Jan Karski Kozielewski 1914-2000

Monografia 12 Pułku Ułanów Podolskich w czasie Kampanii Wrześniowej 1939 roku.

Kończył się sierpień 1939 roku. Zabrano mnie z letniska do Łodzi i chyba nazajutrz odbyła się w domu narada rodzinna. Irka, moja o rok starsza siostra stryjeczna, i ja, wówczas prawie jedenastoletnia, grałyśmy w monopol na dywanie w gabinecie mego ojca. A w stołowym nasi rodzice i warszawski wujek Aronczyk radzili. Ustalili, że ponieważ będzie wojna, kobiety z dziećmi, czyli nasze mamy z nami, mają wyjechać natychmiast na Kresy Wschodnie i tam bezpiecznie przeczekać. Uznali widocznie, że wojna tak daleko nie dojdzie i potrwa krótko. Nigdy nie zrozumiałam, dlaczego wobec tego mama zabrała futra i srebro stołowe. (fragment) Tamara Kołakowska – lekarka, żona Leszka Kołakowskiego – wspomina lata dzieciństwa i młodości. Dzieciństwo spędzone w domu rodzinnym w Łodzi, pełne miłości i wspólnych zabaw z kuzynostwem, przerywa wojna. Zaczyna się tułaczka. Najpierw wyjazd do Sarn, później Penzy, Fergany, pierwszy rok studiów medycznych na uniwersytecie w Taszkiencie. Po wojnie kontynuuje je na Uniwersytecie Łódzkim. Po powrocie do Łodzi okazuje się, że cała rodzina, która została w kraju, zginęła. W 1948 roku poznaje kolegę – Leszka Kołakowskiego.

Wspomnienia jednego z najsłynniejszych rosyjskich strzelców wyborowych, któremu przypisuje się 324 trafienia wykonane podczas obrony Leningradu zimą przełomu 1941 i 1942 roku.
Ta bezpośrednia relacja młodego żołnierza z okresu najbardziej zaciętych zmagań między Armią Czerwoną a Wehrmachtem podczas drugiej wojny światowej przybliża realia służby i taktykę strzelca wyborowego tamtego okresu. Jednocześnie – co trzeba wyraźnie zaznaczyć – jest to świadectwo historyczne reprezentanta radzieckiego systemu totalitarnego. Jewgienij Nikołajew służył w jednostce NKWD, usprawiedliwia więc wszelkie posunięcia komunistycznej Rosji. Nie kryje swej pogardy dla przeciwnika. Gloryfikuje radzieckiego żołnierza, który głodny i zmarznięty stawiał czoła wrogowi ukrytemu w wygodnych, wręcz komfortowych okopach połączonych przewodami telefonicznymi. Z dumą twierdzi, że rosyjski żołnierz odznaczał się swego rodzaju rycerskością, zabijając jedynie strzałami w głowę lub serce.
„Interesujący dokument historyczny prezentujący obraz pola walki, życia w oblężonym Leningradzie, żołnierskiej codzienności, służby snajpera i wreszcie wizję Związku Radzieckiego z perspektywy osoby z wewnątrz – reprezentanta systemu. Jeśli nie przeszkadza nam, że narracja będzie oparta na propagandowych bredniach, i będziemy potrafili wybrać z niej to, co przydatne do chłodnej analizy, możemy czytać bez przeszkód”.
Mateusz Łabuz, WarHist.pl
Jewgienij Adrianowicz Nikołajew, urodzony w 1920 roku w Tambowie. Jako młody mężczyzna pracował w teatrze przy projektowaniu dekoracji. We wrześniu 1940 roku został powołany do armii, gdzie trafił do oddziału strzelców wyborowych. W 1942 roku został przeniesiony do kontrwywiadu – pracował jako śledczy w strukturach Smiersz w swojej dywizji. Doszedł aż do Berlina i nawet złożył swój podpis na ścianie Reichstagu. Dosłużył się stopnia kapitana gwardii. Po wojnie pracował w gazecie „Tambowska Prawda”. Zmarł w 2002 roku.

NIE PŁAKAŁA, GDY TATUOWANO JEJ NUMER NIE KRZYCZAŁA, GDY PRZYCHODZIŁ PO NIĄ MENGELE NIE PODDAŁA SIĘ Lidia ma trzy latka, gdy trafia do Auschwitz. Ukrywa się pod pryczą przed wzrokiem doktora Mengele. Nie zawsze skutecznie. Eksperymenty pamięta do dziś. Po wojnie trafia do nowej rodziny – biologiczną zabrała wojna. Wiele lat później okaże się, że matka jednak żyje – mieszka w dalekiej Rosji i nigdy nie przestała szukać swojej córki. Lidia Maksymowicz była jedną z półtora miliona osób, które przeszły przez Auschwitz. Jedną z siedmiu tysięcy, które doczekały wyzwolenia obozu. Numerem wytatuowanym na ręku. Długo zaklejała go plastrem. Żeby ludzie nie pytali. Żeby nie musiała tłumaczyć. Ale numeru nie usunęła – by dziś opowiadać o piekle, które przeżyła, o utraconym dzieciństwie i najmroczniejszym sprawdzianie z człowieczeństwa. Ponad 70 lat później wyblakły już numer całuje papież Franciszek. 70072. Symbol zwycięstwa nad nienawiścią.

Uważana przez jednych za najważniejszą pracę dotyczącą Holokaustu, a dyskredytowana przez innych, ta książka amerykańskiego badacza Daniela Jonaha Goldhagena (ur. 1959) podejmuje temat wcześniej pomijany przez historyków. Goldhagen zadaje proste pytanie, kim konkretnie byli Niemcy, których rękami dokonał się Holokaust. Odpowiedź opiera na przebadanym przez siebie ogromie dokumentacji w postaci powojennych zeznań sprawców. Goldhagen, urodzony w Bostonie syn ocaleńca z getta w Czerniowcach, śladem ojca harvardzki akademik, szuka odpowiedzi, rozważając szczegółowo przykłady z trzech głównych sfer działania ludobójców. Bada mianowicie funkcjonariuszy batalionów policyjnych mordujących Żydów podczas wojny w Polsce i w ZSRR, pracowników obozów zagłady i strażników prowadzących tak zwane marsze śmierci w 1945 roku. Dochodzi do wniosku, że eksterminacji dokonywali „zwykli Niemcy”, dla których była ona czymś naturalnym z powodu głęboko zakorzenionych antysemickich przekonań. Zdaniem Goldhagena antysemityzm, powszechny wśród Niemców co najmniej od XIX wieku, był przyczyną ich jawnej lub skrytej akceptacji nazistowskiego programu „ostatecznego rozwiązania”, czyli eksterminacji europejskich Żydów. Autor dowodzi na podstawie zgromadzonych danych (drastycznych, niekiedy wprost szokujących), że wbrew rozpowszechnionym poglądom ludobójcy działali dobrowolnie i „bezinteresownie”, prześladując i mordując Żydów dosłownie do ostatnich dni wojny.

Nowe, unikatowe spojrzenie na II wojnę światową! Dysponujemy mnóstwem danych na temat tego konfliktu, lecz bardzo trudno je spójnie i zrozumiale przedstawić. Wykorzystując swoją rozległą wiedzę, autorzy wybrali formę infografii, która pozwoliła nie tylko ogarnąć tę obfitość informacji, ale i ukazać je w sposób atrakcyjny i czytelny dla odbiorców. Efekt ich starań jest zdumiewający, zarówno gdy chodzi o metodę przekazywania wiedzy, jej wizualizację, jak i zrozumienie złożonych zjawisk i powiązanie rozmaitych aspektów II wojny światowej. Na II wojnę światową. Infografiki składają się czterech części: „Aspekt materialny i ludzki”, „Broń i armie”, „Kampanie i bitwy” oraz „Bilans strat i zniszczeń”. Opisują one sześćdziesiąt kluczowych tematów – jak problem zaopatrzenia w ropę naftową, struktura związków taktycznych i operacyjnych, operacja „Barbarossa”, logistyka walczących państw, wojna na Pacyfiku, eksploatacja okupowanej Europy, wojna na pustyni… – przedstawiających ten wielki globalny konflikt przystępnie, a zarazem nieszablonowo. Arcydzieło sztuki ilustracyjnej… fantastyczne osiągnięcie i pozycja obowiązkowa na półce każdego miłośnika historii II wojny światowej. - „Militaria & History” Bogato ilustrowane i dogłębnie udokumentowane - nie może zabraknąć tej książki u żadnego entuzjasty historii wojskowości. - „Military History Matters” Pięknie ilustrowana, odmienna od wszystkich innych, prowokująca do myślenia książka o II wojnie światowej, do której będziesz wielokrotnie wracał. - „Eastern Daily Press” Świeże i fascynujące spojrzenie na II wojnę światową – perfekcyjny układ graficzny oraz ilustracje. - „West Read Reviews” Alians historiografii z technikami big data. - Jean-Marc Bastiere, „Le Figaro”