Język procesu we współczesnej grafice polskiej

Drawing on the work of prominent art historians, curators, critics, and collectors, this exhibition catalogue presents the most current research on the work of Alina Szapocznikow.

Born in Kalisz, Poland, in 1926, Szapocznikow studied in Prague and Paris, spent the last decade of her life in France, and created an impressive number of sculptures and drawings that are now defined as post-surrealist and proto-feminist. Recent exhibitions of the artist’s work in Germany and France, along with acquisitions by prominent collections worldwide, have bolstered Szapocznikow’s international reputation and ignited discussion of her significance to twentieth-century art.

--

Alina Szapocznikow, w Polsce uznawana za wielką artystkę, poza Polską do niedawna była mało znana. Dziś jej twórczość i losy stanowią jedno z najciekawszych wyzwań dla badaczy sztuki XX wieku, a jej prace znajdują się w najważniejszych muzeach na świecie. Jednak bibliografia poświęconych jej prac – zwłaszcza w innym niż polski języku – jest nadal skromna.

Książka „Alina Szapocznikow. Awkward Objects” ma za cel reinterpretację tej twórczości i wpisanie jej w międzynarodowy obieg. O Alinie Szapocznikow, rzeźbiarce, która pod koniec życia, w 1972 roku wyznawała: „Ja produkuję tylko niezgrabne przedmioty”, piszą tu znakomici historycy i krytycy sztuki, uczestnicy konferencji zorganizowanej przez Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie: Manuela Ammer, Marta Dziewańska, Jola Gola, Agata Jakubowska, Anke Kempkes, Paweł Leszkowicz, Griselda Pollock, Tomáš Pospiszyl, Anda Rottenberg, Sarah Wilson, Ernst van Alphen. Ważną częścią publikacji są zdjęcia prac artystki oraz materiały archiwalne.

Książka „Alina Szapocznikow. Awkward Objects” jest elementem kilkuletniej już pracy Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie nad twórczością Aliny Szapocznikow – wcześniej Muzeum przygotowało wystawę („Niezgrabne przedmioty. Alina Szapocznikow oraz Maria Bartuszova, Pauline Boty, Louise Bourgeois, Eva Hesse i Paulina Ołowska”, 2009), międzynarodową konferencję („Alina Szapocznikow. Prace. Dokumenty. Interpretacje”, 2009) oraz digitalizację archiwum rzeźbiarki. Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie jest także współorganizatorem wystawy monograficznej „Alina Szapocznikow. Sculpture Undone, 1955–1972”, pokazywanej w Centrum Sztuki Współczesnej WIELS w Brukseli (2011), a następnie w Hammer Museum w Los Angeles, Wexner Center for Arts w Columbus, Ohio oraz Museum of Modern Art w Nowym Jorku (2012 i 2013). Jest to spełnienie wysiłków całej grupy historyków sztuki różnych generacji, którzy od lat próbowali zainteresować międzynarodową publiczność niezwykłym dziełem Aliny Szapocznikow.

Prezentowana książka przedstawia twórczość wybranych polskich artystów: malarzy, rzeźbiarzy, grafików, fotografów na przełomie XX i XXI wieku. Opracowanie bazuje na artykułach, które w okresie ostatnich kilkunastu lat były publikowane jako rozdziały w monografiach, recenzje w różnych periodykach, wstępy do katalogów wystaw. Materiał został podzielony na rozdziały, przeredagowany, uzupełniony i opatrzony aparatem naukowym oraz ilustracjami. Publikacja skierowana jest do artystów, teoretyków i historyków sztuki, a także studentów kierunków humanistycznych i artystycznych.

O życiu i twórczości Krystyny Herling-Grudzińskiej - malarki i pierwszej żony wybitnego polskiego pisarza Gustawa Herlinga-Grudzińskiego - wiemy bardzo mało. Dysponujemy skąpymi źródłami,które pozwalają wyobrazić sobie jej osobowość oraz los tylko w sposób impresjonistyczny i gdyby nie starania męża artystki, który w ostatnich latach życia poświęcił jej sporo uwagi w swoich tekstach i wywiadach, wiedzielibyśmy jeszcze mniej lub nie wiedzieli zgoła nic. W konsekwencji nasza wiedza na jej temat jest tak uboga, że stanowi zaledwie... mizerny cień jej życia i jej samej.

