Kalkulacja i rachunek kosztów od teorii do praktyki

Opracowanie jest nową, znacznie rozszerzoną i wzbogaconą, wersją pozycji Controlling kosztów i rachunkowość zarządcza, która znajduje się na rynku od 2010 roku i cieszy się dużym zainteresowaniem.

Zmieniony został układ książki w kierunku postrzegania rachunkowości zarządczej i rachunku kosztów jako narzędzi pomiaru i zrozumienia tworzenia wartości dla klienta oraz komunikowania i pomiaru realizacji strategii przedsiębiorstwa. Wprowadzone zostały nowe zagadnienia, takie jak np.: decyzje inwestycyjne w rachunkowości zarządczej – budżetowanie kapitałowe oraz rachunkowość zarządcza jako baza informacyjna dla raportowania zintegrowanego. Na szczególne podkreślenie zasługują rozdziały przedstawiające nowoczesne rozwiązania rachunku kosztów, które wkomponowują się w procesy zarządzania kosztami w organizacjach charakteryzujących się zróżnicowanym portfelem produktów, szeroką i różnorodną bazą klientów, skomplikowanymi procesami oraz wysokim udziałem kosztów pośrednich. Rozwiązania te stanowią podstawę do zbudowania w firmach nowoczesnego systemu informacji o kosztach. Menedżerów zarządzających organizacjami jutra zainteresuje część czwarta, przedstawiająca m.in. zrównoważoną kartę wyników (BSC), tworzenie budżetu przy wykorzystaniu rachunku kosztów działań oraz rolę rachunkowości zarządczej w raportowaniu zintegrowanym.

Publikacja obejmuje wszystkie zmiany wprowadzone w rozporządzeniu Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych, w tym obszerną nowelizację z 2022 r., w ramach której dodano m.in. 16 nowych rozdziałów, 12 nowych paragrafów dochodów – w części z objaśnieniami, a także 30 nowych paragrafów wydatków.
W związku z licznymi zmianami przepisów oraz wprowadzanymi reformami klasyfikacja budżetowa jest cały czas nowelizowana. Niektóre podziałki przestają obowiązywać, pojawiają się nowe, a przy niektórych zmieniają się objaśnienia. Jednostki sektora finansów publicznych powinny na bieżąco uwzględniać te zmiany w planowaniu, rachunkowości i sprawozdawczości.
Duże zmiany w podziałkach klasyfikacji budżetowej zostały wprowadzone w 2022 r. rozporządzeniem Ministra Finansów z 15 lipca 2022 r. Między innymi zostały wyznaczone nowe paragrafy dotyczące identyfikacji środków przeznaczonych na pomoc obywatelom Ukrainy. Niektóre paragrafy wydatków mają zastosowanie wyłącznie w JST (tj. 328, 329, 435, 437, 474, 475 i 483–486, 648 i 649) do ewidencjonowania wydatków ponoszonych na realizację zadań wynikających z ustawy z 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa. Wprowadzono także nowe paragrafy (610, 637) umożliwiające ewidencjonowanie i monitorowanie wykorzystania środków otrzymywanych z Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych (RFIL), a także otrzymanych i wykorzystanych z Rządowego Funduszu Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych (RFPŁ) przez JST w danym roku, jak również w okresie wieloletnim.
Dodatkowo na jednostki nakładane są liczne obowiązki związane z realizacją zadań zleconych, takich jak wypłata różnych dodatków: osłonowych, na węgiel, gaz, pelet i inne źródła ciepła, w tym dla podmiotów wrażliwych. Niestety, ustawodawcza nie wskazał przy tym, jak je klasyfikować. Nie został wprowadzony nowy rozdział ani nie zostały wyodrębnione nowe paragrafy po stronie dochodowej i wydatkowej. Oznacza to, że trzeba korzystać z podziałek już obowiązujących – tylko których?
Ponadto jednostki nadal mają wiele wątpliwości dotyczących funkcjonowania SMUP i stosowania podziału na tzw. rozdziały podmiotowe (katalog otwarty) i rozdziały usługowe (katalog zamknięty). Od 1 stycznia 2023 r. zapowiadane było rozszerzenie SMUP o dwa kolejne obszary usług, które mają być dodane do systemu (pomoc społeczna oraz kultura i rekreacja). Jednak zmiany te zostały odroczone.
Niejasności dotyczące stosowania poszczególnych podziałek klasyfikacyjnych wynikają przede wszystkim z przyjętych niejednorodnych kryteriów konstrukcyjnych – zarówno w odniesieniu do działów, jak i – w większym stopniu – rozdziałów klasyfikacji budżetowej.
Aby ułatwić księgowym właściwe stosowanie podziałek klasyfikacji budżetowej na co dzień, przygotowaliśmy publikację, która zawiera:
• obowiązującą klasyfikację części budżetowych,
• aktualną, ujednoliconą klasyfikację dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych wraz z objaśnieniami,
• komentarz eksperta ze wskazówkami, jak w praktyce stosować nowe lub zmienione podziałki – co ujmować, a czego nie należy ujmować w danej podziałce,
• oznaczenie terminów – od kiedy obowiązuje lub do kiedy obowiązywała dana podziałka,
• najnowsze pisma i interpretacje w zakresie klasyfikacji budżetowej wydane przez Ministerstwo Finansów oraz przez organy kontrolne, tj. regionalne izby obrachunkowe – dla ułatwienia przyporządkowane do poszczególnych podziałek.

