Kapitalizm. Historia krótkiego trwania

W niniejszym opracowaniu chcieliśmy ukazać skomplikowany świat relacji między kategorią empowerment a polityką społeczną, koncentrując się na aspektach teoretycznych (terminologicznych, koncepcyjnych itd.), głównie z obszaru socjologii i polityki społecznej, odnosząc je do niektórych wymiarów praktyki społecznej w Polsce, przede wszystkim dotyczących systemu pomocy społecznej i rynku pracy. Niezmiernie ważny jest także aspekt badawczy w postaci analizy wyników badań terenowych, dotyczących uwarunkowań i specyfiki aktywności kobiet w Polsce […].

Przedmiotem drugiej części książki jest koncepcja women’s empowerment, głównym celem zaś ukazanie przydatności tej koncepcji w analizach aktywności młodych kobiet w Polsce i próba określenia wskaźników women’s empowerment, które mogą okazać się niezbędne w dalszych analizach zjawiska. W szczególności zaś:

1. Ukazanie wyborów jako kluczowej kategorii analizy pozwalającej na opisanie dynamiki i złożoności czynników wpływających na mniejszą aktywność kobiet.
2. Opisanie wpływu otoczenia na decyzje, wartości za nimi stojące, cele i zadania stereotypowo przypisane mężczyznom i kobietom (w postrzeganiu kobiet).
3. Ukazanie spektrum możliwych zmiennych, które w postrzeganiu kobiet wpływają na możliwość podejmowania przez nie autonomicznych decyzji (subiektywnie postrzegana struktura możliwości).
4. Ukazanie dynamiki relacji zachodzących między czynnikami z poziomu podmiotowości a czynnikami z poziomu struktury możliwości podczas dokonywania przez kobiety ważnych wyborów życiowych.
5. Eksploracja postrzeganego przez kobiety zakresu posiadanej przez nie kontroli (władzy) nad własnym życiem i podejmowanymi decyzjami. Poziom empowerment młodych kobiet w Polsce:
– w wymiarze podmiotowości – zasoby, wskaźniki podmiotowości,
– w wymiarze struktury możliwości – instytucje: wskaźniki struktury możliwości.

Ze Wstępu

Drugi tom czasopisma poświęcono problemowi społecznych konsekwencji rozwoju, a obecnie upadku przemysłu na Górnym Śląsku i w Zagłębiu Dąbrowskim. Część artykułów oparta jest na badaniach procesów przemian gospodarczych, społecznych i kulturowych starych regionów Europy. Badania te prowadzone były przez zespół socjologów pod kierunkiem Kazimiery Wódz w ramach unijnego projektu „Space, Place and the Historical and contemporary articulations of regional, national and European identities through work and community in areas undergoing economic REstructuring and regeneration” - SPHERE. W pozostałych szkicach przedstawiono ogólne refleksje nad restrukturyzacją przemysłu oraz jej społecznymi konsekwencjami, ukazano także problem przemian w innych regionach kraju.

Prezentowany tom ma charakter prasoznawczy, rekonstruujący medialny wizerunek polskiego ziemianstwa. Redaktorzy tomu podjęli próbę przedstawienia obrazu tej warstwy na łamach najważniejszych tytułów prasowych, możliwie reprezentatywnych dla społecznie i politycznie zróżnicowanego odbioru interesującej nas warstwy. Zamiar ten udało się w zasadzie zrealizować, mamy bowiem do czynienia z analizą tytułów prasy narodowej, konserwatywnej, ludowej, socjalistycznej, a także żydowskiej i białoruskiej. Główną uwagę skoncentrowano na analizie najważniejszych tekstów programowych i teoretycznych, dotyczących szeroko rozumianego udziału ziemian w życiu społecznym, politycznym i ekonomicznym. Analizie poddane zostały różnorodne formy prasowe, od artykułów wstępnych, programowych, poprzez komentarze, sprawozdania, felietony, listy do redakcji, recenzje etc. Podstawę dokumentacyjną uzupełniją źródła archiwalne oraz literatura przedmiotu.

„Czarny piątek” 22/7/2011 w Norwegii, kraju uznawanym za najszczęśliwszy na świecie, stał się niebywałym wstrząsem. Tym bardziej, że sprawcą nie był – jak początkowo sądzono –skrajny islamski terrorysta, ale rdzenny Norweg, „one of us”.
W czasach odżywających tendencji skrajnie nacjonalistycznych i brunatnoprawicowych pojawienie się epigonów Breivika jest bolesnym faktem.
Dla jednych ABB to postać budząca odrazę i pogardę. Są jednak tacy, dla których został bohaterem i współczesnym herosem. W tym kontekście warto uczynić ważkie zastrzeżenie: Breivika skazano i odsiaduje karę w więzieniu nie za poglądy, które wielu skłonnych jest podzielać, ale za odebranie życia 77 osobom.
Elżbieta Czykwin, analizując casus Breivika, odpowiada na pytanie: jakie cechy współczesności sprzyjają pojawieniu się postaci tego rodzaju? Niektóre były już przywoływane w podobnych kontekstach: dysfunkcjonalna rodzina, powszechny narcyzm oraz rola i znaczenie internetu. Autorka wskazuje jeszcze inne cechy Breivika i osobowości jemu podobnych: załamanie naturalnego oporu przed zabijaniem, status incela (odrzuconego przez kobiety mizogina). Na plan pierwszy wysuwają się kluczowe kwestie wstydu i poniżenia jako decydujące w genezie agresji.

Elżbieta Czykwin – prof. dr hab. nauk społecznych. Profesor zwyczajna w Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie. Dwukrotna stypendystka Robinson College Uniwersytetu w Cambridge. Autorka książek: Samoświadomość nauczyciela (1995); Stygmat społeczny (2007, 2008, 2013, 2018); Białoruska mniejszość narodowa jako grupa stygmatyzowana (2000); Wstyd (2013). Współautorka, redaktorka i tłumaczka monografii zbiorowych: Teaching the mother tongue in multilingual Europe (Londyn 1998, 2005); Dwujęzyczność i dwukulturowość (1998, wspólnie z D. Misiejuk); Gorsi inni (2008, redakcja wspólnie z M. Rusaczyk); Stygmatyzacja, tolerancja, naprawa. Integracyjna analiza psychologiczna reakcji na dewiację (2009, tłumaczenie książki A.J.M. Dijkera i W. Koomena, wspólnie z M. Rusaczyk) oraz licznych artykułów.
Książka Stygmat społeczny, wydana przez Wydawnictwo Naukowe PWN i trzykrotnie wznawiana, w 2007 roku została wyróżniona Ogólnopolską Nagrodą im. Prof. Ireny Lepalczyk przyznawaną przez Łódzkie Towarzystwo Naukowe. Publikacja Wstyd w 2015 roku została uznana przez internautów „Najlepszą książką na lato”.

Socjologowie omawiają badania religijności przeprowadzone w obu krajach, ukazują rezultaty tych badań i sygnalizują konsekwencje prezentowanych postaw.

Problem główny niniejszej monografii stanowi określenie poziomu wyuczonej bezradności u młodzieży licealnej, a problemy szczegółowe dotyczą stylu wyjaśniania zdarzeń (optymistycznego vs pesymistycznego, czyli sprzyjającego bezradności, zagrożeniu nią bądź wprost przeciwnie – chroniącego przed bezradnością), bezradności intelektualnej, objawów depresji, korelacji stylu wyjaśniania i bezradności intelektualnej z podatnością na objawy depresyjne oraz korelacji stylu wyjaśniania, a także bezradności intelektualnej z osiągnięciami szkolnymi (ocenami z głównych przedmiotów i średnią ocen). Do ustalenia poziomu różnorodnych zmiennych, ważnych dla tej pracy, zastosowano badania ilościowe – skale psychologiczne oraz kwestionariusz ankiety, a także badanie jakościowe – wywiad w grupach fokusowych. (Fragment Wstępu)