Display to próba szerszego spojrzenia na problematykę wystawy i wystawiania, od strony zagadnienia ekspozycji. Wraz z rosnącym – również w Polsce – zainteresowaniem uprawianiem nie tylko krytyki artystycznej i historii sztuki koncentrującej się na przedmiocie wystawienia, ale także teoretycznej refleksji wokół metod i strategii kuratorskich i ich specyfiki, a także uzależnieniami od warunków chociażby danej przestrzeni czy kontekstów teoretycznych danej instytucji, to, w jaki sposób wystawia staje się powoli kluczowym problemem. Inspirowana korporalnym myśleniem o wystawie zaproponowanym przez Mieke Bal antologia pomyślana została jako swoisty przewodnik i chce pokazać interesujące nas zjawisko w bardzo różnych perspektywach.

Zebrane teksty mają bardzo zróżnicowany charakter. Część to klasyczne już dla współczesnej anglosaskiej humanistyki – i dotychczas nie tłumaczone na język polski – ujęcia, dopełnione pracami polskich badaczy przedmiotu.
Zgromadzony materiał został podzielony na trzy, płynnie przechodzące w siebie segmenty zorganizowane wokół poruszanej problematyki, ale także ze względu na użyte przez badaczy narzędzia i teorie często powracające w tomie w różnych konfiguracjach: O ramie, O wystawie, O ciele.

"Illustrations Ilustracje" to książka do oglądania, wybór ilustracji i rysunków Andrzeja-Ludwika Włoszczyńskiego z prawie półwiecznej działalności twórczej pokazuje projektanta znaków z nieco innej strony. Książka pokazuje zmieniające się style i techniki wykonania ilustracji czy rysunku zależnie od tematu i przeznaczenia. Są tu pokazane ilustracje do książek dla dzieci, okładek książkowych, plakatów jak i rysunki satyryczne do prasy codziennej i miesięczników. Część prezentowanych prac była pokazywana na wystawach w Polsce i za granicą, na wystawach ilustracji dla dzieci i wystawach rysunku satyrycznego. Zapraszamy w ilustrowany świat Andrzeja-Ludwika Włoszczyńskiego. 157 str, 177 ilustracji i minimum tekstu.

Publikacja dotyczy komunikacji wizualnej w mediach na przykładzie infografiki w prasie i Internecie. Na podstawie przykładów zaczerpniętych z miesięcznika „PRESS”, dwóch gazet codziennych – „Faktu” i „Gazety Wyborczej” – oraz z wybranych realizacji internetowych (dwóch czołowych portali internetowych i serwisu specjalizującego się w dziennikarstwie danych) autor zwraca uwagę m.in. na: ruchomość infografik, ewentualne przejawy manipulacji, błędy i odchylenia konstrukcyjne, efektywność przekazu, rodzaj grafiki, użyte środki wyrazu, wiarygodność, elementy budowy, a także powiązania między blokami i informacjami. Ocenia również spójność, wypełnianie podstawowych celów infografiki oraz zaspokajanie potrzeb informacyjnych odbiorcy z uwzględnieniem jego kompetencji wizualnych.
*
Książka może służyć jako podręcznik dla studentów dziennikarstwa i samych dziennikarzy zajmujących się przekazem wizualnym i tworzeniem infografik. [...] Analizy przykładów dobrych i nietrafionych infografik są jednym z bardziej znaczących atutów publikacji. [...] Monografia jest bogato ilustrowana przykładami infografik, przez co stanowi bardzo dobry materiał poglądowy, m.in. dla studentów i wykładowców dziennikarstwa oraz dziennikarzy chcących wzbogacić swój warsztat.
Z recenzji prof. dr. hab. Andrzeja Adamskiego