Monografia jest poświęcona wskazaniu miejsca i roli rachunku kosztów klienta w modelowaniu wartości przedsiębiorstwa.

Dostarcza Czytelnikowi wiedzę o tym:
• jak interpretować wartość przedsiębiorstwa,
• jaka jest rola klienta w kreowaniu wartości przedsiębiorstwa,
• jak ważne z punktu widzenia wyników przedsiębiorstwa są relacje z klientami,
• jakie są miary i uwarunkowania przeprowadzania wyceny wartości klientów,
• jaka jest rola rachunku kosztów klienta w przedsiębiorstwie,
• w jaki sposób rachunek kosztów klienta może wspierać kreowanie wartości przedsiębiorstwa.

Niewątpliwą zaletą książki jest jej interdyscyplinarność - łączy ze sobą elementy rachunkowości, finansów i marketingu. Zaprezentowano w niej nowoczesną koncepcję wykorzystania rachunku kosztów klienta w procesie kreowania wartości przedsiębiorstwa.

Publikacja adresowana jest do:
• kadry kierowniczej i menedżerów różnych szczebli zarządzania,
• specjalistów ds. controllingu oraz analityków finansowych,
• pracowników działów finansowo-księgowych,
• słuchaczy studiów podyplomowych,
• studentów kierunków ekonomicznych.

Rachunkowość zajmuje się wartościowym pomiarem zdarzeń i zjawisk zachodzących w jednostkach gospodarczych. Przy tym w rachunkowości najistotniejsze jest, aby dostarczała informacji rzetelnych, kompletnych i precyzyjnych, przydatnych dla różnych osób i instytucji zainteresowanych funkcjonowaniem danej jednostki. W książce przedstawiono podstawy prowadzenia rachunkowości, w tym: funkcje rachunkowości, zasady rachunkowości jednostki, dokumentację księgową, księgi rachunkowe i zasady ich prowadzenia, wycenę aktywów i pasywów, ustalanie wyniku finansowego oraz wyniku podatkowego, inwentaryzację w jednostce gospodarczej, sprawozdawczość finansową jednostek i badanie sprawozdań finansowych. Przy tym we wszystkich omawianych zagadnieniach uwzględniono zmiany wprowadzone od 2016 r.



Książka jest przeznaczona dla studentów kierunków ekonomicznych, słuchaczy studiów podyplomowych, a także przedsiębiorców i menedżerów.

Podręcznik w kompetentny i przystępny sposób przedstawia trudne zagadnienia rachunkowości finansowej. Atutami opracowania są:
- klarowna struktura treści,
- mnogość przykładów oraz
- uwzględnienie aktualnych uwarunkowań prawnych

Piąte, uaktualnione wydanie cieszącego się od lat dużą popularnością podręcznika z zakresu rachunkowości finansowej. Autorzy przedstawiają w nim zarówno podstawy teoretyczne, takie jak: miejsce rachunkowości finansowej w systemie informacji ekonomicznej, definicje pojęć, krajowe i międzynarodowe podstawy prawne, jak i szczegółowe zasady prowadzenia rachunkowości finansowej w przedsiębiorstwie. Omawiają także sposoby ewidencjonowania, rozliczania i ujęcia w sprawozdawczości: kosztów, inwestycji, wartości niematerialnych i prawnych, działalności operacyjnej, zobowiązań finansowych, rezerw, obrotu towarowego, zakupu i zużycia materiałów. Wszystkie prezentowane zagadnienia są opisane z uwzględnieniem zarówno obowiązującego polskiego prawa bilansowego, jak i aktualnych Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej (MSSF). Książka została wzbogacona licznymi schematami prowadzenia ewidencji na kontach oraz przykładami liczbowymi. Publikacja jest adresowana przede wszystkim do studentów, słuchaczy studiów podyplomowych, uczestników kursów i szkoleń, kandydatów na biegłych rewidentów, menedżerów zarządzających firmami oraz do pracowników służb finansowo-księgowych. Książka powstała pod kierunkiem prof. dr. hab. Józefa Pfaffa, pracownika Katedry Rachunkowości Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach oraz przewodniczącego Komisji Egzaminacyjnej dla kandydatów na biegłych rewidentów. Autorami poszczególnych rozdziałów są pracownicy Katedry Rachunkowości Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach.