Jak wychować nazistę

In 1990, a country disappeared. When the Iron Curtain fell, East Germany simply ceased to be. For over forty years, from the ruin of the Second World War to the cusp of a new millennium, the GDR presented a radically different German identity to anything that had come before, and anything that exists today. Socialist solidarity, secret police, central planning, barbed wire: this was a Germany forged on the fault lines of ideology and geopolitics.

In Beyond the Wall, acclaimed historian Katja Hoyer offers a kaleidoscopic new vision of this vanished country. Beginning with the bitter experience of German Marxists exiled by Hitler, she traces the arc of the state they would go on to create, first under the watchful eye of Stalin, and then in an increasingly distinctive German fashion. From the building of the Berlin Wall in 1961, to the relative prosperity of the 1970s, and on to the creaking foundations of socialism in the mid-1980s, Hoyer argues that amid oppression and frequent hardship, East Germany was yet home to a rich political, social and cultural landscape, a place far more dynamic than the Cold War caricature often painted in the West.

Linia kolejowa Świdnica – Jedlina Zdrój zwana koleją doliny Bystrzycy (Weistritzthalbahn) stanowi wyjątkowe dzieło sztuki inżynieryjnej początku XX wieku. W latach 1902–1904 na stokach Gór Sowich i Wałbrzyskich zrealizowano szlak, który wymagał użycia licznych przepraw mostowych. Ich forma oraz wykonanie wyróżniają się na tle innych linii kolejowych Śląska. Imponująco prezentują się również obiekty architektoniczne. Ceglane dworce częściowo wykonane w konstrukcji szkieletowej, zdobione bogatą snycerką, doskonale oddają ducha modnej wówczas secesji. Książka powstała w oparciu o niepublikowane dotąd materiały źródłowe archiwów niemieckich i polskich oraz przedwojenną prasę. Napisana została przez doktora historii, specjalizującego się w problematyce kolejowej przełomu XIX i XX wieku. Pozycję wzbogacają liczne ilustracje, przedwojenne pocztówki, plany techniczne obiektów mostowych oraz kolorowe zdjęcia współczesne.

Pasjonująca i bogata panorama historii kultury niemieckiej od narodzin świata germańskiego po dzień dzisiejszy!
- imponuje wszechstronnością i rozmachem,
- obejmuje wszystkie dziedziny ludzkiej aktywności: Literaturę, teatr, muzykę, sztuki plastyczne, architekturę, kulturę materialną, technikę i życie naukowe,
- ukazuje wptywy kultury niemieckiej w Europie i na świecie na przestrzeni wieków,
- omawia zróżnicowanie kulturowe i odmienności dróg rozwoju poszczególnych regionów Niemiec, wynikłe z różnych doświadczeń historycznych,
- podkreśla bogate uczestnictwo kultury niemieckiej w kulturze światowej XX wieku.

Ikony normalizacji. Kultury wizualne Niemiec 1945–1949 to książka, która omawia znaczenie obrazów w odbudowie powojennych społeczeństw niemieckich. Filmy, fotografie prasowe, plakaty czy znaczki pocztowe to ważne czynniki przemian i powrotu do „normalności”. Obrazy odegrały istotną rolę w rozrachunku z przeszłością, oferowały też atrakcyjne wyobrażenia o przyszłości. W bogato ilustrowanej pracy autorka przedstawia szerokie spektrum powojennych tematów i prezentuje panoramę mediów niemieckich w pierwszych latach po zakończeniu drugiej wojny światowej. Główne obszary analizy to: wizualne rozliczenie z nazizmem, obrazy ruin i odbudowy oraz popularne reprezentacje ciała po drugiej wojnie światowej.
Magdalena Saryusz-Wolska, adiunkt w Instytucie Kultury Współczesnej Uniwersytetu Łódzkiego, w latach 2010–2015 pracowała w Centrum Badań Historycznych PAN w Berlinie, od 2015 roku współpracuje z Niemieckim Instytutem Historycznym w Warszawie. Autorka książki Spotkania czasu z miejscem. Studia o pamięci i miastach (2011), redaktorka i współredaktora wielu opracowań zbiorowych, w tym: Pamięć zbiorowa i kulturowa. Współczesna perspektywa niemiecka (2009) oraz Modi memorandi. Leksykon kultury pamięci (2014). Publikowała m.in. w „Osteuropa”, „German Life and Letters” oraz „Participations. Journal of Audience and Reception Studies”. Stypendystka kilku fundacji i instytucji – ostatnio MNiSW.

