezkrytycznie, reagują ludzie. Sposoby konsumpcji mediów, możliwości weryfikacji ich przekazów stały się kopalnią wiedzy o użytkownikach, kreując trendy i style życia pokoleń użytkowników.
Umiejętność pozyskiwania i analizowania informacji z różnych źródeł danych o dużej objętości (Big Data) obejmujących problematykę światowych i polskich trendów w zakresie B+R+I, przyczyniły się do przemiany w mediach tradycyjnych, tworząc nowe źródła informacji, skutecznie kształtując typy użytkowników o nowych potrzebach, motywacjach i zachowaniach.
Widoczna, niemal bezkrytyczna akceptacja nowych, cyfrowych mediów diametralnie zmieniła wszystkie tradycyjne formy dystrybucji informacji. Stworzyło to konieczność podejmowania nowatorskich, kompleksowych badań z wykorzystaniem nowoczesnej aparatury badawczej stosowanej – co niezwykle istotne – z interdyscyplinarną analityką. Zrozumienie i wyjaśnienie złożonych problemów i zjawisk, towarzyszących nowym mediom, wymaga nowatorskiej metodologii, adekwatnych narzędzi i szerokiej, interdyscyplinarnej interpretacji wyników prowadzonych badań nad mediami.
Dostrzegając zapotrzebowanie na efekty badań, nad wspomnianym mariażem wirtualnego świata z nowymi technologiami informacyjnymi, w środowisku społeczno-gospodarczym, Katedra Technologii Informacyjnych Mediów prezentuje kolejny zbiór dokonań młodych naukowców. To oni – przedstawiciele i użytkownicy cyfrowego świata, bacznie obserwując otaczającą rzeczywistość, wyłuskują z niej to co szczególnie istotne, innowacyjne i nowatorskie. Wykorzystują do tego celu najnowsze technologie i narzędzia, szczególnie analizując duże ustrukturyzowane i nieustrukturyzowane światowe zasoby informacyjne, a także własne autorskie badania.
Efekty pracy młodych badaczy prezentuje czwarty tom Antologii Tekstów Katedry Technologii Informacyjnych Mediów. Jest on prezentacją zainteresowań absolwentów kierunku Logistyka Mediów, punktem zwrotnym w relacjach biznesowych oraz informacją dla pracodawców dotyczącą wiedzy, umiejętności i możliwości badawczych osób zasilających rynek pracy związany z komunikacją i nowymi mediami. Zapewne będzie on, na podobieństwo poprzednich tomów, uzupełnieniem, inspiracją, punktem wyjścia dla dalszych badań naukowych podejmowanych przez młodych adeptów nauki.
Uzupełnienie publikacji stanowią materiały z cyklicznych konferencji organizowanych przez członków Katedry, realizowane projekty w sektorze B+R+I oraz nowo otwarte studia Zarządzanie Big Data.
We współczesnym, usieciowionym świecie, bogatym w zetabajtowe zasoby informacyjne, prezentowane badania spotykają się z niesłabnącym zainteresowaniem świata biznesu. Oczekuje on rzetelnej diagnozy zasygnalizowanych w tomie problemów wpływających na społeczną wymianę informacji.