Jaka szkoda Krótkie życie Pauli Modersohn-Becker

Niniejsze rozważania stanowią promocję kultury spotkania z seniorami, babciami i dziadkami. Ulżyć, pomóc, docenić, czyli kochać ich.

Publikacja Pism Urszuli Czartoryskiej jest poświęcona historii fotografii jako odrębnej sztuki, która kształtuje swoje oblicze przez niemal dwa stulecia. Świadomość tego, że fotografia przynależy do grona sztuk obrazowych, była zarzewiem najostrzejszych dyskusji wśród teoretyków i praktyków tej dyscypliny. Prestiżem cieszyła się tendencja, która wiązała fotografię z emocjonalnym malarstwem pejzażowym (impresjonistycznym) albo uszlachetnionym stylizacją „rembrandtowską” malarstwem portretowym. Zupełnie inne, węższe środowiska wiązały estetykę fotografii z radykalnym malarstwem racjonalistycznej abstrakcji albo repertuarem motywów surrealistycznego wizjonerstwa. Te m.in. problemy polskiej kultury artystycznej, a głównie sztuk wizualnych z przełomu wieków, porusza Czartoryska w niniejszym tomie.

Celem tej książki nie jest napisanie historii malarstwa iluzjonistycznego, lecz ukazanie swoistego sposobu myślenia o malarstwie na przykładzie szczególnej tradycji, która do pewnego stopnia zdominowała nowożytny punkt widzenia na kwestie sztuki i która z jednej strony wywodzi się z czasów starożytnych, a z drugiej przetrwała, przynajmniej w szczątkowej formie, awangardową rewolucję początku XX wieku. Właściwym przedmiotem książki będzie zatem sposób widzenia wspólny w pewnym okresie zarówno artystom, jak i odbiorcom, który zmaterializował się na różne sposoby w malarstwie trompte-l'oeil. Na ten sposób widzenia - z grubsza trwający od XV do XVIII wieku - składają się, rzecz jasna, elementy stałe (ergon) i zmienne (parergon). Celem książki nie jest też opisanie istoty iluzji w malarstwie rozumianej jako iluzjonistyczność malarstwa (figuratywnego). Przedmiotem rozważań będą pewne konwencje odbioru, swoista, choć typowa dla tamtego okresu retoryka "krytyczno-artystyczna". Innymi słowy, podstawowym i najbardziej ogólnym celem tej książki jest opisanie tego, co można nazwać mitem obrazu iluzjonistycznego - opisanie mitu, wedle którego możliwe jest zbudowanie obrazu identycznego z tym, co na nim przedstawiono, a jednocześnie zachowującego swą obrazową tożsamość

Autor, wykładowca w Rhode Island School of Design (USA), był jednym z pierwszych polskich publicystów, którzy zainteresowali się zjawiskiem postmodernizmu i zaczęli je analizować w kategoriach filozoficznych i estetycznych. Spośród bogatej dziś polskiej literatury na temat postmodernizmu i sztuki końca XX wieku zebrane w tej książce eseje, pisane na przestrzeni dwudziestu lat, wyróżnia więc również ich źródłowy charakter. Giżycki interesuje się rozmaitymi aspektami współczesnej kultury. Interpretuje teorie postmodernistycznych filozofów, Jeana Baudrillarda i Jean-François Lyotarda, i omawia ewolucję współczesnego malarstwa. Analizuje współczesną rzeźbę brytyjską i bulwersującą fotograficzną twórczość Roberta Mapplethorpe’a, a także zjawiska artystyczne w mniejszym stopniu przyswojone przez publiczność, takie jak sztuka wideo czy sztuka performance.

Muzeum wyobraźni. Notatki o sztuce
Tego muzeum nie ma na żadnej mapie. Istnieje tylko w mojej głowie.
Prywatna kolekcja latami uzupełniana, a wciąż otwarta. Obudowana podróżami, lekturami, spotkaniami, rozmowami… Setki dzieł sztuki z dziesiątków muzeów… A wśród nich te widziane lepiej, doświadczane bardziej, pamiętane dłużej. Każde warte osobnej opowieści, uważnego spojrzenia. Blisko, niemal intymnie. Te, które od lat fascynują, prowokują, na które wciąż chcę patrzeć, które zmuszają do próby połączenia obrazu, myśli i słowa, do próby odpowiedzi na najprostsze „dlaczego?”.
Muzeum wyobraźni – ślad doświadczeń i tęsknot.



ANNA ROMANIUK
Historyczka literatury, edytorka, krytyczka literacka. Autorka książki Drobina białka. Motywy roślinne i zwierzęce w liryce Haliny Poświatowskiej (Adam Marszałek, 2005) oraz tomu esejów Orzeszkowo 14. Historie z Podlasia (Czarne, 2019). Opracowała tomy: Dusza czyśćcowa. Wspomnienia o Stanisławie Grochowiaku (PIW, 2010), Obecność. Wspomnienia o Czesławie Miłoszu (PWN, 2012) oraz Wierność. Wspomnienia o Zbigniewie Herbercie (PWN, 2014). Przygotowała także do wydania tom korespondencji Tadeusza Różewicza i Henryka Voglera (Warstwy, 2019) oraz była współedytorką zbioru korespondencji Jarosława Iwaszkiewicza Listy do córek (PIW, 2010). Recenzje publikowała m.in. na łamach „Nowych Książek”, „Zeszytów Literackich”, „Twórczości”, „Kwartalnika Artystycznego”, „Odry”, „Dekady Literackiej”, „Studium”, „Tygodnika Powszechnego”, „Czasu Kultury”. W 2021 roku drukiem ukazał się jej esej Anna Karenina to ja („Twórczość”, 3/2021).

Florencka Galeria Uffizi to dzisiaj jedno z najważniejszych europejskich muzeów sztuki dawnej. W jej kolekcji znajdują się arcydzieła Michała Anioła, Leonarda da Vinci, Tycjana i Caravaggia. Od Giotta do Caravaggia. Spacer po Galerii Uffizi wprowadza czytelnika w świat malarstwa nowożytnego, opowiadając historię dziesięciu obrazów z kolekcji galerii. Giotto i realizm późnego średniowiecza, perspektywa i iluzja, losy artystów szukających przestrzeni rozwoju własnej twórczości – te i inne tematy znajdziecie na stronach tej książki. Jest to podróż po historii malarstwa włoskiego oraz wprowadzenie do kolekcji Galerii Uffizi. Obowiązkowa lektura zarówno dla tych, którzy chcą przygotować się do wizyty, jak i dla wszystkich miłośników sztuki.
Agata Anna Chrzanowska – historyczka sztuki i italianistka, absolwentka Kolegium MISH na Uniwersytecie Warszawskim. W 2017 roku uzyskała tytuł doktora na Durham University w Wielkiej Brytanii. W swoich badaniach skupia się na sztuce renesansowej Florencji. Współpracowała z licznymi instytutami badawczymi i instytucjami kultury, takimi jak Peggy Guggenheim Collection w Wenecji czy Kunsthistorisches Institut in Florenz – Max-Planck-Institut. Obecnie wykłada historię sztuki na British Institute of Florence, kontynuuje badania nad malarstwem XV wieku oraz zajmuje się popularyzacją wiedzy o sztuce.