Kolorowy Szczecin to najnowszy album Romana Czejarka, znanego kolekcjonera dawnych szczecińskich pamiątek oraz dziennikarza ogólnopolskiego radia i telewizji. Jest to jednak pozycja zupełnie inna od dotychczasowych.

Każdy z nas jest przyzwyczajony do tego, że kiedy sięgamy po archiwalne zdjęcia mamy do czynienia z czarno-białą fotografią. Nic bardziej mylnego! Sto lat temu zdarzały się kolorowe ilustracje. Należały do rzadkości, ponieważ były drogie i wymagały ręcznego nanoszenia kolorów na tradycyjny druk.

Roman Czejarek wybrał ze swojej bogatej kolekcji ponad 150 kolorowych rarytasów. Wszystkie pokazują Szczecin z przełomu XIX i XX wieku, czyli w latach największego rozkwitu. Na zdjęciach uwiecznione zostały: ulice, restauracje, sklepy, statki na Odrze, kościoły, teatry, mosty, dworzec i Wały Chrobrego. Każdą fotografię i kartkę autor opatrzył specjalnym opisem.

Sprawdź, czy poznasz Szczecin sprzed ponad stu lat.





Stettin in Farbe ist der neueste Bildband von Roman Czejarek. Der Autor widmet sich als Sammler der Stettiner Vergangenheit und ist in Polen auch als Radio- und Fernsehjournalist bekannt. Der vorliegende Band unterscheidet sich allerdings von seinen bisher erschienenen Publikationen. Normalerweise handelt es sich bei Archivaufnahmen um Schwarz-Weiß-Fotos. Dass es vor Hundert Jahren auch schon farbige Bilder gab, dürfte für viele eine Überraschung sein. Farbpostkarten waren selten und teuer, denn die üblichen Drucke mussten in aufwändigen Verfahren von Hand koloriert werden. Roman Czejarek hat aus seiner umfangreichen Sammlung über 150 dieser raren Farbpostkarten ausgewählt. Sie zeigen Stettin an der Wende vom 19. zum 20. Jahrhundert, als die Stadt ihre Blütezeit erlebte. Wir sehen die Straßen, Restaurants und Geschäfte der Stadt, Schiffe auf der Oder, Kirchen, Theater, Brücken, den Bahnhof und natürlich die Hakenterrasse. In Begleittexten erklärt der Autor die einzelnen Postkarten.

Eine Reise ins alte Stettin für alle, die die Stadt kennen oder kennenlernen möchten.

Książka jest polemiką z dość powszechnym przekonaniem, że dzisiejsi Niemcy odrobili lekcję historii – doskonale wiedzą, czym był Holokaust, i przyjmują odpowiedzialność za winę swoich przodków. W prowokacyjnym eseju Samuel Salzborn twierdzi, że jest dokładnie odwrotnie – w Niemczech nadal dominuje mit zbiorowej niewinności.

Autor przypomina o zaniechaniu rozliczeń zbrodni nazistowskich w powojennym niemieckim wymiarze sprawiedliwości. Swoje diagnozy opiera na wynikach badań opinii społecznej, dowodzi także żywotności motywu niemieckiej ofiary w debacie publicznej i w dziełach kultury popularnej na temat II wojny światowej. Szczegółowo analizuje dyskurs środowiska tzw. wypędzonych. Zastanawia się, dlaczego prawda o masowym zaangażowaniu Niemców w Holokaust oraz utrzymanie nazistów przy władzy nigdy nie stały się w Niemczech częścią szerokiej świadomości społecznej.

Wbrew wszelkim oficjalnym zapewnieniom o skutecznym rozliczeniu epoki narodowego socjalizmu w powojennej historii Niemiec samokrytyczna „konfrontacja z przeszłością”, w ramach której – jak postulował Theodor W. Adorno – „na serio przepracowuje się przeszłość, przełamuje jej czar dzięki jasnej świadomości”, miała tylko szczątkową formę, a społeczeństwo niemieckie w ciągu kilkudziesięciu lat ze wspólnoty sprawców okresu narodowego socjalizmu stało się powojenną wspólnotą wyparcia pamięci, spajaną antysemickimi projekcjami i fantazjami etnicznej samowiktymizacji.
Fragment książki


Samuel Salzborn (ur. 1977) – politolog, profesor Uniwersytetu w Gießen. Autor m.in. książek Globaler Antisemitismus. Eine Spurensuche in den Abgründen der Moderne (2018) oraz Angriff der Antiidemokraten. Die völkische Rebellion der Neuen Rechten (2017). Zajmuje się teorią polityki, historią idei oraz współczesnym prawicowym ekstremizmem. Od 2020 roku jest pełnomocnikiem miasta Berlin do spraw zwalczania antysemityzmu.